|
1-modul: ta’limda axborot texnologiyaiarining oʻRNl
|
| bet | 70/133 | | Sana | 10.01.2024 | | Hajmi | 0,66 Mb. | | #134002 |
Bog'liq Ўзбек тили ва адабиети таълимида ахборот технологиялари Word variantiSsilka (ссылка, Link) - giperssilka.
i'a'iimning informatsion texnologiyasi (информационная технология обучения, Information technology of education) pedngogik texnologiyaning maxsus tnri bo'lib, bunda maxsus dnsturiy va texnik vositalardan (kino, audio- va videovositalar, kompyuterlar, telekommunikatsion tarmoqlardan) foydalaniladi.
Adabiyotlar:
.Aripov M.M., Muxammadiyev J.U. Informatika. Axborot Icxnologiyalari. Oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun darslik. - T., .4)05. '
. Adilova S. Ozbek tilini o'qitishda kompyuter lexnoiogtyalaridan foydalanish. -T.: TDPU, 2006. - 96 b.
12-MODUL; KJRISH. ADABIYOT NAZARIYAS1GA OID
MAVZULARNI O'QITISHDA SLAYDLARDAN
IOYDALANISH
O'zbekiston Respublikasining Prezidenti Islom Karimov o’zimng “Yuksak ma naviyat-yengilmas kuch” kitobida adabiyol haqida shunday yozadi “Insonni, uning ma’naviy olamini kashf etadigan yana bir qudratli vosita borki, u ham bo'lsa, so‘z san’ati, badiiy adabiyotdir Adabiyotni insonshunoslik deb, snoir va yozuvchilaming esa inson ruhining muhandislari, deb ta'riflanishi bejiz emas, albatta... Adabiyot-ma’naviyatni yuksaltirish vositasi sanaladi. Adabiyot, so'z san’ati azaldan xalq qalbining ifodachisi, haqiqat va adolat jarchisi bo'lib keladi. Agar biz O'zbekistonimizm dunyoga tarannum etmoqchi, uning qadimiy tarixi va yorug’ kelajagini ulug‘lamoqchi, uni avlodlar xotirasida boqiy saqlamoqchi bo'lsak, avvalambor, buyuk yozuvchilami, buyuk shoirlarni, buyuk ijodkorlarni tarbiyalashimiz kerak. Nega deganda, ulug' adib Cho'lpon aytganidek, adabiyot yashasa-millat yashaydi”1.
Darhaqiqat, adabiyot zamon bilan hamnafas taraqqiy etmog'i kerak. Buning uchun Adabiyotni umumiy o'rta ta'lim, akademik- litsey va kasb- hunar kollcjlarida yangicha ruhda zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida o'qitish eng muhim va dolzarb masalalardan biridir
Zamonaviy o'qitish texnologiyalari - majmuaviy intcrfaol tizimlar bo'lib, o'z ichiga ta’lim maqsadlari bilan belgilangan kasbiy malaka va ko'nikmalaming shaxs xislatlarining o’rganuvchilari tomonidan egallanishi hamda bilimlami o'zlashtirishga yo'naltirilgan operatsiya va harakatlarning tartiblashtirilgan to’plamini qamrab oladi. Bu o'rinda ta’lim maqsadlarining belgilanishi, mazmunni tanlash va ishlab chiqishga, ta’lim jarayonlarini tashkil qilishga, ta’lim usul va vositalarining bclgilanishiga, shuningdek, ta’lim beruvchilaming malaka darajasiga, erishilgan natijalami baholash usuliga asoslanishi lozim. Kcltinlgan mezonlaming majmuaviy qo'llanilishi o'quv jarayoni mohiyatini va uning tcxnologiyasini belgilab bcradi.
O'zbckiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni va
"Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” har bir ta’lim beruvchining uldiga dunyoga yangi ko'z bilan qaraydigan, uddabron, ishning kti'zini biluvchi. buyuk kelajagimiz poydevorini quruvchi va ynksiiItiruvchi mutaxassis kadriami tayyorlash vazifasini qo‘ydi. Bunday ulkan vazifalarni amalga oshirishda o‘qitish amaliyotiga ■ unonaviy va jahonning ilg‘or ta’lim texnologiyalarini qo'llashni davr laqozo elmoqda’
"0‘zbekiston Respublikasining Axborotlashtirish dasturi’da icspublikamizda axborot texnologiyalarini rivojantirishning 6ta uslivor yo‘naiishi ko‘rsatib berildi.
Davlat statistika tizimi, moliya-kredit va bank tizimlari;
Elektron ma’lumotlar bazasi;
Fan-texnika axborot tarmogVIII i;
Ta’lim, kadrlar tayyorlash va qayta tayyorlash, ijtimoiy iiiiihol’aza va sog‘liqni saqlash sohalari axborot tizimlari;
Ma’lumotlarni uzatish va aloqa tizimlari;
Favqulodda holatlaming oldini olish va xabar berish aloqa 11 /i in lari.
Ma’luniki, har qanday pedagogik texnologiya ta’limni 1 ivnj kmtiruvchi yangi tamoyiilarga asoslangan bo‘lib, u ta’lim oluvchi shaxsini shallantirishga yo’naltirilmog'i kerak. Zatnonaviy pedagogik texnologiya markazida ta’lim jarayonining rahbari hamda dm jarayonining sub’ekti va ob’ekti bo'lgan ta’lim bemvchi va lii’lim oluvchi turadi. Bugungi kunda adabiyot o'qitishda irmovatsion lexiiologiyalar va axborot texnologiyalarining qo llanilishi ta’lim idnvchilarni o‘quv jarayoniga t'aol jalb etish imkonini bermoqda. Shiining uchun ham adabiyot irqitish texnologiyalari bazasida loiuipleks o'qitish vositaiari kontseptsiyasini ishlab chiqish liiinida kontsepsiya doirasida yangi axborot texnologiyalarini qo'llnsh bilan bog‘liq muammolarni hal etish eng muhirn vn/it’alardan biridir.
(i'qitish lexnologiyasini loyihalashni pedagogik vazifaning qo'yilishi va uni hal etish asosida qaraymiz. 1) pedagogik vazifaning qo'yilishi. 2) didaktik jarayonni ishlab chiqish. Pedagogik vazifaning belgilanishi quyidagilarni qamrab oladi: ta’lim maqsadlarini tahlil qilish va shu asosda fanning mazmunmi aniqlash; fan mazmuni tuzilmasini ishlab chiqish va uni o’quv elementlari tiziini ko’tinishida ifodalash; o’quv elementlarini o’zlashtirish darajalarim belgilash; ta’lim oluvchilarning dastlabki biJim darajasini aniqlash, bu ko’rsatkich fanning mazmuni asoslanadigan o’quv mateiialini o’zlashtirganlik darajasidan kelib chiqadi; o‘quv-moddiy baza hamda ta’limning tashkiliy shakilariga qo’yiladigan chegaralami belgilash1.
Pedagogik vazifaning hal etilishim ta’minlovchi o’qitish texnologiyasini loyihalashga qaratilgan ta’lim beruvchi faoliyati ta’limning usul, shakl va vositalarini shakllantirish bilan belgilanadi. Boshqacha qilib aytganda, ta’lim beruvchi faoliyati 3 turga tasniflanadi.
Boshqarish turi;
Axborot almashinuv jarayoni turi;
Axborotni uzatish vositalari tiplari va bilish faoliyatini boshqarish. 4
Hozirda ta’lim muassasalalari zamonaviy kompyuter, axborot kommunikatsiya texnologiyalari asosida jihozlanmoqda. Bu pcdagoglarni o’z mehnat faoliyatiariga yangicha yondashuvlarini talab etadi. Endi pedagog.
o’quv kurslari dizayneri-yaratuvchisi;
o’qitish inetodlari bo’yicha maslahatchi;
kompyuter- o'quv kurslarini interaktiv taqdim etish bo’yicha mutaxassis;
ta’lim natijalarini nazorat qilish usullari bo’yicha mutaxassis bo’lishi talab etiladi.
O’quv kursini yaratishda quyidagilar hisobga olinishi lozim:
kurslarning maqsadi;
maqsadga erishish yo’llari;
o’quv materiallarini taqdim etish usullari;
o’qitish metodlari;
o'quv topshiriqlarining turlari;
iniihokama uchun savollar;
inunozara va bahslami tashkil etish yo'llari;
o'zaro muloqot.
1'i'dngoglar kompyuter texnologiyalaridan foydalanish louikmasiga ega bo‘lish bilan birga quyidagilami amaliyotda qo’lluy olishi lozim:
yangi o‘quv materiallarini tushuntirishda kompyuteming ihiimiyish imkoniyatlaridanfoydalanish;
darsga melodik tayyorlanish, qo‘shimcha axborotlami izlash и ti/iinlashiirish, didaktik materiallami tayyorlash;
kompyuter texnologiyalari asosida oLquv jarayonini tashkil । ic,li va boshqarishda foydalanish malakalari.
Ninnoyish slaydlarini o'quvchilarga tarqatma material sifatida hum beiish munikin. Slaydlarga o'quvchilar o‘zlarmi munosabatini liddiiishi, uni tahlil qilishi mumkin.
Hu orqali o'quvchilar quyidagi malakalarga ega bo'ladilar:
grafik axborotlami matn shakliga keltirish yoki aksincha; muhokama etilayotgan mavzu bo‘yicha xulosalar va
»n vol lai n i shakllantirish;
o'zining o'quv-biluv faoliyatini rejalashtirish.
Axborot kommunikatsiya texnologiyalarming imkoniyatlaridan iihnvsga yo‘naltirilgan ta'limni rivojlantirishda, o‘quvchilarning ijndiy qobiliyatlarini shakllantirishda samarali foydalanish mumkin.
Adabiyot darslarida elektron qoMlanmalar, videolavhalar, ummalsiyalar, matnlar, ovozli obrazlardan (yozilgan ovoz, musiqa va In 111 и ।. 11 ti r J foydalanish mumkin.
Adabiyot o‘qituvchilari axborot texnologiyalari vositalari bilan r.lilash uchun quyidagi ko'nikmalarga ega bo'lishi lozim:
ishchi dastur va texnologik xaritalartuzish;
ma’ruza matnlari va amaliy mashg‘ulotlar bilan bogriiq loli'ilin iqlarni tayyorlash;
melodik ko'rsatmalar va nazorat savollarini tuzish;
o'zlashtirish natijalarini tahlil qilish;
|
| |
