• 1. Glabalistlar
  • 2. Aksilglobalistlar
    		•

    Globallashuv jarayoni murakkab hodisa




    Download 0,62 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet4/12
    Sana20.02.2024
    Hajmi0,62 Mb.
    #159498
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
    Bog'liq
    5-Seminar

    Globallashuv jarayoni murakkab hodisa. Uning turli mamlakatlar iqtisodi, siyosati va 
    ma’naviyatiga o’tkazayotgan ta’siri murakkabligi sababli unga nisbatan ham jahonda bir-biriga 
    qarshi, muxolifatda bo’lgan ikki guruh: 1) globalistlar va 2) aksilglobalistlar guruhlari vujudga 
    keldi. 
    1. Glabalistlar - globallashuv tarafdorlaridir. Ular orasida davlat arboblari, siyosatdonlar, 
    sanoatchi va biznesmenlar ko’proq uchraydi. 
    XX asr o’rtalarida globallashuvning institutsionlashuvi (tashkil-lashuvi) kuchaygandan keyin 
    bu jarayon tezlashdi. Masalan, Butunjahon savdo tashkiloti, Xalqaro valyuta jamg’armasi, Jahon 
    banki, yevropa taraqqiyoti va tiklanish banki tashkilotlari glabalistlar ta’sirida vujudga keldi. 
    2. Aksilglobalistlar - globallashuv muxoliflari bo’lib, ular orasida ko’proq so’l kuchlar, 
    kasaba uyushmalari va yoshlar tashkilotining vakillari bor. MDH hududida aksilglobalistlar 
    Rossiya Federatsiyasi hududida faol harakat olib bormoqda. Bu yerda ular turli anjumanlar, 
    seminarlar o’tkazish uchun to’planib turadilar. 
    Aksilglobalistlar faoliyati ham bugungi kunda kuchaydi. Lekin faqat uning salbiy 
    oqibatlarigagina emas, umuman unga qarshi chiqmoqda. Masalan, rossiyalik faylasuf va yozuvchi 
    A.Zinovev «Aksilglobalizm vektorlari» nomli anjumanda shunday degan edi: «Globallashuv 
    yangi jahon urushidir. U yangi tipdagi jahon urushi. Bu urushda tirik qolishning qarshilik 
    ko’rsatishdan boshqa yo’lini ko’rmayapman. Faqat qarshilik!».
    Umuman globalashuv «mafkuralashishdan» xoli bo’lishi kerak. 
    Dunyoda globallashuv, axborot oqimining tezlashuvi va intensiv-lashuvi, universal 
    texnologiyalar bilan bog’liq umumbashariy jarayonlar jadallashib bormoqdi. Bunday sharoitda 
    mafkuraviy vositalar orqali o’z ta’sir doirasini kengaytirishga intilayotgan siyosiy kuchlar va 
    harakatlar ham yo’q emas. Tajovuzkor millatchilik va shovinizm, neofashizm va fundamentalizm, 
    irqchilik va diniy eksteremizm mafkuralari shular jumlasidandir. Natijada dunyoda inson qalbi va 
    ongini egallash uchun kurash tobora kuchayib bormoqda. Bu hol bugungi kunda dunyoning 
    mafkuraviy manzarasini belgilab bermoqda.
    XX asr so’ngida ro’y bergan ulkan ijtimoiy-siyosiy o’zgarishlar, ikki qutbli dunyoning barham 
    topishi natijasida nisbiy muvozanatning buzilishi jahonning mafkuraviy manzarasini tubdan 
    o’zgartirib yubordi.
    XX asrda dunyoda g’oyaviy qarama-qarshiliklar keskin va murakkab tu solgan davr bo’ldi. 
    XX asr so’ngida ikki qutbli dunyoning barham topishi, nisbiy muvozanatning buzilishi natijasida 
    jahondagi mafkuraviy manzaralar tubdan o’zgardi. YUrtboshimiz Islom Karimov ta’kidlaganidek, 
    «XX asr oxirida dunyoda jo’g’rofiy-siyosiy ahamiyati va ko’lami jihatidan noyob o’zgarishlar ro’y 
    bermoqda. Bu o’zgarishlar betakror. Ular nafaqat mamlakatlar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarda 

    vujudga kelgan qarashlar va ularning mexanizmlarini chuqur o’ylab ko’rishni, balki ko’p jihatdan 
    qayta baholashni ham talab qiladi. «Sovuq urush» davrida xalqaro munosabatlarga asos bo’lgan 
    ko’p qoidalar, tamoyillar va g’oyalarni tubdan qayta ko’rib chiqish talab qilinmoqda. Butun dunyo 
    yaxlit va bir-biriga bog’liq tizim bo’lib bormoqda, unda o’zi - o’zidan qanoatlanishga va 
    mahdudlikka o’rin yo’q. Bu hol hozirgi xalqaro munosabatlarni shakllantirganda, xalqaro 
    tuzilmalar bilan o’zaro aloqalarda va ularning faoliyatida ishtirok etganda mutlaqo yangicha 
    yondashuvlarni ishlab chiqishni zarur qilib qo’ymoqda»
    1
    . 

    Download 0,62 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




    Download 0,62 Mb.
    Pdf ko'rish