1. Umumiy qoidalar. Yer inshootlari turlari. Gruntga ishlov berish texnologik jarayonining tarkibi

Download 3,21 Mb. Pdf ko'rish
bet	12/57
Sana	03.08.2024
Hajmi	3,21 Mb.
	#269076

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 57

vakuumli usuli
suv satxini ejektorli suvni pasaytiruvchi qurilmani
qo’llashga asoslangan. Bu qurilmalar mayda donali gruntlarda(filьtratsiya koeffitsienti 0,02...1 m/sut
bo’lgan mayda donali va changli qumlarda, loyli qumlarda, balchiqsimon va sog’ (lyossli) tuproqlarda)
grunt suvlari satxini pasaytirish uchun qo’llanilib, bularda yengil ninafilьtrli qurilmalarni qo’llash
maqsadga muvofiq emas.Suv satxini pasaytiruvchi vaakumli qurilma ishlayotganda ejektorli ninafilьtr
zonasida vaakum hosil bo’ladi (5.4 rasm).
Ejektor qurilmasi,
grunt suvi satxini bir yarus bilan 15...20m chuqurlikka pasaytirishi uchun
qo’llaniladi; ejektorning ishlashi uchun eng muvofiq (optimal) sharoit8...18m. Ejektor filьtrli zvenosining
yechimi yengil ninafilьtr printsipi bo’yicha hal qilingan, filьtr usti zvenosi ichki va tashqi ejektorga
kiygizilgan quvurdan iborat. Filьtr usti quvurlarini gruntga cho’ktirish, xuddi ninafilьtrlarga o’xshab
gidravlik usul bilan gruntni yuvib amalga oshiriladi, bunda quvur o’zining og’irligi bilan gruntga
cho’kadi. Kolonka kerakli satxga cho’kkandan so’ng, uning ichiga ejektorli ichki quvur tushiriladi.
Ish davrida ejektor nasadkasiga (uchligiga) 0,75...0,8 MPa bosimida ichki va tashqi quvurlar
orasidagi xalqasimon bo’shliqqa ishchi suvi yuboriladi. Ejektor nasadkasidan oqib chiqqan suv oqimi
xalqasimon bo’shliqda suyultirish hosil qiladi va asosiy ishchi quvurdan suvni so’radi. Ishchi suv harakat
tezligining o’zgarishi natijasida uchlikda suyulish paydo bo’ladi, shu bilan yer osti suvini so’rish
ta’minlanadi. Grunt suvi, ishchi suv bilan aralashib, quvur orqali so’rib oluvchi nasos harakati tufayli
yuqoriga tsirkulyatsion rezervuarga tushadi. So’rib olingan grunt suvi quvurlar orqali kotlovan yoki
qurilish maydoni tashqarisiga burab yuboriladi.
Elektroosmos
holati – filьtratsiya koeffitsienti 0,05 m/sut dan kam bo’lgan gruntlarda ninafilьtrli
moslamalarni qo’llash sohasini kengaytirish uchun foydalaniladi. Buning uchun ninafilьtrlar bilan bir
qatorda filьtrlardan 0,5-1,0 m masofada gruntga kotlovan tarafdan temir quvurlar yoki (sterjenlar)
o’zaklar, ninafilьtrlar chuqurligigacha qoqiladi. (cho’ktiriladi). Ninafilьtrlar manfiy (katod), quvur yoki
sterjenlar musbat (anod) doimiy tok manbaiga ulanadi(5.5 -rasm)
Elektr toki kuchi ta’sirida grunt bo’shliqlaridagi suv bo’shaladi va ninafilьtrlarga qarab
harakatlanadi. Elektroosmos holati natijasida gruntning filьtratsiya koeffitsienti 5...25 marta oshadi.

Er osti suv satxini pasaytirish usullaridan qaysi birini qo’llash suvga to’yingan qatlamning
qalinligiga, grunt filьtratsiyasiga, yer inshooti va qurilish maydonining o’lchamlariga (parametrlariga)
bog’liq.
Er osti suvlarining intensiv chiqarib tashlanishi shahar hududida juda ham xavfli, chunki ular yer
yuzasining cho’kishiga, bino va inshootlarning deformatsiyalanishiga, injener tarmoqlari o’qining
so’rilishiga olib keladi. SHuning uchun yer inshootlarini yer osti suvi ta’siridan himoyalashda tabiatni
qo’riqlash choralari ham ishlab chiqilishi kerak.

Download 3,21 Mb.

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 57

Download 3,21 Mb.

Pdf ko'rish