|
tarkibidagi suv yetarli hisoblanadiBog'liq 11-savol-javob 093806tarkibidagi suv yetarli hisoblanadi. Organizm tarkibidagi yog‘
zaxirasining oksidlanishi jarayonida hosil bo‘ladigan metabolitik suv
hisobiga yashaydigan hayvonlar ham ko‘p. Nam tanqis bo‘lgan
joylarda yashovchi organizmlar uchun xos metabolit, ya’ni moddalar
almashinuvining oxirgi mahsuloti siydik kislota hisoblanadi. Siydik
kislota suvda yomon eriganligi tufayli uni organizmdan chiqarib
yuborish uchun suv deyarli talab etilmaydi.
Morfologik moslanishlar qanday
bo’ladi?
Morfologik moslanishlar hayvon organizmida suvni saqlashga
qaratilgan moslanishlar hisoblanadi. Qushlar tanasi pat bilan,
sutemizuvchilar tanasi jun bilan, sudralib yuruvchilar tanasi muguz
tangachalar bilan qoplangan. Hasharotlar va o‘rgimchaksimonlar qalin
xitindan iborat tana qoplamiga ega, quruqlikda yashovchi
molluskalarda chig‘anoq bo‘ladi.
Etologik moslanishlar qanday
bo’ladi?
Etologik moslanishlar – hayvonlar tomonidan suvni qidirib topishga
yo‘naltirilgan moslanish. Ko‘pgina hayvonlar vaqti-vaqti bilan suv
ichgani suv manbalariga boradi. Hayvonlarning suvga bo‘lgan ehtiyoji
qurg‘oqchilik davrida ularning suv mo‘l bo‘lgan joylarga migratsiya
qilishiga sabab bo‘ladi. Masalan, antilopalar, sayg‘oqlar uzoq joylarga
migratsiya qiladi. Ayrim hayvonlar qurg‘oqchilik davrida tungi hayot
tarziga o‘tadi yoki yozgi uyquga ketadi.
Moslanishla
r
Misoll
ar
Suv bug‘lanishini kamaytiruvchi mexanizmlar
Barglarning tangasimon, ignasimon yoki tikan
shaklida bo‘lishi barg yuzasining kichrayishi- ga
olib keladi
Ignabargli o‘simliklar – qarag‘ay,
qoraqarag‘ay, pixta kabi o‘simliklarda
ignasimon, saksovulda tangachasimon
Barg og‘izchalarining chuqur joylashuvi
Ignabargli o‘simliklar
Barglarning qalin mumsimon kutikula bilan
qoplanishi
Ignabargli daraxtlar
Barglarning so‘linqirab turishi
Alp o‘tloqlari va yaylov o‘simliklari
Yozgi qurg‘oqchilikda barglarning to‘kilishi
Shuvoq
Barg og‘izchalarining tunda ochilib va kun- duzi
yopilishi
Sukkulentlar
Terlash va transpiratsiyaning kamayishi
Cho‘l o‘simliklari, tuya
Hayvonlarning uyalariga yashirinishi
Cho‘lda yashovchi mayda sutemizuv-
chilar, masalan, sahro kalamushlari
Nafas olish teshiklarining klapanlar bilan
yopilishi
Hasharotlar
Ayirish mahsulotlarining maksimal darajada
suvsizlanishi
Hasharotlar
|
| |
