Qish sharoitida tom ishlarini bajarishning o’ziga xos jihatlari




Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/28
Sana26.01.2024
Hajmi0,74 Mb.
#146279
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28
Bog'liq
14 – Ma’ruza Himoya qoplamalarini barpo etish texnologiyasi

 
Qish sharoitida tom ishlarini bajarishning o’ziga xos jihatlari 
Tom qoplamasi ishlari tashqi havo harorati -20
o
S gacha bo’lgan hollarda bajariladi. 
Yaxmalakda, qor yog’ayotganda, tumanda va kuchli shamol paytida tom qoplamasi ishlarini 
bajarishga ruhsat etilmaydi. 
Qish sharoitida o’rama materiallarni quyidagi asoslarga yopishtirishga ruhsat etiladi: 
asfalьtli asosga; yilning issiq paytida tayyorlangan asoslarga; zavod sharoitida tayyorlanib bir 
qavat o’rama material yopishtirilgan yig’ma plitali asoslarga. 
Plitali asoslarda plitalar choklariga tolasimon to’ldirgichli qaynoq mastika quyilishi 
kerak. Mastikalar ish o’rniga maxsus termoslarda uzatiladi. O’rama materiallar to’shashdan 
avval xonalarda issiq holga keltirib olinadi. 


Tom asosi qor, qirov yoki muz bilan qoplangan hollarda gruntovka qilish va o’rama 
materiallarni yopishtirishga ruhsat etilmaydi. Bunday hollarda tom yuzasiga texnik osh tuzi 
sepiladi va 6...7 soat o’tgach yog’och qirindisi to’shaladi va 2...3 soatdan so’ng supurib 
tashlanadi. SHundan so’ng nam asosni ko’chma kaloriferlar yordamida quritiladi. 
Qish paytida havo harorati -20oS dan past bo’lmagan hollarda faqat ostki to’shama 
qatlam hosil qilinadi. Bunda o’rama materialni sovuq mastika bilan yopishtirish tavsiya etiladi. 
Tom qoplamasining qolgan qatlamlari issiq kunlar kelgandan so’ng hosil qilinadi. Qish 
sharoitida o’rama tom qoplamasini hosil qilishda eriydigan qatlamli ruberoiddan ham 
foydalanish mumkin. 
Qish sharoitida himoya qatlamini hosil qilishga yo’l qo’yilmaydi. Issiqlik izolyatsiyasi 
qatlamini yig’ma issiq saqlagich plitalardan qilinishi tavsiya etiladi. Plitalar oralig’idagi choklar 
asbest tola aralashtirilgan sovuq bitumli mastika bilan to’ldiriladi. Bunday mastika mustahkam 
va monolit asos hosil qilish imkonini beradi.
Qish sharoitida tekislovchi katlamni yig’ma plitalarni qaynoq bitumli mastika bilan 
yopishtirib hosil qilish maqsadga muvofiq hisoblanadi. Asfalьtbetonni to’shash paytidagi 
harorati 170
o
S dan kam bo’lmasligi kerak. 
Qish sharoitida tsement-qumli tekislovchi qatlam hosil qilinadigan bo’lsa, qorishma 
tarkibiga muzlashga qarshi qo’shimcha (potash) qo’shiladi va daryo qumi o’rniga keramzit qumi 
ishlatiladi. Qorishmani to’shash paytidagi harorati 40...60o ni tashkil etadi. 
O’rama materiallarni yopishtirishda asosan sovuq bitum-polimerli mastikalardan 
foydalaniladi. Eriydigan qatlamli o’rama materiallarning qoplama qatlamini eritishda suyuq yoki 
gaz yoqilg’isida ishlaydigan yondirgichli qurilmalar qo’llaniladi. 
Barcha o’rama materiallar yopishtirishdan oldin yozilgan holatda issiq xonada 20....25
o

haroratda 1...2 kun saqlanadi. Sovuq bitum-polimerli mastikalarni surtishdan avval 70...80
o

gacha qizdirib olinadi. 
Mastikali tom qoplamalari uchun qish sharoitida qo’llaniladigan mastika tarkibiga 
antifrizli va plastiklovchi qo’shimcha qo’shiladi. Antifrizli (spirtli) qo’shimcha sifatida etil yoki 
metil spirti ishlatilib, bu qo’shimchalar sovuq mastikalarning muzlash haroratini -5oS dan -30oS 
gacha pasaytirish va mastikaning qurishini jadallashtirish imkonini beradi. Plastiklovchi
qo’shimcha (etillanmagan benzin, ishlab chiqqan aftol, transformator moyi) manfiy haroratda 
mastikadagi bitum zarralarining oquvchanligini, surtilgan mastikaning yaxshi qurishini 
ta’minlaydi va tom qoplamasining sovuq bardoshligini oshiradi. 
Qish sharoitida qo’llaniladigan asfalьtli mastika tarkibiga quyidagilar kiradi: 
Suvda eritilgan ohak-bitumli pasta _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 85% 
Asbestli yoki shisha tola _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 5% 
Tez qotuvchi tsement _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _10% 
Qo’shimcha: 
Antifriz (spirtli qo’shimcha) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _3...7% 
Plastiklovchi qo’shimcha (benzin)_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 1,5...3% 
Odatda qish sharoitida o’rama materiallarni yopishtirishda sovuq mastikalar 
qo’llanilmaydi. Istisno tariqasida bitum-lateks-kukersolli mastikadan foydalanish mumkin. Bu 
mastika tarkibiga quyidagilar kiradi: bitum - 40%, “kukersolь” laki – 50%, lateks – 3%, asbestli 
yoki shisha tola – 7%. Mastika 70oS haroratgacha qizdiriladi. O’rama materiallarni mashinalar 
yordamida yopishtirish maqsadga muvofiq hisoblanadi. 

Download 0,74 Mb.
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Qish sharoitida tom ishlarini bajarishning o’ziga xos jihatlari

Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish