Nazorat savolari
1.1. Ishning najarilishidan maqsad nima?
1.2. АП-6М perforasiya apparati tuzilashi
1.3. Laboratoriya ishini bajarilish ketma ketligi qanday?АП-6М
3 –Lobaratoriya ishi
Quduqlarni o’zlashtirish va suyuqlik oqimini olish
Tajribani bajarishdan maqsad: Quduqni o’zlashtirish va suyuqlik oqimini
olish jarayonini o’rganish.
3.1.Nazariy qism
Quduqni o’zlashtirish – qatlamning
imkoniyatlaridan kelib chiqib, uning
mahsuldorligini ta’minlovchi oqimni chaqirishga oid texnologik jarayonlar
kompleksi.
O’zlashtirish maqsadi – quduq tubi atrofi tog’
jinslarining tabiiy
o’tkazuvchanligini tiklash va quduqning potensial imkoniyatdagi mahsuldorligiga
erishni ta’minlash. Quduqni o’zlashtirish va suyuqlik oqimini olishga oid barcha
jarayonlar, uning tubida depressiya hosil qilaish bilan erishiladi. Bundan tashqari
barqaror kollektorlarda depressiya
ancha katta va oson erishiladi, emiriluvchan tog’
jinslarida aksincha kichik va sekin erishiladi.
Qatlamlarni o’zlashtirish usullari favvoralanishi kutiladi yuqori
boshlang’ich qatlam bosimli quduqlarni o’zlashtirish va ochiq favvoralanish
kutilmaydigan va mexanik usulda ishlatiladigan quduqni o’zlashtirish
usullariga
bo’linadi.
Oqim chaqirish usularini oltita asosiy usullarga ajratish mumkin:
-tartaniya;
-porshenlash;
-quduq suyuqligini engilirog’iga almashtirish;
-kompressor usuli;
-сhuqurlik nasosi bilan o’zlashtirish.
Quduqni o’zlashtirishdan oldin kutilayotgan ishlatish usulga qarab ustiga
armature yoki uning qisimlari o’rnatiladi. Harqanday
sharoitda mustahkamlovchi
quvurlar flayansiga kerak bo’lganda quduqni yopish uchun yuqori bosimli zulfin
o’rnatiladi.
3.2. Quduq nasosi yordamida o’zlashtirish
Qatlam bosimi past bo’lgan ochiq favvoralanish bo’lmaydigan tugallanib
borayotgan konda quduqlarni o’zlashtirish loyiha chuqurligiga tushirilgan chuqurlik
nasoslari (SHCHN yoki MQCHEN) bilan suyuqlikni yer yuzasiga chiqarish orqali
amalga oshiriladi. Quduqdan suyuqlikni nasos bilan so’rib chiqarish vaqtida quduq
tubi bosimi pasayib, Р
q
< Р
qat
bo’lgan vaqtda qatlamdan oqim o’rnatiladi. Bunday
usulda quduq tubi atrofini gilli qobiqdan tozalash zarurati bo’lmasa katta depressiya
hosil qilinmaydi.
3.1-rasm. ShCHNQ.
1 - fil’tr; 2 - quduq nasosi; 3 - nasos –
kompressor quvuri; 4 - nasos shtangasi;
5 - troynik; 6 - ustki sal’nik; 7
- silliq
shtok; 8 - tebratma dastgoh tayanchi; 9
- metal arqon traverse; 10 – balansir
boshchasi; 11 – fundament; 12 – osma
orqan; 13 – balansir; 14 – shatun; 15 –
balansir; 14 – shatun; 15 –
krivoship;
16 – reduktor; 17 – yetaklovchi shkiv;
18 – klinotasmali uzatma; 19 –
elektrodvigatel; 20 – qarshi yuk; 21 –
rama; 22 – tormoz
Quduqqa nasos tushirilishidan oldin quduq suv yoki neft bilan yuviladi.
Quduqqa yuvish uchun kerak bo’ladigan yuvuvchi syuqlik –
neft idishda
tayyorlanib, nasos agregati joylashtiriladi.
Shundan so’n chuqurlik nasosi kerakli chuqurlikka tushirilib, quduqdagi
suyuqlik sathi yer yuzasiga chiqariladi.
Nazorat savolari
1.Ishning bajarilishidan maqsad nima?
2.Quduqni o’zlashtirishning qanday usullarini bilasiz?
3.Nasos usulida o’zlashtirish ketma-ketligini tushintiring.
