2 O‘quv uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan 2021 yil “ ” dagi “ ” sonli buyruq bilan tasdiqlangan fan dasturi asosida ishlab chiqilgan. O‘UMni ishlab chiqqan tuzuvchi




Download 2,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet106/145
Sana21.12.2023
Hajmi2,95 Mb.
#125770
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   145
Bog'liq
BETON TOLDIRUVCHILARI TEXNOLOGIYASI UM Хайдаролв НK

Kul va kul-shlakli aralashmalar 
 
 
Har yili ko‘mir, slanets yoki torfda ishlaydigan issiqlik elektrostansiyasi 
pechlaridan katta miqdorda kul chiqadi. Biroq undan kam foydalaniladi. Ilmiy 
tadqiqotlar va ishlab chiqarish tajribasidan ma'lumki issiqlik elektrostansiyasi 
kullari betonlar uchun mayda to‘ldiruvchi sifatida yoki to‘ldiruvchilar ishlab 
chiqarish uchun xomashyo sifatida ishlatish mumkin.
Kul dispersli material bo‘lib, asosan 0,16 mm dan kichik bo‘laklardan 
tashkil topadi. 0,16mm ko‘zli elakda qolgan qoldiq 20-40% ni tashkil etadi. Kul 
bo‘laklari g‘ovak strukturaga ega. Quruq kulning uyma zichligi yoqilg‘i turi va uni 
yoqish sharoitidan kelib chiqib 600-1300 kg/m
3
ni tashkil etadi.
O‘zRST 694-96 “Betonbop issiqlik elektrostansiya kul-changi. Texnik 
shartlar” ga ko‘ra kuldan mayda to‘ldiruvchi sifatida tabiiy yoki maydalangan 
qum, hamda granullangan shlak bilan aralashtirib betonda foydalanish yaxshi 
samara beradi. Bu sement sarfini kamaytirishga va beton xususiyatlarini 
yaxshilashga olib keladi.
Hozirgi vaqtda kuldan zich va yacheykali kulbetonlarda, hamda mayda 
to‘ldiruvchi sifatida og‘ir va yengil betonlarda foydalaniladi. 
Kuldan foydalanishdagi qiyinchiliklar asosan issiqlik elektrostansiyasi 
pechlarida kullar suv ta'sirida tozalanadi. Kulning esa quruq holatida sifati va 
samaradorligi yuqori bo‘ladi. 
Konstruksion-issiqlikdan 
himoyalovchi 
yengil 
betonlarda 
issiqlik 
elektrostansiyasi kullaridan mayda to‘ldiruvchi sifatida ishlatishdagi texnik 
shartlarda uning donadorlik tarkibi va undagi xavfli qo‘shimchalar keltirilgan. 
Sifati past ko‘mirni yoqishda hosil bo‘lgan kulning tarkibida yonmagan 
yoqilg‘i miqdori 5% gacha, tosh ko‘mir va antratsitni yoqishda hosil bo‘lgan kul 
tarkibida esa 12 % gacha (massa bo‘yicha) standartda ruxsat etiladi. 
Ko‘p hollarda kul tarkibida yonmagan yoqilg‘i miqdori 20% gacha, ba'zan 
esa 40% gacha tashkil etadi.
Bu holatda to‘ldiruvchi sifatida kulning armirlangan konstruksiyalarda 
ishlatish chegaralanadi, biroq xomashyo sifatida sun'iy g‘ovak to‘ldiruvchilar 
olishda ishlatish mumkin. 


148 

Download 2,95 Mb.
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   145




Download 2,95 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



2 O‘quv uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan 2021 yil “ ” dagi “ ” sonli buyruq bilan tasdiqlangan fan dasturi asosida ishlab chiqilgan. O‘UMni ishlab chiqqan tuzuvchi

Download 2,95 Mb.
Pdf ko'rish