2 O‘quv uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan 2021 yil “ ” dagi “ ” sonli buyruq bilan tasdiqlangan fan dasturi asosida ishlab chiqilgan. O‘UMni ishlab chiqqan tuzuvchi

Download 2,95 Mb. Pdf ko'rish
bet	3/145
Sana	21.12.2023
Hajmi	2,95 Mb.
	#125770

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 145

Bog'liq
BETON TOLDIRUVCHILARI TEXNOLOGIYASI UM Хайдаролв НK

To’ldiruvchilarning tavsifi .

Nazorat savollar:
1. Fanning maqsad va vazifasi
2. Fanni ishlab chiqarishdagi o‘rni
3.Respublikamizda beton to‘ldiruvchilar xom ashyosi va turini izohlab bering.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Neville A.M. Properties of concrete Fifth Edition First. published 2011.
2. Akramov X.A., Nuritdinov X.N. Beton va temir-beton buyumlari ishlab
chiqarish texnologiyasi. Darslik. T., 2011.
3. Qosimov E.K., Nizomov T.A. Qurilish ashyolari. Darlik. T., O‘zbekiston.
2014. 4. Akramov X.A., Raximov Sh.T., Nuritdinov X.N., Turopov M.T. Beton
to‘ldirgichlari texnologiyasi. O‘quv qo‘llanma (lotin imlosida).T., Arxitektura,
qurilish innovatsiya va integratsiya markazi. 2012.
Beton to‘ldiruvchilarining maqsad va vazifalari. Beton to‘ldiruvchilarining
rivojlanish bosqichlari.

2-MA’RUZA: TO‘LDIRUVCHILARNING TURI.
TO‘LDIRUVCHILARNING UMUMIY KLASSIFIKATSIYASI
Reja:
1.To’ldiruvchilar to’grisidagi umumiy ma'lumotlar
2.To’ldiruvchilarning tavsifi
3. To’ldiruvchilarning klassifikatsiyasi

To’ldiruvchilar – bu ma'lum zarrachalar tarkibiga ega tabiiy yoki sun'iy
materiallar bo’lib, bog‘lovchilar va suvning ratsional aralashmasi bilan beton xosil
qiluvchi materialdir. Narxi beton va temir-beton konstruksiyalarning 30….50 % ni
tashkil qiladi, shuning uchun ularni o’rganish, to’ldiruvchilarni to’g‘ri tanlash,
ularni me'yorida ishlab chiqarish va qo‘llash xalq xo’jaligida katta ahamiyatga ega.
To’ldiruvchilarning tavsifi .Betonning asosiy bog‘lovchi aktiv qismi bu - sement.
Bog‘lovchi suv bilan aralashib xamir xosil qilishi, tishlashish va qotib qattiq
xolatgao’tishi va betonga aylanish xususiyati ega. To‘ldiruvchi nima uchun kerak?
1. To’ldiruvchilar betonning 80% gacha hajmini tashkil qiladi, sement va
boshqa bog‘lovchilarni sarflanishini keskin kamaytiradi, qaysiki ular beton
tarkibida yuqori baxoli va defitsit material xisoblanadi.
2. Sement toshi qotishida xajmiy deformatsiyalarga yo’liqadi. Uning cho’kishi-
2 mm/m ga yetadi. Cho’kish deformatsiyalarining notekis bo’lishi ichki
zo’riqishlar va yorilishlarni keltirib chiqaradi. Kichik yoriqlar ko’zga ko’rinmaydi,
lekin ular sement toshini mustaxkamligini va chidamliligini keskin pasaytiradi.
To’ldiruvchi betonda qattiq karkas xosil qiladi, u esa cho’kish deformatsiyalarini

11
qabul qilib, cho’kishini kamaytiradi, (bu taxminan 10 baravar kam, sement toshiga
nisbatan).
3. Yuqori mustaxkamlikdagi to’ldiruvchilardan iborat qattiq karkas
mustaxkamlik va qayishqoqlik modulini oshiradi (yani konstruksiyaning yuk
ta'siridagi deformatsiyasini kamaytiradi).
4. yengil g‘ovak to’ldiruvchilar betonning zichligini va issiqlik
o’tkazuvchanligini kamaytiradi, bunday betonlar to’siq konstruksiyalar va issiqlik
izolyasiyalari uchun ishlatiladi.
5. Alohida og‘ir va gidrat to’ldiruvchilar betonning radiatsiyadan yaxshi
saqlaydi(atom elektrostansiyalarida).
Yuqoridagi sanab o‘tilgan bandlar to’ldiruvchilarni ishlatish joylarini
belgilaydi, qaysiki bular betonning juda katta tarkibiy qismidir, ularning
xususiyatlari va texnik iqtisodiy samaradorligini belgilaydi.

Download 2,95 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 145

Download 2,95 Mb.

Pdf ko'rish