• “Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1
  • Adabiyotlar
  • partiyasi orqali tayyorlanib (4




    Download 6,23 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet310/347
    Sana10.01.2024
    Hajmi6,23 Mb.
    #133952
    1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   347
    Bog'liq
    pedagogik mahorat 2022 1


    partiyasi orqali tayyorlanib (4
    -
    takt) raqs usullarini tarannum etuvchi fakturadan, yoyilgan va tiniq arpedjioli 
    akkordlarga oʻtishi bilan tavsiflanadi va asarning lirik qismi, kuychang xarakterda kuy ohanglari almashuvi 
    bilan koʻzga tashlanadi.
    Mazkur qism ikki boʻlaklardan tashkil topadi: 
    - birinchi boʻlim “glissando” shtrixlari bilan boʻrttirilib, ifodali ohanglar zanjiridan tashkil topadi. 
    Garmonik fakturada oʻrin olgan III
    9
    ,VII
    b3
    ,d
    b5
    akkordlari, kuyning taravotini, koloritini kuychaytirishga 
    xizmat qiladi (jami 8 t) va ijroda kichik va katta tertsiya oraligʻida pastga yoʻnaltirigan gilisandolar aniq va 
    ravon sadolarishiga e’tibor qaratish lozim;
    - ikkinchi boʻlim asarning kulminatsion rivojlov jarayonini namoyon etuvchi bosqichi sifatida bir 
    necha toʻlqinlar asosida avjga qadar rivoj topadi. Xususan, birinchi toʻlqini “d” tovushidan yuqoriga, 
    ikkinchi toʻlqini esa “fis” birinchi oktava “b” tovushiga qadar oʻsib boradi. Undan soʻng kelgan katta boʻlim 
    ashulaning suporish qismi kabi pastga avjdan tushib kelish va fortepiano partiyasi fakturasida dastlabki 
    ritmik asosini asta sekin mavj urinishi bilan e’tiborli.
    Yakuniy uchinchi qismiga oʻtish (48-52
    -taktlar
    ) do juftlangan garmonik major (↓2 va ↓6 pogʻonalari) 
    va yoyilgan apredjiolar asosida kelgan 5 taktli boʻlim orqali tayorlab beriladi: 
    https://buxdu.uz


    “Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1 
    226 
    Undan soʻng kelgan Repriza qisqartirilgan koʻrinishga ega. Tuzilish an’anasiga koʻra unda birinchi 
    qismning barcha elementlari qisqargan va ixcham koʻrinishda namoyon boʻladi. Xususan, mazkur qism 
    birinchi qismdan farqli oʻlaroq bosh mavzuni fortepiano partiyasida, uning yorqin usullari orqali havola 
    qilingan. (53-56
    -taktlar
    ), soʻngi boʻlim takrorlangan koʻrinishda uning soʻnggi kuy harakati rivojiga 
    asoslangan ( 8+8 t).
    Asarning oxirgi toʻrtta taktda ijrochidan aniq va ravon ijro talab qilinadi. Oʻn oltitalik-sakkiztalik 
    sikopalar, yuqoridan pastga harakatlangan oʻn oltitalik passaj va yakunlovchi akkordlar arpedjio usulida 
    tantanavor sadolanishishga erishish lozim. 
    Xulosa. Yakuniy qismi butun asarga xulosa yasab, koʻtarinki tarakterni tarannum etuvchi bosh mavzu 
    asosida kelib, sinkopali triollar ketma-ketligi asosida eng yuqori choʻqqiga koʻtarilib (“f” jarangida) 
    akkorlardlar tantanasi bilan yakun topadi. Butun asarning yakuniy xulosasi dinamik reprizani tashkil etadi. 
    Adabiyotlar 
    1. Jabborov A. Oʻzbekiston bastakorlari va musiqashunoslari. -Toshkent, 2004. 
    2. Gʻofurbekov T. Bastakorlik ijodiyoti: tarixi, tahlili, taqdiri. -Toshkent, 2019. 
    3. Turapov Z. Ansambl sinfi. –Toshkent, 2019 
    4. Otajonov M. Dutor bas uchun maxsus bastalagan “Naqsh” kuyi (klavir, qoʻlyozma). 
    https://buxdu.uz



    Download 6,23 Mb.
    1   ...   306   307   308   309   310   311   312   313   ...   347




    Download 6,23 Mb.
    Pdf ko'rish