|
3 (79) 2021 pedagogik mahorat
Pdf ko'rish
|
| bet | 219/344 | | Sana | 07.12.2023 | | Hajmi | 3,37 Mb. | | #113345 |
Bog'liq Pedagogik mahorat 3-son 2021 yilMuhokamalar va natijalar. Transport vositalari havoda yuruvchi, yer ustida, yer ostida, rels ustida
yoki suv ustida, suv tagida harakatlanishi bilan farqlanar ekan shunga koʻra, pereyonimlarni quyidagi uch
guruhga boʻlish mumkin:
1. Yer ustida va ostida harakatlanuvchi (quruqlikda yuradigan) transport vositalari nomi: “Mersedens-
Bens”, “Damas”, “Tiko”, “Neksiya”, “Matiz”, “Lasetti”, “Volga”, “Jiguli”, “Maserati”, “Tayota-Prado”,
“Maybach”, “Ferrari”, “Ford”, “Chevrolat Kaptiva” (engil avtomobillar), “Toshkent metrosi”.
2. Suvda suzuvchi transport vositalari nomi. Bu turdagi atoqli otlar onomastikada “nautonim”lar deb
yuritiladi (yunoncha “nautuxos” – flot, “onoma” – atoqli ot). “Brig”, “Karavella”, “Shlyupka”, “Frechat”
kabi transport kemalari, harbiy kemalar nomi shu guruh birliklariga kiradi. Suvda suzuvchi transport
vositalari tovarlarni, yoʻlovchilarni ma’lum suv havzasida harakatlantirish uchun moʻljallangan. Toʻg‘ridan-
toʻg‘ri maqsadiga, tizimli xususiyatlariga, shuningdek, texnik imkoniyatlariga qarab suv transporti oʻziga xos
kichik tip va sinflarga ega.
Yoʻlovchi suv transporti - bu odamlar guruhlarini bir marshrutdan ikkinchisiga suv yoʻli orqali olib
boradigan sayyohlik yoki marshrut kemasi. Bortida yuklangan kemalar tashish imkoniyatiga va mahsulot
turiga qarab oʻz turlariga ega.
Suvda suzuvchi transport vositalari maxsus vakillari bu ixtisoslashgan turistik obyektlar: yaxtalar,
laynerlar, kruiz kemalari, qayiqlar. Ular uzoq vaqt ochiq dengizda boʻlishga qodir va bortdagi yoʻlovchilarni
kerakli narsalar bilan ta’minlaydilar. Shuningdek, suv transportining alohida klassik strategik vazifalarni
bajaradigan va odamlar va maxsus texnikalarning mutlaqo ixtisoslashgan tashuvchilari boʻlgan harbiy super
va dengiz osti kemalari deb nomlanishi kerak.
Suvda suzuvchi transport vositalari - suv yoʻllari orqali yuk va yoʻlovchilar tashishda foydalaniladigan
transport turi. Ular tabiiy (daryo, koʻl, dengiz va okeanlar) yoki sun’iy (kanal, suv omborlari) suv yoʻllari
boʻlishi mumkin. Kema asosiy transport hisoblanadi.
Suvda suzuvchi transport vositalari tarixi Qadimgi Misrdan boshlanadi. Qit’alararo temir yoʻllar
yaratilgan 19-asrning ikkinchi yarmigacha transportning eng muhim turi suv (ham daryo, ham dengiz)
boʻlgan. Va bugungi kunda ushbu transport turi muhim rol oʻynaydi: dunyodagi yuk aylanmasining 60 dan
67 foizigacha daryo va dengiz kemalariga toʻg‘ri keladi.
3. Havo transportini nafaqat miqdoriy, balki sifat jihatidan ham havo transportini oʻzgartirish imkonini
berdi. Shuni ta’kidlash kerakki, har doim insonning harakatlanish vositasi alohida dinamik tizim boʻlgan. U
ilmiy sohada turli kashfiyotlar va yutuqlarning birinchi iste'molchisiga xizmat qildi. Koʻp holatlarda, u ilg‘or
ishlanmalarning mijozlarini qoʻllab-quvvatlaydi.
Transport vositasisiz turli tadqiqot sohalarini rivojlantirish qiyin. Ularning taraqqiyoti uchun jismoniy
va termodinamik oʻzgarishlar natijalari qoʻllaniladi. Transportni rivojlantirishda fizik va matematiklar
sezilarli ishtirok etishadi Mexanik, kimyogar, astronom, geolog, biolog va boshqa koʻplab tadqiqotchilar
muammoni hal qilishda oʻz loyihalarini taqdim etishadi.
Transportning rivojlanishi, shu jumladan havo, mashinasozlik va metallurgiya, qurilish mexanikasi va
avtomatlashtirish, kosmonavtik va elektronika sohasida amalga oshiriladigan amaliy tadqiqot natijalariga
https://buxdu.uz
|
| |
