4-mavzu: Tish va rezba qirqish stanoklari

4-MAVZU: Tish va rezba qirqish stanoklari 
(Tooth cutting milling machine) 
Reja: 
1. 
Tish va rezba kesish stanoklari guruhining umumiy tasnifi. Stanoklarning 
asosiy tiplari. 
2. 
Tish kesish stanoklari (zagotovkalarda tishlar yasash usullari, tish kesish 
stanoklarining tasnifi, tish frezalash, tish o'yish, tish randalash, tish pardozlash stanoklari 
va ularning o'ziga xos alomat-lari). 
3. 
Rezba kesish stanoklari (rezba ochish usullari, rezba frezalash, rezba yo'nish, 
bolt va gaykalarda rezba kesish, rezba nakatka qilish, rezbalarni jilvirlash stanoklari va 
ularning o'ziga xos xususiyat-lari). 
Tayanch so'z va iboralar: 1. Tish va rezba kesish stanoklari. 2. Tish kesish usullari 
va asboblari. 3. Tish frezalash yarim avtomati. 4. Tish o'yish stanogi. 5. Tish randalash 
stanogi. 6. Tish jilvirlash yarim avtomati 7. Tish shevinglash yarim avtomati. 
4.1. Tish va rezba kesish stanoklari guruhining umumiy tasnifi 
Metall kesuvchi stanoklarning umumiy tasnifi bo'yicha zagotovkalarda tishlar va 
rezbalarni tayyorlash uchun xizmat qiladigan stanokJar beshinchi guruhga kiritilgan. Bu 
guruh stanoklari quyidagi asosiy tiplarga bo'linadi (7.1-jadval): 
7.1-jadval 
Tiplari 
Stanokjarning nomlari 
Modellariga misollar 
0 
Rezba kesish 
1 
Tish o'vish-silindrik a'ildiraklar uchun
516. 5М150П 
2 
Tish kesish-konussirnon g’ildiraklar uchun
526. 5С286П 
3 
Tish frezalash-silindrik g’ildirak va shlitsli vallardi 
53A50, 5Д32С 
4 
Tish frezalash-c hervyak juftlari uchun 
5H582 
5 
Tishli g’ildiraklar yon qismlariga ishlov herish 
5714 
6 
Rezba frezalash
5Б63 
7 
"Tishlarni pardozlash 
5В702ВФ2 
8 
Tish va rezbalarni jilvirlash 
5П84, 5Д833, 5K822 
9 
Har xil tishlarga ishlov berish 
5Б913 
Tishli uzatmalar hamda rezbali birikmalar va uzatmalarning Mashinasozlikda 
qo'llanish sohalari juda keng. Tish va rezbalarni zagotovkalarda hosil qilish usullari va 
buning uchun zarur bo'lgan stanoklar va kesuvchi asboblar ham har xil. Ammo ko'pchilik 
hollarda, ayniqsa, tish kesish nihoyatda murakkab, ko'p mehnat talab qiladigan va 
mas'uliyatli texnologik jarayonlardan hisoblanadi. Shunga mos ravishda stanoklarning 
konstruktiv to`zilishi bir necha xildagi murakkab harakatlarni hosil qilib uzatib berishi 
ularning o'ziga xos xususiyatlaridan hisoblanadi.