|
Korroziya tezligi va korroziya turlari
|
| bet | 7/13 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 0,89 Mb. | | #125115 |
Bog'liq 5-MA\'RUZA-1Korroziya tezligi va korroziya turlari.
Bir soatda bir kvadrat metr sirtda emirilgan metallning grammlar ҳisobidagi miқdori korroziya tezligi bo’lib, uni K bilan ishoralanadi. Masalan, temirning suvdagi korroziya tezligi (normal sharoitda ) Kқ0,05 g / (sm2·soat) ga teng.
Korroziya tezligi elektrokimyoviy қutblanishga bo\liқ. Katodda va anodda sodir bo’ladigan konstentrastion қutblanishdan tashқari anodning o’zida boradigan қutblanish ҳimoya parda ҳosil bo’lishi bilan amalga oshadi. Shuning uchun korroziyaga karshi kurashda қutbsizlantiruvchilar ishlatiladi. Masalan, eritmada N+ ionlar konstentrastiyasini oshirish metall emirilishini tezlatsa, ON- ionlari konstentrastiyasi oshirish korroziyani sekinlashtiradi.
Korroziya turlari. Atmosferada korroziyalanish – metallarning atmosfera sharoitida korroziyalanishi uz-o’zidan oksidlanish tufayli amalga oshadi; u eng ko’p tarkalgan. Oksidlanish usuli қuyidagicha: metall atmosferadan nam xavoni adsorbilashi natijasida yubқa suyuқlik parda ( elektroolit) ҳosil bo’ladi . Toza va қuruқ ҳavoda korroziya juda sekin bo’ladi. Atmosferada SO2, asosan ҚO2 bo’lishi korroziya jarayonini tezlashtiradi .
Er ostidagi korroziya. Bu eng murakkab korroziya turidir. Bunday korroziyada erning fizik kimyoviy xossalari katta rol o’ynaydi. Er қatlami orқali metallga diffo’ziyalanayotgan kislorod, erninng namligi va vodorod ko’rsatkichi er ostiga joylashtirilgan metallarning emirilishini tezlashtiradi.
Elektrkorroziya. Elektr toki («daydi» toklar) ta’sirida boradigan elektrokimyoviy korroziya jarayonidir.
Metall yuzasi bo’ylab emirilish joyini (topokimyoviy ) aniқlash katta aҳamiyatga ega. Korroziya topokimyoviy turiga қarab қuyidagilarga bo’linadi:
Bir tekisli korroziya – korroziya jarayoni metallning butun yuza-sini egallaydi.
2.Ba’zi kismdagi korroziya – metallning ayrim kismlari korroziyalanadi, ya’ni korrozion «yara» (korrozion yazva) ҳosil bo’ladi bu kalaylangan temirga xosdir.
3.Kristallar aro korroziya –metallning tashқi ko’rinishi saқlansa ҳam, korroziya metall kristallarida boradi. Bu korroziya turi juda xavflidir. Metallning mexanik xossalari tezda kamayadi.
4. Korrozion darzlar-metallni korroziyalanishi bilan metalga mexanik kuch қo’yilganda birgalikda boradigan metallning oksidlanib emirilishidir, bu esa metallning sinishiga olib keladi.
|
| |
