77
Metall taxtaning eni uni maxkamlash sharoiti bo„yicha tanlanadi.
Bundan
tashqari u o„ta qattiq bo„lishi kerak. Odatda uning qiymati quyidagicha aniqlanadi:
Metall taxtaning qalinligi qu-yidagi
⁄
⁄
oraliqda bo„lishi kerak.
Markaziy siqilgan ustunlar kesimini tanlash yaqinlashtirish uslubiyati orqali
amalga oshiriladi, buning uchun ustunning
egiluvchanligi oldindan
oraliqda beriladi. Ustunning kesimi aniqlangandan so„ng uning bazasi hisoblanadi.
Ustun bazasining tayanchi hisoblangan metall taxtaning yuzasi
ni quyidagi
formula orqali aniqlash mumkin:
, m
2
(6.17)
bu yerda
F – bo„ylama hisobiy kuch, kN;
-betonli poydevorning siqilishdagi
hisobiy solishtirma qarshiligi, kN.
Beton poydevorining reaktiv qarshilik bosimi
quyidagi formula orqali
aniqlanadi:
, kPa (6.18)
Ustun 2 ning pastki qismiga metall taxta 1 payvandlanib u beton poydevoridagi
ankerlarning gaykalari 3 orqali maxkamlanadi (6.4-rasm).
Agar ustun tayanch taxtasiga bir tomonlama payvandlangan bo„lsa (6.4,
a-
rasmdagi A maydoncha), u qulochi
ga teng bo„lgan konsol sifatida ishlaydi. Bu
maydondagi har bir
m dagi eguvchi moment quyidagi formula orqali aniqlamadi:
, kN∙m (6.19)
6.4,
a-rasmdagi B maydonchadagi taxta ustunning uch
tomoni bilan
payvandlangan bo„lgani uchun,
bu maydondagi har bir m dagi eguvchi moment
quyidagi formula orqali aniqlamadi:
, kN∙m (6.20)
bu yerda
β - tomonlar nisbatiga bog„liq bo„lgan koeffitsiyent (ilovaning 14-
jadvalidan olinadi);
a - bo„sh oraliq o„lchami.
Agar
bo„lsa, maydondagi har bir
m dagi eguvchi moment quyidagi
formula orqali aniqlanadi:
78
, kN∙m (6.21)
6.4,
b-rasmdagi S maydonchadagi taxta ustunning to„rt tomoni bilan
payvandlangan bo„lgani uchun, bu maydondagi har bir
m dagi eguvchi moment
quyidagi formula orqali aniqlanadi:
, kN∙m (6.22)
bu yerda
α - tomonlar nisbatiga bog„liq bo„lgan koeffitsiyent (ilovaning 15-
jadvalidan olinadi);
a – shvellerning balandligi.
Taxtadagi eng katta eguvchi momentini bilgan holda uning qalinligini quyidagi
formula orqali aniqlash mumkin:
√
(6.23)
