• Qisqacha xulosalar.
  • 6-mavzu. Korxonalarining mehnat resurslari. Reja




    Download 0,6 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet12/13
    Sana24.11.2023
    Hajmi0,6 Mb.
    #104955
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
    K
    r
     = 100 - A

     
    Ayni vaqtda ish haqini amaliy ravishda tashkil etish uchun nomlar mantigining o’zi bilan ish 
    ko’rish yetarli emas. Ish haqining tarkibiy qismlari nisbatiga korxonada ishlab chiqarishni tashkil 
    etish va unga xos bo’lgan mehnatni normalashtirish sifati xal qiluvchi ta’sir ko’rsatadi. Tajribaning 
    ko’rsatishicha, bu ko’rsatkichlar qanchalik past bo’lsa, xodim bajaradigan vazifalar doirasi 
    qanchalik noaniq bo’lsa, tarifli haq to’lash salmog’i shunchalik past bo’ladi va ragbatlantiruvchi 
    haq to’lashning ulushi shunchalik yuqori bo’ladi va aksincha. 

    Qisqacha xulosalar. 
     
    Mehnat resurslar – o’zining aqliy va jismoniy mehnati bilan ijtimoiy ishlab chiqarishda 
    ishtirok etadigan aholining mehnatga layoqatli qismidir. Mehnat resurslari turli shart-sharoitlar va 
    omillar ta’sirida miqdor va sifat shakllanishi xususiyatlariga ega. 
    Hozirgi kunda korxona personali korxonada band bo’lgan hamma xodimlarning shaxsiy 
    tarkibini o’z ichiga olib unga ishchilar, rahbarlar va yollanma ishchilar bilan bir qatorda korxona 
    egalari va mutaxassislar ham kiradi.
    Mamlakatimiz korxonalaridagi personal xizmatining samarali ishini zaruriy sharti ularni 
    malakali kadrlar bilan to’ldirishdir. 
    Unumdorlik - muayyan vaqt mobaynida ishlab chiqarilgan mahsulot miqdorining muayyan 
    turidagi mahsulot ishlab chiqarish uchun ishlatilgan resurslar miqdoriga nisbatidir.
    Mehnat unumdorligi ko’rsatkichlari tizimining tuzilishi ulardan har birining funktsional 
    vazifasini aniqlashga asoslanish lozim. Ko’rsatkichlarni tasniflashni mezoni - mehnat natijalarini 
    ifodalash usulidir. Mehnat unumdorligini aniqlash vazifasi, uning tizimini yaratish, o’rganish 
    muhim yo’nalish hisoblanadi. Mehnat unumdorligini o’lchash usullari ko’p omilli, vektorli va 
    mezonli sifatida tasniflanadi. 
    Mehnat unumdorligi rivojlanib boruvchi ko’rsatkich bo’lganligi sababli omillar va 
    zahiralarni o’rganish dolzarb muammoga aylandi. Mehnat unumdorligini oshirish zahiralar 
    tizimini yaratish eng muhim yo’alishdir. 
    Mehnatga haq to’lash shakllari va tizimlari deganda, xodimning mehnat xarajatlari va 
    natijalarini unga tegadigan ish haqi miqdori bilan qiyoslashning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmlari 
    tushuniladi. Mehnatga haq to’lash shakllari muayyan vaqt mobaynida xodimning olgan ish haqi 
    uning mehnatidan olingan natijalarga bog’liqligini aniqlash usullari sifatida, mehnatga haq 
    to’lash tizimi esa ana shu bog’liqlikni amalga oshirish texnologiyasi sifatida belgilanadi. 


    Ish haqining shakli - haq to’lash tizimlarining muayyan toifasidan iborat bo’lib, ish haq 
    to’lash maksadida unga narx belgilashda mehnat natijalarini xisobga olish asosiy ko’rsatkichi 
    bo’yicha guruhlarga ajratilgan bo’ladi. 
    Rag’batlantiruvchi tizimi tahrifi umumiy hususiyatga egadir. Oddiy hayotda 
    ragbatlantiruvchi tizim deganda odatda ish haqining asosiy qismini oshirishni ta’minlovchi 
    mexanizm tushuniladi, ish haqining bu qismi belgilangan mehnat normasini bajarganlik yoki 
    xodimning mehnat xissasini tavsiflovchi asosiy ko’rsatkich bo’yicha faoliyat natijalari uchun 
    to’lanadigan xaqdir. 

    Download 0,6 Mb.
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




    Download 0,6 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    6-mavzu. Korxonalarining mehnat resurslari. Reja

    Download 0,6 Mb.
    Pdf ko'rish