|
9-ma’ruza. Mahsuliy modellar va tizimlar r eja
|
| bet | 1/13 | | Sana | 15.11.2023 | | Hajmi | 233,18 Kb. | | #99032 |
Bog'liq 9 -ma\'ruza 5.01. (Прод. модели)
9-ma’ruza. Mahsuliy modellar va tizimlar
R eja:
1. Tarixiy ma’lumotlar.
2. Mahsuliy tizimlarni tasvirlash.
2.1. Mahsuliy tizimlarni modulli tasvirlash.
3. To’g’ri va teskari xulosalash.
4. Konfliktlarni hal qilish mehanizmlari.
5. Mahsuliy tizimlarning ilovalari.
6. Mahsuliy tizimlarning yutuqlari va kamchiliklari.
Ключевые слова: Mahsulot (products), mahsuliy tizimlar (production systems), mahsulot qoidasi (typically products), yadro (core), sun’iy intellekt (artificial Intelligence), sun’iy intellekt tizimlari (artificial intelligence system), GPS tizimi (GPS system), ishchi xotira (working memory), exspert tizim (expert system), vaziyat (situation), harakat (actions), asos (parcel), xulosa (concluding), sabab (cause), oqibat (investigation), operator (operator), ma’lumotlar bazasi (data base), global ma’lumotlar bazasi (global data base), interpretator (interpreter), determinallashgan (determinate), determinallashmagan (nondeterministic), asos qoidasi (posting rules),vaziyat-harakat (situation - action), sabab-oqibat (the cause-and-effect), shart-xulosa (condition-conclusion), obyekt-atribut-qiymat (object-attribut-evalues), namuna (sample), namuna bo’yicha xulosa (conclusion on the model), xulosali boshqarish (output control), mantiqiy xulosalash (inference), holatlar fazosi (state space), masalalarni reduksiylash fazosi (space reduction stasks), to’g’ri xulosalash (direct output), teskari xulosalash (the opposite conclusion), fikrlashning teskari zanjiri (reverseline of reasoning), echimni izlash (searching of decisions), markazlashgan (centralized), kengligi bo’yicha izlash (breadth-first search), xulosalarni tushuntirish (explain the findings).
.
1. Tarixiy ma’lumotlar
«Produksiy (Mahsulot))» termini va mahsuliy tizimlar Post tomonida 1943 ylda taklif etilgan bo’lib, hisoblash jarayonlarini tashkillashtirish modeli sifatida qaralgan [1,2]. Bunda mahsulot qoidasi ba’zi so’zda literning bir zanjirini boshqa zanjir bilan almashtiradigan operator sifatida talab qilingan. Postning tushunishi bo’yicha mahsulot sifatida hozirgi vaqtda yadro deb ataladigan qism qatnashgan. «Agar A, u holda B» yozuv ba’zi kiritilgan so’zda A zanjirni B zanjir bilan almashtiruvchi operator sifatida qaralgan. Mahsulot g’oyasi sun’iy intellect tizimlarida qo’llaniladigan mantiqiy dasturlash tillarida foydalaniladi. Bunday dasturlash tillaridan biri Prolog hisoblanadi. Mahsuliy yondashuv 1990-yillarda dasturlashning yangi etapini boshlab berdi.
Mahsulotlar freymlar kabi sun’iy intellektda bilimlarni tasvirlashda juda mashhur vositlar hisoblanadi. Mahsulotlar bir tomondan mantiqiy modellarga yaqin bo’lib, samarali xulosalash protseduralarini tashkil qilishga imkoniyat yaratsa, boshqa tomonidan mantoqiy hisoblashlar uchun hos bo’lgan bilimlarni aniqroq tasvirlaydi.
A.Nyuell va G.Saymonlar tomonidan GPS tizimini yaratishda qiziqarli natijalar olingan [1,2]. Ular tomonidan uzoq vaqtlar davomida inson xotirasida yig’ilgan bilimlarning elementlari mahsulot qoidasiga mos kelishi aniqlandi. Inson xotirasidagi bunday elementlar vaziyatga qarab mos ravishda faollashadi.
Mahsuliy modellar hozirgi vaqtda expert tizimlarda va sun’iy intellektning boshqa sohalarida keng qo’llanilmoda.
|
| |
