9-mavzu: Axborot xavfsizligini taʼminlashning gʻoyaviy-nazariy
asoslari (2 soat)
Reja:
1.
Yoshlarda media maydon, internet va ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish
madaniyatini shakllantirish.
2. Axborot manbalariga qiyosiy va tanqidiy yondashuv.
3. Inkorini inkor qonunining media savodxonlik va axborot madaniyatida
namoyon boʻlishi.
4. Internet tarmogʻidagi milliy segmentlar va axborot xavfsizligining
nazariy-metodologik asoslari.
Media madaniyat va media taʼlim
muammolari
YuNESKOning xalqaro konferensiyalarida (Parij, 1997,
Vena, 1999), San-Paulodagi konferensiya va sammitda
(1998), Yevropa Kengashi eshituvlarida (Strasburg,
2002) muhokama mavzusi boʻldi. Umuman, chet ellik
olimlarning aksariyati zoʻravonlik koʻrinishlari nazoratsiz oqimining yoshlarga
salbiy taʼsirini baholashda yakdildirlar va bu sohada puxta oʻylangan yagona davlat
siyosati yaratilishini qoʻllab-quvvatlaydilar.
Axborot olish imkoni va axborotlashuv jarayonlari
rivojlanishini tartibga
solishning mustahkam huquqiy bazasini shakllantirish shaxs, jamiyat, davlatning
axborot-psixologik xavfsizligini taʼminlashning muhim omilidir. Shu boisdan
koʻpgina hukumatlar axborotlashuv davrining turli xil daʼvatlariga qarshi choralar
koʻrish uchun muhim xalqaro
hujjatlarni imzolamoqdalar, faol nuqtai nazarlarini
bildirmoqdalar.
Hozirgi kunda turli mamlakatlarning xalqaro axborot almashuvidagi
muvozanat allaqachon va jiddiy ravishda buzilib boʻlgan. Bu axborot
texnologiyalariga egalik qiluvchi jamiyatlarning
fikrlari va baholari, gʻoyalari va
qadriyatlari butun dunyo boʻylab yoyilishiga olib keldi. Hatto Xitoy, Hindiston, Misr
va ular singari betakror madaniyat sohibi boʻlgan boshqa yirik davlatlar ham ularga
qaram ahvolga tushib qolmoqda. Binobarin, oʻziga xos, ajoyib madaniyatga ega
mamlakatlar oʻz aholisini bunday axborot bosqinchiligidan
avaylab-asrashni
oʻrganmas ekanlar, bir necha oʻn yillar oʻtib sayyoramiz madaniy ekologiyasiga
oʻnglab boʻlmas darajada zarar yetkaziladi. Oʻzbekiston Respublikasini ham toʻla
huquq bilan shunday ardoqlashga munosib davlatlar jumlasiga kiritsa boʻladi.
Bundan tashqari, yurtimiz hayotiga doir ayrim noxolis,
tor doiradagi
manfaatlardan kelib chiqib tarqatilayotgan maʼlumotlarga javoban axborotlarni
global miqyosda targʻib etish tashqi axborot xurujlariga qarshi oʻziga xos qalqon
vazifasini bajaradi. Bu esa turli geosiyosiy manfaatlarni koʻzlab amalga
oshirilayotgan axborot xurujlarining taʼsirini kamaytirish va milliy axborot makoni
xavfsizligini taʼminlashning muhim sharti hisoblanadi. Buning uchun kishilarda
axborot bobida isteʼmol madaniyatini yuksak darajada
shakllantirishga erishish
zarur. Shu yoʻl bilan maʼlumotlarga koʻr-koʻrona ergashish va ularni notoʻgʻri talqin
etishning oldi olinadi. Binobarin, axborot isteʼmoli madaniyatiga, ushbu sohada
