Zararli dasturlarga bir nechta misollar quyidagilardir:
• josus-dasturlar (ortingizdan josuslik qiladi);
• reklama-dasturlar (har doim reklama qalqib chiqadi);
• rutkitlar (xakerga kompyuteringizga toʻliq kirish imkonini
beradi).
Internetda toʻlov kartalaridan foydalanganda
firibgarlik xatarlari
Kredit kartalari orqali firibgarlik – qalloblik yoʻli bilan kredit
yoki debit kartasi kabi toʻlov
kartalari yordamida amalga
oshiriladigan oʻgʻrilik yoki firibgarlikni tasvirlash uchun
ishlatiladigan keng miqyosli atamadir.
Kredit kartalari orqali
firibgarlikdan maqsad tovarlarni toʻlovsiz olish yoki hisobdan
mablagʻlarni oʻgʻirlash boʻlishi
mumkin
Toʻlov kartalari orqali firibgarlikning turli koʻrinishlari mavjud:
• Agar toʻlov kartasi yoʻqolsa, uni kimdir topib olishi va
qalloblik yoʻli bilan foydalanishi mumkin.
• Banklarning rasmiy saytlariga
taqlid qilingan soxta
internet-banking saytlari ishlab chiqilishi mumkin.
• Soxta elektron xabarlar sizni kartangiz maʼlumotlarini
taqdim qilishga majbur qilishga (fishing) moʻljallangan
boʻlishi mumkin.
• Baʼzida kartani qalbakilashtirish yoki klonlashtirish
mumkin.
Kartalaringiz maʼlumotlarini
xavfsiz saqlash uchun oltin
qoidalar:
• Tranzaksiyani amalga oshirayotganda hech qachon kartani
eʼtibor markazidan qochirmang.
• Parollar, roʻyxatga olish maʼlumotlari
yoki PIN-kodlarni
yozib olmang.
• Parollar, login maʼlumotlari yoki PIN-kodlaringizni hech
qachon hech kimga aytmang.
• Shaxsiy maʼlumotlar koʻrsatilgan
har qanday hujjat yoki
cheklarni yoʻq qiling yoki maydalab tashlang.
