A. X. Vаxidov, D. A. Abdullaеva avtomatikaning tеxnik vositalari toshkеnt- 2011

Download 2.39 Mb. Pdf ko'rish
bet	9/73
Sana	17.11.2023
Hajmi	2.39 Mb.
	#100404

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 73

Bog'liq
avtomatikani texnik vositlar
4-mavzu, 19680008986, hoji AICHJAA-Model.pdfb tayyor, 10 sinf 6 nazorati, Hisob siyosati, hisoblab chiqilgan baholardagi o’zgarishlar va xatolar., Baliq-skeleti-metodi, ziyovuddin, Mavjuda SOBIROVA, Muhibullo Nosirjonov, 20, To\'rayev Bexruz 2-Amaliy ish, To\'rayev Bexruz 1-ishlash 1, 3-182 Tijorat banklarning qimmatli qogozlar bilan operatsiyalari, Iqtisodiyot va moliya sohasida qaror qabul qilishda katta ma’lum-fayllar.org, Ma’lumot-axborot hujjatlari

2.3.1. Potensiometrik datchiklar

Potensiometrik datchiklarda nazorat qilinayotgan xarakat sezgir elementga
uzatilib uning qarshiligi hisobiga o’zgaruvchan yoki o’zgarmas kuchlanishga
aylantiriladi (2.3- rasm).
Potensiometrning xarakatlanuvchi kontakti nazorat qilinayotgan xarakatga
bog’langan bo’lib, ob’ektning holati o’zgarilganda uning qarshiligi ham va
ikkilamchi asbobdagi ko’rsatgich o’zgariladi. Ikkilamchi asbob esa nazorat
qilinayotgan parametrlar birligida darajalangan. Kuchlanishning tebranishlarini
ta’sirini yo’qotish maqsadida stabillashgan manbalardan foydalanish tavsiflanadi.

31
2.3-rasm. Potensiometrik datchiklar va ularning tavsifnomalari.
Potensiometrik datchikning statik tavsifnomasini chiziqlikga yaqinlashtirish
maqsadida unga muvofiq ish rejimini (2.3.-rasm, b, g) topshirishadi yoki reostatni
o’rash usulini o’zgartiradi.
Agar chiqish tok yoki kuchlanish belgisi xarakat yo’nalishiga muvofiqligi
kerak bo’lsa, unda o’rta nuqtali potensiometrdan foydalanishadi (2.3.-rasm, v).
Uning tavsifnomasi rasmda keltirilgan. (2.3.- rasm, g)
Burchak xarakatlarini nazorat qilish uchun halqasimon potensiometrik
datchiklar qo’llanadi (2.3.-rasm, d). Kontaktsiz datchiklar sifatida suyuqlik
potensiometrik datchiklar qo’llanadi (2.3.-rasm, e).
Potensiometrik datchikning tavsifnomalari va sezgirligi analitik usulda
hisoblanadi. Ko’rsatilgan sxema uchun quyidagi tenglamani tuzsa bo’ladi.
Rx
X
Ix
Ra
------ = ---- -: ----- = --------
(2.4)
R
l Ia
Rx
I= Ix+Ia. Uct=I(R-Rx)+IaRa. (2.5)
Potensiometrik datchiklar yuqori darajadagi aniqlik va tavsifnomalari
o’zgarmas, sodda, kichik gabaritlari va arzonligi bilan ajralib turadi. Bundan

32
tashqari, ulardan foydalanilayotganda qo’shimcha kuchaytirigichlarni ishlatishni
xojati yo’q, chunki ularning chiqish quvvati ikkilamchi asboblar uchun yetarli.
Lekin xarakatlanuvchi kontaktning mavjudligi ularning puxtaligini pasaytiradi.

Download 2.39 Mb.

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 73

Download 2.39 Mb.

Pdf ko'rish