Abdujabbor muhammadiyev




Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/243
Sana27.11.2023
Hajmi6,82 Mb.
#106679
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   243
Bog'liq
Huquqiy informatika (Abdujabbor Muhammadiyev)

Ijt im o iy t iz im la r
Ijtimoiy muhitda vujudga keluvchi va faoliyat ko'rsatuvchi tizim­
lar ijtimoiy tizimlar hisoblanadi. Iqtisodiy, siyosiy, ilmiy-texnik tizim­
lar, boshqaruv tizimlari va ekologik tizimlar shular jumlasidan. 
Ulaming asosiy komponentlari odamlar, shaxslar, katta va kichik 
ijtimoiy tabaqalar hamda guruhlardir. Ijtimoiy tizimlar ko'p sonli 
alohida elementlardan tashkil topadi. Bu elementlar ma’lum qonun- 
larga ko'ra o'zaro aloqa qiladi. Huquq o'zining regulyativ ta’siri 
bilan ijtimoiy tizimlarning barcha funksional komponentlarini — 
ularning maqsadlari, ijtimoiy funksiyalari, axborot oqimlari, boshqa 
tizimlar bilan aloqalari, maqsadlarga erishish usullari, bir marom-
www.ziyouz.com kutubxonasi


da ishlashdan chekinishi, elementlar tarkibi va boshqa kompo- 
nentlarini qamrab oladi.
Har qanday ijtimoiy organizm faol, rivojlanuvchi, o'zini o'zi 
tartibga soluvchi tizim hisoblanadi va tashqi sharoitlarga qator 
moslashishlar asosida faoliyat ko'rsatadi, o'z atrofidagi ijtimoiy va 
tabiiy muhit bilan aloqa qiladi.
Huquq tizimlaming o'lchamlarini qayd etibgina qolmay, ularning 
ish jarayonini ham tartibga soladi. Bu nuqtai nazardan ijtimoiy 
munosabat va aloqalar subyektlarining faoliyati, ularning tashqi 
va ichki muhitlardagi faol harakati huquq tizimining obyekti hisobla­
nadi, deb aytish mumkin. Huquq normalari ijtimoiy faoliyatning 
mazmuniga kirib, ijtimoiy tizimlaming tuzilishiga uyg'un qo'shiladilar, 
uning elementiga aylanadilar, uning faoliyati va progressiv rivo- 
jlanishini ta’minlaydilar.
Ijtimoiy tizimning sifat xususiyatlari quyidagilardan iborat: u ko'p 
omilli, ehtimol tutilgan tizim ko'rinishida bo'ladi; huquq tizimi faoli­
yati mexanizmining ratsional modelini yaratishda hisobga olinishi 
lozim bo'lgan spetsifik qonuniyatlar majmuiga tayanadi; huquqiy 
tartibga solishning maqsadlariga mos kelishi ham, mos kelmasligi 
ham mumkin bo'lgan o'ziga xos maqsadlarga ega bo'ladi; nafaqat 
huquqiy, balki boshqa ijtimoiy regulatorlar bilan bog'liq bo'ladiki, 
bularning barchasi huquqiy tartibga solish jarayonida hisobga 
olinishi lozim.

Download 6,82 Mb.
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   243




Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish