|
) tushunchalar o'rtasida mantiqiy va mazmunga doir nisbatlar
Pdf ko'rish
|
| bet | 191/243 | | Sana | 27.11.2023 | | Hajmi | 6,82 Mb. | | #106679 |
Bog'liq Huquqiy informatika (Abdujabbor Muhammadiyev)1) tushunchalar o'rtasida mantiqiy va mazmunga doir nisbatlar
farq qilinmaydigan tillar;
2) tarkibida mantiqiy va mazmunga doir nisbatlar mavjud tillar.
Deskriptor tipiga mansub tillar orasida huquqiy tezaurus eng
katta semantik kuchga ega bo'lgan til sifatida muhim o'rin tutadi.
Huquqiy tezaurus - bu huquqiy axborot avtomatlashtirilgan axborot
qidirish tizimlarini lingvistik ta’minlash va ulardan foydalanishda
qo'llaniluvchi asos so'zlar va deskriptorlarning leksik-semantik
to'plamidir. Uning vazifasi huquq ijodkorligi jarayonida foydalani-
luvchi leksik vositalami tartiblash va tizimga solishdan iborat.
Informatikada tezaurus quyidagi asosiy funksiyalarni bajaradi:
1) undan axborot qidirishni tashkil etishda foydalaniladi («axborot
qidirish tezaurusi»);
2) huquq ijodkorligi vazifalarini hal qilish jarayonida ulardan
lingvistik vosita sifatida foydalaniladi1;
3) xabarning ma’nosini mezonlash vositasi sifatida foydalanila
di2;
4) latent axborotni qidirishning eng muhim vositasi bo'lib xiz
mat qiladi.
Tezaurus bir qator asosiy tushunchalarni o'z ichiga oladi.
Huquq normalarining (hujjatlarining) mazmunini to'laqonli ifo-
dalovchi asos so'zlar ularning muhim jihatlaridir. Jiddiy ma’no
yukini tashimaydigan so'zlar asos so'zlar jumlasiga kirmaydi.
Ko'makchi, umumfoydalaniladigan so'zlar, tashlab ketilsa ham hu
quq normasining mazmuni o'zgarmaycUgan so'zlar shular jumlasi-
dandir.
Deskriptor tushunchasi. Asos so‘z tushunchasini yanada umum-
lashtirish deskriptor tushunchasiga olib keladi. Deskriptor degan-
1 Tezauruslaming mazkur tipi chet el huquqiy informatikasida ayniqsa keng
tarqalgan. Ular quyidagilami o'z ichiga oiadi: atamalaming to‘liq lug'atf, yuridik tuahun-
|
| |
