Savol va topshiriqlar:
1.Terminlar sistemasida polisemiyaning mavjudligiga qanday baho
beriladi?
88
1.O‘zbek terminologiyasida monosemantik terminlarning o‘rnini
ko‘rsating.
2.Terminlarda sinonimiya, dubletlikning mavjudligi maqsadga
muvofiqmi?
3.Terminologiyada sinonimlarning bo‘lmasligi uchun nima qilish
kerak?
4. Mutlaq termin-sinonimlarni terminologik lug‘atlardan toping.
5. Semantik termin-sinonimlar haqida bahs yuriting.
6. Termin-antonimlarning qanday turlari bor?
7. Turli soha terminologiyasida qo‘llanuvchi omonimlar xususida fikr
bering.
8. Komplementar antonim-terminlarni terminologik lug‘atlardan
toping.
9. Kontrar antonim-terminlar mohiyatini misollar yordamida bayon
eting.
Test:
1. aksentuatsiya termini nechta ma’noni ifodalashga yo‘naltirilgan?
A. ikki
V. uch
S. to‘rt
D besh
2. granata termini nechta ma’noni anglatadi?
A. ikki
V. uch
S to‘rt
D. besh
3. konvergensiya termini nechta fan sohasida omonimlik qatorini
yuzaga chiqaradi?
A. ikki
V. uch
S. to‘rt
D. besh
4. giper-giponimik munosabat q aysi terminologik sistemada
mavjud?
A. harbiy
V. ijtimoiy-siysiy
S. deyarli barcha
D. tibbiy
5. partonimiya tilda qanday munosabatni voqelantiradi?
A. tur-jins
V.butun-bo‘lak
S.imumiy-xususiy
D.shakl-mazmun
6. urug‘-nihol-ko‘chat-daraxt terminlari qanday munosabatda
reallashadi?
89
A. giper-giponimik
V. iyerarxik
S. graduonimik
D. sintagmatik
7. Stilistik termin-sinonimlar qanday janrdagi asarlarda tez-tez ko‘zga
tashlanadi?
A. nasriy
V.nazmiy
S. roman
D. memuar
8. Differensiyalovchi belgi orqali farqlanuvchi antonimik birliklarning
nechta turini bilasiz?
A. ikki
V. uch
S. to‘rt
D. besh
9. kirim-chiqim, kun-kun terminlari antonimlarning qaysi turiga
mansub?
A. gradual
V. kontrar
S. kontratiktiv
D. komplementar
10. Ikkidan ortiq termilar orasidagi qarama-qarshilik oqibatida qanday
antonimlar yuzaga kladi?
A. kontrar
V. gradual
S. komplementar
D. konradiktiv
Adabiyotlar
1. Аҳмедов Ғ., Бектемиров Ҳ. Русча-ўзбекча юридик атамалар
луғати.-Тошкент: Адолат, 2002.
2. Миртожиев М. Ўзбек тили семасиологияси-Тошкент: Мумтоз
сўз, 2010.
3. Русча-ўзбекча луғат. Икки томли. Том I.-Тошкент, 1983.
4.Тихонов А.Н., Ким Л.Л., Тихонов С.А. Современный русский
язык. Лексикология. –Ташкент: Ўқитувчи, 1991.
5. Федорченко Е.А. Становление и развитие терминологической
лексики таможенного дела в русском языке.-М., 2004.
6. Шукуров Р. Терминлар синонимияси хусусида. Ўзбек тили
терминологияси ва унинг тараққиёт перспективалари: 1 республика
терминология конференцияси материаллари.-Тошкент: Фан, 1986,-
Б.32-34.
7. Ҳожиев А. Тилшунослик терминларининг изоҳли луғати.-
Тошкент: Фан, 2002.
90
O‘n birinchi mavzu: Terminologik lug‘atlar, ularning
|
