6
ruhiy dunyosi uchun, ularning ma’naviy, axloqiy jihatdan yetuk, jismonan sog‘lom
bo‘lishi uchun doimo qayg‘urishimiz, kurashmog‘imiz zarur”,- deya ta’kidlaydi.
“Barkamol avlod ─ O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori ” asarida esa :
“Kadrlar tayyorlash
sohasidagi davlat siyosati insonni intelektual va ma’naviy – axloqiy har tomonlama
barkamol shaxs – fuqaroni shakllantirishni nazarda tutadi”, - deb ta’kidlagan edi.
Prezidentimiz milliy dastur haqida so‘zlagan nutqida uning maqsad va vazifalarini
aniq ko‘rsatib: milliy dasturning maqsad va vazifalari shaxsni shakllantirishga
qaratilganini, shaxs islohotlarining asosiy maqsadi va harakatlantiruvchi kuchi
ekanini, milliy dasturdan kuzatilgan maqsad va vazifalarning to‘la amalga oshishi,
birinchi navbatda, mamlakatimizdagi ijtimoiy-siyosiy muhitning yanada
yaxshilanishiga olib kelishini,jamiyatdagi yangi shaxs – komil insonlar vujudga
kelishini aytadi.
2
Asrlar osha omon qolib, bizga yetib kelgan milliy qadryatlarimiz, ma’naviy va
ma’rifiy madaniyatimiz, ilm – ma’rifat, shuningdek, pedagogika fani mustaqillik
sharofati ila yangidan rivoj topa boshladi.
Ma’lumki, har bir mustaqil davlatning istiqboli fan – texnika, ilm – maorif
taraqqiyoti hamda barkamol milliy kadrlarni tarbiyalab voyaga yetkazish bilan
bog‘liqdir. Shu bois ham mustaqil davlatimiz ilm – fan hamda maorif rivojiga
salohiyatli milliy kadrlar yetishtirishga jiddiy e‘tibor bermoqda.
3
Shaxsni barkamol bo‘lib yetishishiga, eng muhimi, uning ma’naviy dunyosini
boyishiga sabab bo‘ladigan omillardan biri – bu badiiy adabiyotdir. Aslini olganda
o‘zbek milliy adabiyotimizning poydevorini qurgan, uni jahon miqyosida san’at
darajasiga ko‘targan buyuk daho Alisher Navoiy bo‘lib, bu buyuk zotning
ummonga
teng asarlari, ayniqsa, jahon adabiyotidan muhtasham o‘rin olgan
“Xamsa” asari asrlar osha bashariyatning bebaho durdonasi, ma’naviy – ma’rifiy,
axloqiy – estetik mulkiga aylandi. Ana shunday so‘z san’atining durdonasi
hisoblangan “Xamsa” asarini o‘rganish, ayniqsa, Navoiy idealini o‘quvchilarga
2
Зуннунов А.,Толипов Ў.Миллий қадрятлар асосида ўқувчи шахсини шакллантириш.-Т.: “Шарқ”,2006.5- б.
3
Зуннунов А.Педагогика тарихи.-Т.: “Шарқ”, 2004.3-4- б.
7
yetkazish ko‘p jihatdan o‘qituvchining ilmiy – nazariy bilimi, dars berish san’ati,
aniqrog‘i, ”Xamsa” asaridagi qahramonlar sarguzashti va idealini tahlil qilishga
bog‘liq. Bu jihatdan umumta’lim maktablari o‘qituvchilari adabiyot kursi bo‘yicha
darslikka ega bo‘lganliklari holda, Navoiydek buyuk zotning asarlarini o‘rganish,
tahlil qilish, ularni o‘quvchilar ongiga yetkazishga oid adabiy – tanqidiy va
metodik qo‘llanmalarga ega emas, ehtiyoj sezadilar . . . Bu narsa adabiyot o‘qitish
metodikasi sohasida, ayniqsa, Alisher Navoiy ijodini o‘rganishda ilmiy metodik,
aniqrog‘i, tadqiqot ishlarini olib borish va dars samaradorligini oshirish bilan
bog‘liq bo‘lgan ilmiy metodik qo‘llanmalarni yaratishni taqozo etadi.
Mavzumiz buyuk Alisher Navoiyning “Farhod va Shirin ” dostonini
umumta’lim maktablarining IX sinflarida o‘rganish usullariga bag‘ishlanganligi
sababli, shunga oid darsliklar, metodik qo‘llanmalar, ilmiy axborot namunalarini
o‘rgangan holda malakaviy bitirish ishimizga ilg‘or maktab tajribalari va shaxsiy
kuzatishlarimni umumlashtirishni nazarda tutdim. Shu maqsadda, adabiyot
metodikasiga oid o‘tgan asrning 60-80-2000-yillar va mustaqillik davrida
yaratilgan darsliklar, metodik qo‘llanma va ilmiy maqolalar, axborot namunalarini
o‘rganish, ularni tahlil etish, munosabat bildirish nazarda tutildi.Zotan, adabiyot
metodikasi fani umumta’lim maktablarida badiiy adabiyotni o‘qitishning mezonini
belgilaydi, dars samaradorligini oshirishning turli usullari haqida bahs yuritadi,
tavsiyalar beradi, eng muhimi, o‘quvchini badiiy adabiyot vositasida san’at
olamiga olib kirishning usullarini belgilaydi. Ana shuning uchun ham malakaviy
ishimni yozish jarayonida taniqli metodist olimlarni ilmiy tavsiyalarini o‘rganish,
ularni dars jarayonida qo‘llash, yozishim kerak bo‘lgan malakaviy bitirish
ishimning asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi.
