• Sanasi Muomalalar mazmuni
  • Debet Kredit
  • HISOB-KITOB, KREDIT MUOMALALARI VA BOSHQA QARZLAR AUDITI” MAVZUSI
  • Hisob-kitoblarning belgilangan qoidalariga muvofiq keladigan qarzlardan tashqarisi, katta miqdordagi debitor va kreditor qarzlarning
  • Amaliy audit




    Download 13,28 Mb.
    bet101/211
    Sana18.05.2024
    Hajmi13,28 Mb.
    #242509
    1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   211
    Bog'liq
    Amaliy audit

    TARQATMA MATERIALLAR
    7-MAVZU. HISOB-KITOB, KREDIT MUOMALALARI VA BOSHQA QARZLAR AUDITI






    T/r

    Xo‘jalik operatsiyalarining
    mazmuni

    So‘mma (so‘mda)

    Hisobvaraqlar korrespondensiyasi

    Yozuvlarni tasdiqlovchi
    hujjatlar







    Debet

    Kredit







    1

    Ta’til vaqtiga haq hisoblandi

    230 315

    9410

    6710

    Ariza, buyruq, buxgalteriya hisob-
    kitobi







    2

    Daromad solig‘i ushlab qolindi

    18 425,2

    6710

    6410

    Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishining qarori, ta’sis shartnomalari, inventar kartochkalar, kassa
    chiqim orderlari







    3

    ShJBPH ajratmalar hisoblandi

    2 303,15

    6410

    6530

    Buxgalteriya hisob- kitobi, xususiy kapital harakati
    to‘g‘risidagi hisobot







    4

    Fuqarolarning majburiy sug‘urta badallari ushlab qolindi (6%)

    13 818,9

    6710

    6520

    Bank ko‘chirmasi, to‘lov talabnomasi, to‘lov
    topshiriqnomasi







    5

    Bankdan ta’til vaqtiga mablag‘ olindi

    198
    070,9

    5010

    5110

    Chek, inventar kartochkalar, kassa
    chiqim orderlari







    6

    Ta’til vaqtiga haq to‘landi

    198
    070,9

    6710

    5010

    Tarqatish
    qaydnomasi, chiqim orderi







    7

    Yagona ijtimoiy to‘lov hisoblandi (25%)

    57
    578,75

    9410

    6520

    Buxgalteriya hisob- kitobi, moliyaviy natijalar harakati to‘g‘risidagi hisobot






    Sanasi



    Muomalalar mazmuni



    Hujjat

    Schotlar korrespondensiyasi



    So‘m ma

    Debet

    Kredit

    10.08


    R.S.Ahmedovga safar xizmati uchun hisobdor so‘mma
    berilgan

    10 avgust 109- sonli buyruq, 94- sonli kassa chiqim
    orderi

    6870

    5010

    60000

    26.08


    Foydalanilmagan
    safar xizmati so‘mmasi kassaga
    qaytarilgan

    hisob-kitob
    raschoti, 185-sonli kassa kirim orderi

    5010

    6870

    2000

    26.08


    R.S.Ahmedovning
    safar xizmati
    xarajatlari "Davr xarajatlariga hisobdan chiqarildi".

    Avans hisoboti

    9429

    6870

    58000

    Valyuta sotib olishga doir muomalalarni tekshirish tartibi.

    Tekshiriladigan masala

    Qaysi me’yoriy hujjatga
    muvofiq

    Valyuta qonunchiligiga rioya qilinishi.

    1. Valyutani sotib olish maqsadi:

      • joriy valyuta muomalalarini amalga oshirish uchun;

      • kapitalning harakati bilan bog’liq valyuta muomalalarini amalga oshirish uchun.




    2. Kapitalning harakati bilan bog’liq valyuta muomalasi O’zbekiston
    Respublikasi Markaziy Bankining maxsus ruxsati (litsenziyasini) talab qilmaydigan muomalalar qatoriga kiradimi




    3. Kapitalning harkati bilan bog’liq muomalalarni amalga oshirish uchun
    Markaziy Bank ruxsatnomasi mavjudligi




    4. Sotib olingan valyutaning sotib olish uchun topshiriqda ko’rsatilgan
    asosga muvofiq maqsadli tayinlanishi bo’yicha ishlatilganligi




    5. Maxsus tranzit schyotdan valyutani maqsadli tayinlanishi bo’yicha
    hisobdan o’chirish muddatlariga rioya qilinishi




    6. Sotib olingan chet el valyutasini yana sotish bo’yicha muomalalar
    amalga oshirilganligi




    7. Import tovarlar qiymatini bojxonada rasmiylashtirilgunga qadar valyuta mablag’larini sotib olish shartlariga rioya qilinishi so’mdagi
    depozit ochish.




    Muomalalarning buxgalteriya hisobida aks ettirilishi.

    Tekshiriladigan masala

    qaysi me’yoriy
    hujjatga muvofiq

    1. Valyutani sotib olishga doir muomalalarni hisobga olish uchun
    foydalaniladigan, ishchi schyotlar rejasida keltirilgan schyotlar




    2. Pulini to’lash uchun valyuta sotib olinadigan, sotib olingan tovar- moddiy zahiralar qiymatiga bank komission mukofotining qo’shilishi




    3. Bankka to’langan komission mukofotning 80 schyot debetiga olib borilishi




    4. Soliqqa tortiladigan foydani aniqlash chog’ida moliyaviy natijaning
    80-schyot debetiga olib borilgan, komission mukofotlar va kurs tafovutlari summasiga tuzatilganligi




    5. Valyuta sotib olishda chet el valyutasini so’mga hisoblab o’tkazish
    sanasini belgilashning to’g’riligini tekshirish




    6. Valyutaning so’mga hisoblab o’tkazish chog’ida qo’llanilgan
    O’zbekiston Respublikasi Markaziy Banki kurslarining to’g’riligini tekshirish




    7. Valyuta sotib olishga doir muomalalarni buxgalteriya hisobi
    schyotlarida aks ettirish bo’yicha schyotlar boglanishini (korrespondentsiyasini) tekshirish



    HISOB-KITOB, KREDIT MUOMALALARI VA BOSHQA QARZLAR AUDITI” MAVZUSI


    BO’YICHA TAQDIMOT


    Debitorlar va kreditorlar bilan hisob- kitoblarni tekshirishda, auditor avvalo debitor va kreditor qarzlarning paydo bo‘lishi sabablarini aniqlashi zarur.


    Hisob-kitoblarning belgilangan qoidalariga muvofiq keladigan qarzlardan tashqarisi, katta miqdordagi debitor va kreditor qarzlarning mavjudligidan dalolat beradi.




    • Bu muomalalarni tekshirishga kirishishdan oldin qarzlarning tegishli qoldiqlari balans -moddalari bo‘yicha to‘g‘ri aks ettirilganligini aniqlash lozim. Buning uchun tekshirish davri boshidagi hisob- kitoblarning har qaysi turi yuzasidan analitik hisob registrlarining ma’lumotlari bo‘yicha hisob-kitoblarni hisobga olish uchun

    mo‘ljallangan schyotlar bo‘yicha qol-diqlari balansning tegishli moddalari qoldiqlari bilan taqqoslanadi. So‘ngra hisob-kitoblar har qaysi turi bo‘yicha alohida tekshiriladi. Bunda auditor qarzning paydo bo‘lishi sabablarini, u kimning aybi bilan va qachon paydo bo‘lganligi, uni undirib olish mumkin yoki mumkin emasligini, ya’ni de-bitorlar o‘z qarzlarini tan olgan xatlar yoki hisob-kitoblarni taqqoslash da-lolatnomalari mavjudligini, da’vo qilish muddatlari o‘tkazib yuborilma-ganligini, qarzlarni yopish yoki undirish uchun qanday choralar ko‘rilayot-ganligini aniqlashi lozim.








    • Bank kreditlari va qarzlar hisobini auditorlik tekshiruvidan o‘tkazish-dan maqsad korxonaning olingan kreditlar va boshqa qarz mablag‘larini aks ettiruvchi hisobot ko‘rsatkichlarining ishonchliligi to‘g‘risida yetarli dalil- isbotlarga ega bo‘lishdan iborat.





    • kreditlar va qarzlarning haqqoniyligi hamda

    hujjatlashtirilganligini;

    • kreditlar va qarzlar olinishining asoslanganligini aniqlash

    (qarz mablag‘larining olingan manbalari);

    • qarz mablag‘lardan maqsadli foydalanish va ularni to‘liq hamda o‘z vaqtida qaytarish (qarz mablag‘lari qaysi maqsadlar uchun ishlatilgan, kreditlar va qarzlar

    bo‘yicha qarzdorlik qanday qaytarilmoqda, muddati uzaytirilgan qarzdorlik mavjudligi);





    Qaytarilmagan kreditlar va qarzlarning qoldiqlari hamda ular bo‘yicha foizlar


    to‘lanishini baholash (kreditlar bo‘yicha foizlarni hisobga olish, mulklarni baholash va moliyaviy natijalarni shakllantirishga foiz- larning ta’siri va h.k.);

    Kreditlar va qarzlar bo‘yicha sintetik hamda analitik hisobning yuri-tilishini tekshirish (kreditlar va qarzlarni hisobga oladigan schyotlarning qo‘l-lanilishi, qarz mablag‘larini olish va qaytarish muomalalarini aks ettirish, mo-liyaviy natijalarni shakllantirish tamoyillariga rioya qilinishi).








    1. Bank kreditlari va qarz olish masalalarini, buxgalteriya hiso va soliqqa tortish muomalalarini tartibga soladigan me’y hujjatlar;




    1. Bank kreditlari va qarzlar bo‘yicha muomalal rasmiylashtirish va hisobda aks ettirishga doir shartnomalar dastlabki hujjatlar




    Korxonalar bilan bank o‘rtasidagi kredit muno- sabatlari tomonlarning o‘zaro majburiyatlari va mas’uliyatlarini belgilaydigan, kredit shartnomalariga asosan tartibga solinadi.




    Tekshiruv chog‘ida auditor kredit shartnomalarining haqiqatda mav-judligini, ularning O‘zbekiston Res- publikasi Fuqarolik kodeksi va boshqa tegishli me’yoriy hujjatlarning talablariga javob berishini aniqlaydi.




















      • Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalar bank kreditlaridan tashqari boshqa qarz beruvchilarning mablag‘larini ham jalb qilish imkoniyatlaridan foydalanishlari mumkin. Masalan, boshqa korxonalardan qarz olish, qimmatli qog‘ozlar chiqarib sotish, moliyaviy veksel berish va shu kabilar. Lekin moliyaviy veksel ko‘rinishidagi qarzdan foydalanish ma’lum doiradagi investorlar uchun ruxsat etiladi. Qarzlarga doir muomalalarni auditorlik tekshiruvidan o‘tkazish uslu-biyoti asosan kreditlarga doir muomalalar auditidan farq qilmaydi.


    HISOB-KITOB, KREDIT MUOMALALARI VA BOSHQA QARZLAR AUDITI” MAVZUSI



    Download 13,28 Mb.
    1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   211




    Download 13,28 Mb.