Ikkala bosqichni birlashtirish katta iqtisodiy samara beradi va bunday qo‘shma
uskuna atmosfera-vakuumli quvursimon qurilma (AVQ) deyiladi. AVQning
sxemasi -rasmda berilgan.
Unda neft nasos (5) bilan (6,9,12,13) — quvursimon issiq almashtirgichlarga
navbat bilan ko‘tarib beriladi, u yerda 170—180" S gacha qizdiriladi so‘ngra
quvursimon pech (l)ga o‘tib 320° S gacha qizib suyuq va bug
1
holatda
rektifikatsiya kolonnasi (3)ning ostki qismiga boradi. U yerda bug'lanadi va bug‘
mazutning suyuq qismidan ajraladi. Bug' yuqoriga ko‘tarilib fraksiyalarga: solyar
moylari (300—350"C 5%), kerosin (200—300°C, 19%), ligroinga (160—200"C,
8%) ajraladi. Bu fraksiyalar sovitilgach yig‘gichlarga borib yig‘iladi. Benzin (170°
S gacha 15 %) kolonnaning yuqori qismidan bug
1
holatda chiqarib olinadi va awal
issiqalmashtirgich (6)dan (toza neft bilan), so‘ngra kondensator (7)da
kondensatlangan suyuq holda suvdan ajratish uchun tindirgich (8)ga oqib o‘tadi.
Olingan benzinning bir qismi yuqori haroratda qaynovchi fraksiya bug‘larini
kondensatlash uchun kolonnani sug‘orishga qaytariladi. Bu benzin sifatini
yaxshilaydi. Kolonnaning ostki qismidan neftning asosiy tarkibiy qismlarini
qaynash haroratini pasaytirish uchun o‘tkir bug
1
kiritiladi.
Birinchi kolonnaning ostidan oqib chiqqan issiq mazut (55 %) 270— 280° S
haroratda quvursimon pech (2)ga olib boriladi. U yerda 400—420" S gacha qiziydi
va 8—11 KPa bosimda vakuum ostida ishlovchi 4-kolonnaga yo‘llanadi.
Kolonnaning ostki qismidan qattiq qizigan bug* kiritiladi. Bug' awal gudrondan
ajraladi, keyin yuqoriga ko‘tarilib silindr, mashina va vereten moyi fraksiyalarga
ajraladi. Ular sovitiladi va yig'ichga yuboriladi. Og‘irgazoyl kolonnadan bug
1
holda chiqariladi va issiqalmashtirgich (9)da, hamda kondensatorda sovitilib
yig‘gichga yuboriladi. Uning bir qismi kolonnani sug‘orish uchun qaytariladi.
Kolonnaning ostki qismidan suyuq qoldiq gudron chiqarib olinadi. Shunday
yo‘l bilan olingan fraksiyalar oltingugurt va kislorod saqlovchi birikmalardan
tozaianadi va zaruriy miqdorda sifatini yaxshilovchi moddalar qo'shilgach tayyor
motor yoqilg'isi va surkov moylari sifatida ishlatiladi. Olingan mahsulotlaming
sifati va miqdori qayta ishlanadigan neftning tarkibiga bog‘liq bo‘ladi.
