252
24.2.1-rasm. Uch fazali, neytrali yerdan izolatsiya qilingan tarmoqlar
2. Neytrali qattiq «yer»langan uch simli tarmoq. Bunda korpuslar
mahalliy ravishda yerlangan. Ular TT harflari bilan belgilanadi (24.2.1, b-
rasm).
3. Neytrali qattiq «yer»langan to‗rt simli tarmoq. Bunda neytral uskuna
korpuslarini nollashtirish uchun xizmat qiladi.
Bunday tarmoq TN-S
(24.2.1, d-rasm) bilan belgilanib, birinchi harf neytralni
«yer»lashtirishni, ikkinchi harf uskuna korpuslarini neytrallashni
ifodalaydi. Uchinchi harf S neytral bilan
birlashgan sim bir vaqtning
o‗zida ishchi sim ham ekanligini bildiradi.
4. Neytrali qattiq «yer» langan beshta simli tarmoq. Bunda ishchi va
himoya neytral (nollangan) simli zanjir bo‗lib, u TN-S bilan belgilanadi
(24.2.1, e-rasm) (S harfi «alohida», «belgilangan» ma‘noni anglatadi).
5. Qisman to‗rt va qisman besh simli neytrali qattiq «yer» lashtirilgan
tarmoq. U TN-S-S harflari bilan belgilanadi (24.2.1, f-rasm).
Hozirgi vaqtda eng ko‗p tarqalgan 1.7,d-rasmda
ifodalangan
tarmoqdir. Bunga sabab, u uch fazali 220/380 tizimini qo‗llash
imkoniyatini beradi. Ishchi himoya funksiyalarini neytral sim orqali
bajarish tarmoq qiymatini sezirarli ravishda pasaytirishga olib keladi.
253
Lekin bu hoi himoya vazifalari ishlash
samaradorligini pasayishiga
ham sababchi bo‗lishi mumkin. Shunga ko‗ra qisman yoki to‗la
ravishda besh simli (24.2.1, e va f -rasm) tarmoqqa o‗tgan ma‘qul.
Himoya vositalari ishining samaradorligini oshirish maqsadida nol
simning va elektr qurilmalari korpuslarini takroriy ravishda «yer»latish
qo‗llanadi.
