Qon ketganda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish

1. 
   Uyqu arteriyasi — kaftni jabrlanuvchi bo’ynining orqa qismiga qo’yib, boshqa qo’l barmoqlari bilan arteriya ustiga bosish.
   
2. 
   Yelka arteriyasi osonlikcha aniqlanadi, uni yelka suyagiga bosish kerak.
   
3. 
   O’mrov osti arteriyasidan qonni to‘xtatish qiyin. Buning uchun jabrlanuvchining qo’lini orqaga olib, o’mrov ortida joylashgan arteriyani birinchi qovurg’aga bosish kerak.
   
4. 
   Qo’ltiq osti arteriyasini barmoqlar bilan qattiq bilan bosish kerak, chunki u chuqur joylashgan bo’ladi.
   
5. 
   Son arteriyasi juda yirik bo’lib, uni son suyagiga musht bilan bosish kerak. Agar bu bajarilmasa, 2-3 daqiqadan so’ng jabrlanuvchi o’lishi mumkin.
   
6. 
   Taqim arteriyasini taqim chuqurchasiga bosish kerak, buni bajarish mushkul emas.
   

2. Venadan qon ketganda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish

• 
  Nam mato bilan terini jarohatdan tashqariga yo’nalishda tozalash;
  
• 
  Chuqur jarohatni steril tampon bilan yopish;
  
• 
  So’ng jarohat yuzasini bir necha qavat steril bint bilan o’rash;
  
• 
  Bosimni ta’minlash uchun ustidan ochilmagan bint qo’yish;
  
• 
  Bu bintni juda qattiq bintlash;
  
• 
  Bog’lam orqali ham qon sizib chiqsa, ustiga salfetka qo’yib, ularni mahkam bintlash;
  
• 
  Qo’l yoki oyoqni ko’tarib, uni shu holatda qoldirish.
  

1. 
   Qo’lni bintlashda u bukilgan bo’lishi kerak.
   
2. 
   Oyoq bintlanadigan bo’lsa, u ham tizzadan bukilgan bo’lishi kerak.
   
3. 
   Bint qo’yish paytida bintning oldingi qismining yarimi yangi qavat bilan qoplanishi kerak.
   
4. 
   Bintlangan qo’l-oyoqning joylashuvi bintlashdan oldingi kabi holatda bo’lishi kerak.
   

• 
  Qon ivishi buzilishi bilan kechadigan qon kasalliklari (masalan gemofiliya).
  
• 
  Turli travmatik jarohatlar.
  
• 
  Qon tomir kasalliklari (kapillayrlarga ta’sir qiladigan terining yiringli yallig’lanishlari, o’smalar).
  
• 
  Qon tomirlarining devorlariga ta’sir qiluvchi umumiy kasalliklar, masalan o’smalar, ateroskleroz, revmatoid artrit.
  
• 
  Gormonal kasalliklar.