Asosiy uzatma. Differensial va yarim o`qlar Reja

Bunday uzatma, uzatmalar qutisi va ilashish muftasi bilan
birgalikda umumiy xisoblangan karterda joylashtiriladi (1-rasm).
Uzatmaning
yetakchi
tishli
g’ildiragi
uzatmalar
qutisi
yetaklanuvchi valining orqa uchiga maxkamlanadi yoki u bilan
birgalikda yaxlit ishlanadi. Uzatmani shovqinsiz ishlashini
ta’minlash maqsadida ko’pincha g’ildiraklar qiya tishli bo’ladi
va uning uzatish soni 3,5…4,2 oralig’ida tanlanadi. Juft
g’ildirakning rovon ishlashi uchun yetakchi g’ildirakning tishlar
soni o’ntadan kam olinmaydi. Aks holda ya’ni uzatishlar soni
katta bo’lganda yetaklanuvchi tishli g’ildirakning o’lchamlari
kattalashib, uzatma karteri bilan yo’l orasidagi masofa (yo’l
tirqishi) kichiklashadi, ishlashida shovqin ortadi. Silindrik
juftlikning f.i.k. 0,98 dan kam emas.

Ko’prik
o’rtasida
yaxlit
joylashgan
markaziy
qo’shaloq asosiy uzatmalar
(2-rasm,a) katta va ayrim o’rta yuk
avtomobillarida (ZIL-130, KamAZ-5320) qo’llaniladi. Bunday
uzatmalar bir juft konussimon va bir juft silindrik tishli
g’ildiraklardan tashkil topib, avtomobil yetakchi ko’prigining
o’rta qismida karterga joylashtiriladi.
Ikki qismga ajratilgan asosiy uzatmalar
(2-rasm,b)
asosan katta yuk avtomobillarida ( MAZ, BelAZ ), shuningdek
katta uzunlikka ega avtobuslarda (LAZ, Mersedes) shuningdek,
ayrim yengil o’tag’on avtomobillarda (UAZ-469) qo’llaniladi.
Asosiy uzatmani bunday ikki qismga, ya’ni markaziy 2 va
g’ildirak
1
uzatmalarga
bo’linishi
yarim
o’qlar bilan
differensialga tushadigan yuklarni kamaytiradi.

Chunki yarim o’qlar va differensialdan uzatiladigan
burovchi momentning qiymati uzatmaning ko’prik o’rtasida
joylashgan qismi, konussimon juftlikning 2 uzatish soniga
yarasha oshiriladi xolos. Bundan tashqari ko’prikning o’rta
qismidagi markaziy uzatma, faqat bir juft tishli g’ildiraklardan
tashkil topganligi uchun, ixcham. Bu esa o’z navbatida ko’prik
bilan yo’l orasidagi masofa
N
ni (klirens) kattalashtirib,
avtomobilning
yomon
yo’llarda
va
yo’lsiz
joylarda
o’tuvchanligini oshiradi.

Download 2,26 Mb.