Issiqlik generatorlarini avtomatlashtirish

203 
19.1-rasm. TG tipidagi issiqlik generatorining funktsional-texnologik (a), 
printsipial-elektr (б) sxemalari va vaqtinchalik ish diagrammasi (в). 
 
 
Yoqilg‘i yoqish trubkasi (3) orqali yoqish uskuasiga uzatiladi va yoqish 
ventilyatori yordamida havoga sachratiladi. Yoqilg‘i trubkasini ochish va yopish 
YA elektromagnit orqali amalga oshiriladi. Yoqish uskunasi elektr uchqunli 
elektrodlar (6) yordamida yoqiladi va bunda alanga borligini nazorat qilish uchun 
fotorezistor (4) xizmat qiladi. 

204 
Issiqlik generatorini boshqarish sxemasi avtomatik qizdirish, qo‘l yordamida 
qizdirish va qo‘l yordamida shamollatish rejimlarini inobatga oladi. 
Avtomatik ravishda qizdirish rejimida SA1 va SA2 universal qayta 
qo‘shgichlar A holatiga qo‘yiladi (19.1-rasm, б va в). 
Shamollatish natijasida xonadagi havo haroratini pasayishi bilan R yarim 
o‘tkazgichli 
harorat 
rostlagichining 
kontaktlari 
qo‘shiladi 
va 
KT 
programmalashtirilgan vaqt rlesi va KV1 oraliq relesiga kuchlanish keladi, natijada 
KM1 elektr ventilyatorining magnitli ishga tushirgichi zanjirdan uziladi va 
xonadagi shamollatish jarayoni to‘xtaydi. 
KT vaqt relesi qo‘shilgandan so‘ng 5 s o‘tib, uning KT:4 kontakti qo‘shiladi 
va zanjirdagi KT:3, KT:4, SA2, KT:1 kontaktlari va SK3 harorat datchigi orqali 
KM2 magnitli ishga tushirgichiga kuchlanish keladi va natijada M2 gorelka 
ventilyatorining dvigateli qo‘shilib, yonish kamerasida havo haydash jarayoni 
boshlanadi. 
20...25 s vaqt o‘tgandan keyin KT:2 vaqt relesining kontaklari qo‘shiladi va 
TV yuqori kuchlanishli yondirish transformatori va YA elektromagnitli klapanga 
kuchlanish keladi. Yorug‘lik nuri ta’sirida BL fotorelening R qarshiligi kamayadi 
va natijada avval KV3 oraliq relesi va keyin esa KV2 oraliq relesi ishga tushadi. 
KV2:2 va KV2:3 kontaktlari TV yuqori kuchlanishli yondirish transformatori va 
KT vaqt relesini o‘chiradi. 
Yondirish kamerasi isitilgandan keyin SK2 va SK1 harorat datchiklarining 
kontaktlari ketma-ketlikda qo‘shila boshlaydi. KV1 oraliq relesi zanjirdan uziladi 
va ventilyatorning KM1 magnitli ishga tushirgichi qo‘shiladi, natijada xonaga 
issiqlik generatordan issiq havo oqimi kelishni boshlaydi. 
Agar issiqlik generatorini ishga tushishi 20...25 s dan ortib ketsa, u holda 
KT:1 kontaktlar YA elektromagnitli ventilni o‘chiradi va yoqilg‘i uzatish jarayoni 
to‘xtaydi. Keyin KT:5 kontakti orqali HL4 sigal lampasi qo‘shiladi va KT:3 
qo‘shuvchi kontakti esa yoqish uskunasining M2 ventilyatorini o‘chiradi. Issiqlik 
generatorining normal ish rejimida alangani qisqa muddatli o‘chib qolish holati 
kuzatilsa, u holda BL fotorelening KV3 relesi KT2 harorat datchigini o‘chiradi va 

205 
uning KT2:2 qo‘shuvchi kontakti TV yuqori kuchlanishli transformatorni qo‘shadi 
va yonish uchquni uzatiladi. Agar qorishma yonmasa, issiqlik generator KT1:1 va 
KT:3 kontaktlari orqali o‘chiriladi. Uni qayta ishga tushirish qo‘l rejimida SA1 
rukoyatka yordamida avval “O” holatiga va keyin esa qaytadan “A” holatiga 
o‘rnatish orqali amalga oshiriladi. Bunda KT programmalashtirilgan qurilma 
oldingi holatiga qaytadi. Issiqlik generatoridagi havo harorati belgilangan 
qiymatidan oshib ketsa, SK3 datchigining kontaktlari yopiladi va issiqlik 
generatorni zanjirdan uzadi. 
Issiqlik generatorida xona haroratini qo‘l rejimida boshqarishda SA1 va SA2 
qayta qo‘shgichlar “R” holatiga o‘rnatiladi. Qo‘l yordamida shamollatish 
jarayonini boshqarishda esa S tumbleri yordamida amalga oshiriladi. 

Download 8,51 Mb.