5.6-rasm. Triggerli registr sxemasi: T1…T4-triggerlar, LZ-kechikish liniyalari. Siljish impulsi ta’sirida esa manfiy impuls hosil bo‘ladi va L3 (kechikish
liniyasi) orqali T2 triggerni kirishiga ta’sir qiladi va uni chiqishida «1» raqamini
yozadi (endi registrda «0100» yoziladi). Keyingi etapda T1 holati o‘zgarmaydi
va kelayotgan siljish impulsi sonni bir razryad o‘ngga siljitadi, ya’ni («0010»)
3
.
Keyingi uchinchi impuls «1» T1 registrga 1 raqamini yozadi («0010»)
3
,siljish impulsi esa 1 raqamini T1 va T3 triggerlaridan T2 va T3 triggerlariga
o‘tkazadi, ya’ni («0010»)
3
. Nihoyat oxirgi impuls T1 triggerga yoziladi va
registrda kerakli son «1101»,ya’ni 13 raqami paydo bo‘ladi.
5.5. Avtomatik hisoblash uskunalari Hozirgi kunda elektromexanik va elektron hisoblash qurilmalari ishlab
chikarish jarayonlarida keng qo‘llanilmoqda. Ular asosan 2 ta guruhga bo‘linadi:
analogli va raqamli. Analogli hisoblash uskunalarida matematik kattaliklar fizik
analoglar bilan hosil qilinadi (kuchlanish orqali).
Raqamli uskunalarda matematik kattaliklar raqamli formada namoyon
etiladi. Raqamli uskunalar tuzilishi jihatidan murakkab va kam hisoblash xatolikka
ega. Avtomatikada asosan analogli hisoblash uskunalari qo‘llaniladi, ya’ni kirish
va chiqish signalidagi matematik bog‘lanishni hosil qiladi. Bu holatda hisoblash
uskunalari (ХУ) topshirish elementlari (TO) funktsiyasini bajaradi va u taqqoslash
organiga (TO) qo‘shiladi. (5.7-rasm). Bu sxema asosida programmali boshqarish
74
tizimlari ishlaydi. Boshqa holatlarda hisoblash qurilmalari (ХУ) taqqoslash organi
(TO) funktsiyala-rini bajaradi (5.8-rasm).
5.7-rasm. Topshirish funktsiyasi vazifasini bajaruvchi hisoblash uskunasining