110
9.2.4. Avtomatlashtirishning montaj sxemalari
Avtomatlashtirishning montaj (bog‘lanish) sxemalari
moslamalar orasidagi
tashqi ulanishlarni yoki moslama ichidagi elementlarni o‘zaro ulanishlarni
ifodalaydi. Ushbu sxemalar montaj ishlarini bajarayotganda
ishchi chizmalar
sifatida qo‘llaniladi.
Bog‘lanish (montaj) sxemasi - bu avtomatlashtirilyotgan qurilmalar yoki
jixozlarining asosiy qismlarini bog‘lanishini aks ettiradigan sxema turidir.
Bog‘lanish sxemalari funktsional va printsipial elektr sxemalar asosida
yaratiladi
va ular ob’ektning montaj va sozlash ishlarini bajarishda hamda ekspluatatsiya
jarayonlarida qo‘laniladi.
Bog‘lanish sxemalarini bajarish quyidagi
umumiy qoidalar asosida
amalga oshiriladi :
1. Bog‘lanish sxemalari bitta shitga, pultga
va boshqarish stantsiyaga
tuziladi.
2. Printsipial elektr sxemalarda rejalashtirilgan barcha turdagi apparatlar
asboblar va armaturalar montaj sxemalarda to‘la holatda yoritilishi zarur.
3. Printsipial elektr sxemalarda
qabul qilingan asboblar va
avtomatlashtirish vositalarining pozitsiyali belgilanishi xamda zanjirlar
tarmog‘ining markalanishi bog‘lanish sxemada saqlanishi kerak.
Bog‘lanish sxemalarini tuzishning uch xil usuli mavjud: grafik. adresli
va jadvalli.
Bog‘lanish sxemasini tuzishning grafik
usulida sxemada apparatlar
elementlarining bir-birlari bilan barcha bog‘lanishlari shartli chiziqlar bilan
(liniyalar) ko‘rsatiladi. Bu usul kam apparaturali shchitlar
va pultlar uchungina
qo‘laniladi.
Truboprovod sxemalari faqat grafik usulda bajariladi .Agar bitta shitda
yoki pultda turli xil materialdan yasalgan trubalar yotqizilgan bo‘lsa
u xolda
ularni shartli belgilanishida xar xil turdagi liniyalar (chiziqlar) ishlatiladi
(9.10-jadval).
