Krivoship-shatunli va gaz taqsimlash mexanizmining
yangiliklari
Ichki yonuv dvigatellari 2 ta mexanizm va 4 ta tizimdan tashkil topgan
Bular – KShM va GTM hamda sovitish, moylash, ta’minlash va yondirish tizimlaridir.
KShM – bu mexanizm porshenning chiziqli ilgarilanma-qaytma haraka-tini tirsakli valning aylanma harakatiga aylantirib beradi.
Asosiy detallari – stilindrlar bloki, blok kallagi, tirsakli val. shatun, porshen, porshen barmog’i, porshen halqalari, gilzalar, vkladыshlar zichlagich.
Silindrlar bloki asosan cho’yandan tayyorlanadi. Uning afzallikla-ri: 1. Juda mustahkam; 2. Ishqalanishga bardoshli; 3. bemalol quyiladi. Cho’-yanning ikkita kamchiligi bor: 1. Og’ir; 2. Issiqlikni yomon o’tkazadi. Hozir-da alyuminiy qotishmasidan ham stilindrlar bloki tayyorlanmoqda. Alyumi-niy qotishmasining afzalligi uning yengilligidr. Bunday bloklarga cho’yan-dan tayyorlangan gilzalar qo’yiladi. Keyingi paytda gilzalar qo’yilmasdan to’g’ridan stilindr blokning o’zida alyuminiy qotitshmasini elektrolitik usulda kremniy bilan boyitish keng qo’llanilmoqda. Alyuminiy aralashma-sidan tayyorlangan bloklar asosan yengil benzinli dvigatellarda ishlatil-moqda. Dizel dvigatellarida esa kuchlanish katta bo’lganligi uchun hamon cho’yandan ishlangan blrklar qo’llanilmoqda.
Blok kallagi deyarli alyuminiy qotishmasidan tayyorlanadi.
Porshen. Zamonaviy porshenlarning yubkasi kalta qilib ishlanmoqda Bu usulda tayyorlangan porshenlar yengil bo’ladi. Ular alyuminiy qotishma-sidan tayyorlanadi.
Shatun. Shatun tirsakli valni porshen bilan bog’lab turadi va gaz-larning bosimini tirsakli valga uzatib beradi. Hozirgi paytda shatundagi bo’lgan yangilik shundan iboratki, uning pastki kallagini ikki bo’lsh uchun uni qirqar edilar. Hozir esa qirqmasdan sindirilmoqda. Bu usulda tayyor-langan shatunning pastki kallagi bir biriga juda yuqori aniqlikda birla-shadi.
Tirsakli val. Shatun orqali porshendan kelayotgan kuchni o’ziga qabul qiladi va burovchi momentni hosil qiladi.
Tirsakli vallar yuqori mustahkamlikka ega bo’lgan cho’yandan va po’lat-dan tayyorlanadi. Uning konstrukstiyasida o’zgarish kelajakda deyarli kutila-yotgani yo’q.
Maxovik. Maxovik dvigatelni bir tekisda aylanishini ta’minlab beradi. U ishchi takt paytida o’ziga quvvatni yig’ib oladi va shu quvvat hiso-biga KShMni chekka nuqtalardan chiqaradi. U cho’yandan ishlangan disksimon detaldir.
Hozirgi paytda tirsakli valdagi burovchi tebranishlarni yo’qotish uchun ikki massali maxoviklar keng qo’llanilmoqda.
| 