Akkumulatorlar batareyasi (AKB) nosozliklarining yuzaga
kelish sabablari, ularning diagnostikasi va bartaraf
etish usullari
AKB n osozliklarining
sab a b la ri
D iagnostika
usullari
B artaraf etish
usullari
A K B te z -te z razryadlanadi va startyor
bilan dvigatelni yurgizib
y u b o rish d a tirsakli valning kerakli aylanishlar chastotasini
ta ’m inlay olmaydi
Dvigatel ish lam ay tur-
gan yoki dvigatel tir
sakli vali past aylanish
lar ch a sto ta sid a ishla-
gan h o lla rd a e le k tr is-
te ’m o lc h ila rin i uzoq
vaqt ishlatish.
U zoq m asofani yori-
tish faralari ulanganda
yarim c h o ‘g ‘ bilan
ishlaydi.
AKBning razryadlan-
ganlikdarajasi aniqla-
nadi, zarurat b o ‘lsa
zaryadlanadi. Dvigatel
ishlam aganda iste’m ol-
chilarni uzoq vaqt ish
latish tavsiya etilmaydi.
Q opqoq yuzasi b o ‘yi-
cha to k o ‘tk azu v c h i if-
losliky oki elek tro lit
bilan A K B q isq ich lari
tutashuvi tufayli m e’-
yordan o rtiq o ‘z - o ‘zi-
dan razry adlanish.
V oltm etr
strelkasi
«qizg‘ish» zonada,
am p erm etr razryadni
ko ‘rsatadi.
Batareya yuzasi nasha-
tir spirtining 10 % li
eritmasi yoki kalsiy-
lashtirilgan soda bilan
tozalanadi.
O p e rato rn in g yem iri-
lishi yoki « o ‘sishi»,
A K B ak tiv massasi
to 'k ilg a n d a hosil b o ‘l-
gan sh lam b ila n elek-
tro d lar tu tash u v i tu
fayli m e ’y o rd a n ortiq
o ‘z - o ‘z id a n razryad
lanish.
Elektrolit zichligi
m e’yoriy qiym atda
bo ‘lsa ham , voltm etr
bilan o ‘lchangan
e.y u .k .p ast qiymatga
ega b o ‘ladi.
Yemirilgan sep arato r-
larni alm ashtirish va
shlam tozalash
o rq ali
AKBni ta ’mirlash.
Ifloslangan suv yoki
elek tro lit q o ‘llanilishi
tufayli m e ’y o rd an ortiq
o ‘z - o ‘z id a n razryad
lanish.
V oltm etr strelkasi
«qizg‘ish» zonada,
am p erm etr razryadni
ko‘rsatadi.
10 soatli razryad reji -
mida AKB 1,1 — 1,2
V.gacha ra zry a d la n ad i,
elektrolit to ‘kiladi, b a
tareya yuviladi, y a n g i
elektrolit quyiladi v a
m e’yorgacha za ry ad —
lanadi.
AKBning uzoq m ud-
datda saqlanganligi,
past zaryadlanish da-
rajasida va elektrolit
zichligi
past holda eks-
pluatatsiya qilinish tu-
fayli elektrodlarning
sulfatlanib qolishi.
Z aryad boshlanishida
kuchlanish yuqori;
zaryad jarayonida
elek tro lit zichligi de-
yarli oshm ay turib,
uning qaynay bosh-
lashi, haro rat oshishi
va zary ad oxirida
kuchlanish pasayishi.
E lek tro lit t o ‘kib tash-
lan ad i, l ,1 4 5 g / s m 3
z ich lik li yangisi quyi-
ladi, A K B 0 ,0 5 °C 20 A
(bu y e rd a , °C20- 2 0
soatli ra zry a d rejim i-
dagi sig‘im ) to k b ila n
za ry ad lan a d i
va zaryad
ox irid a z ic h lik m e ’yo-
riga o lib b o rilad i;
A K B ta ’m irlan ad i.
A K B qisqichlari sim
ushlagichlarining q o ‘-
shilish joylari zich
m ahkam lanm aganligi
tufayli ularning oksid-
lanib qolishi.
Q isqichlar va sim ush-
lagich q o ‘shiladigan
joylarda oppoq qurum
hosil b o ‘lib qoladi.
A K B q isq ic h la ri sim
ulag ich lari «oppoq»
q u ru m d a n tozalan adi,
zich m ah k am lan ib ,
te x n ik v a z e lin bilan
m oylab q o ‘yüadi.
E lektr iste’m olchilari
zanjirida qisqa
tutashuv.
H am m a iste’m olchi-
lar uzib q o ‘yilar,
«massa»sini A K B (—)
klem m asiga tutashtiri-
ladi. U ch q u n hosil
b o ‘lishi qisqa tutashuv
borligini
bildiradi,
uning aniq joyi tester
yoki m u ltim e tr orqali
k etm a-k et tekshirish
bilan aniqlanadi.
A n iq lan g an qisqa tu ta
shuv joy i q o ‘shim cha
izolatsiya b ilan him oya
qilib q o ‘yiladi.
<
Bir yoki bir necha ak-
kum ulatorlarda no-
sozliklar mavjud.
A K B sig ‘im i m e’yor-
dan k am va yuklam a
ostidagi kuchlanish
tez pasayib ketadi.
B atareya
alm ash tirilad i.
G en erato r qurilm asida
nosozliklar mavjud.
G e n erato r qurilm asi
chiquvidagi k uch la
nish m e ’yordan kam.
G e n e ra to r qurilm asi
ta ’m irlan ad i.
AKBda elektrolit sathining tez pasayib k etishi
A K B m onobloki shi-
kastlangan.
M onoblokda teshilish-
lar bor.
A K B m o n o b lo k i
t a ’m irla n a d i yoki a l
m ash tirilad i.
G en eratordan m e’yor-
dan
ortiq kuchlanish
bilan A K B o ‘ta zaryad-
lanishi.
G e n erato r chiquvidagi
kuchlanish m e ’yordan
ortiq.
K uchlanish rostlagichi
yoki g e n e ra to r ta ’m ir-
anadi.
3 - 312
33
A K B tiq in i zich lan -
m agan.
T iqinning buralishi
tekshiriladi.
Tiqinni zich burash
bilan n o sozlikb artaraf
etiladi.
A K B tiqinidagi sham ollatuvchi teshiklar orqali
elek tro litn in g sachrashi
M e ’y o rd a n ortiq
zaryad to k i.
G e n erato r qurilmasi
nosozligi tekshiriladi.
Kuchlanish rostlagich
ta ’m irlanadi yoki yan-
gisiga alm ashtiriladi.
A K B h a r
xil qutbli
e le k tro d la rn in g qisqa
tutashuvi.
N osoz A K B da kuch
lanish b o ‘lmaydi.
AKB ta ’m irlanadi.
AKB zaryadlanm aydi
G e n e ra to r qurilm asi
A K B z a n jirid a uzilish
bor.
G e n e ra to r chiquvidagi
kuchlanish voltm etr
b ilan tekshiriladi, uzi
lish tester bilan aniq-
lanadi.
A niqlangan uzilish
b artaraf etiladi.
E lek to rd larn in g aktiv
massasi yem irilgan.
E lektrolit zichligi
m e’yorda b o ‘lsa ham,
A K B e.y u .k . kam yoki
zaryad jaray o n id a sust
gaz ajralib chiqadi.
AKB ta ’m irlanadi.
V o ltm e tr strelkasi «qizil» z o n a d a joylashgan,
sozlovchi kuchlanish
m e ’yorli qiym atida am p erm etr katta zaryad kuchini k o ‘rsatadi
AKB h a r xil qutbli
e le k tro d la rn in g qisqa
tutashuvi.
N osoz A K B d a kuch
lanish b o ‘lmaydi.
A K B ta’m irlanadi.
