axbOrOt-KutubxOna MuassasaLarida




Download 17,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/177
Sana30.05.2024
Hajmi17,68 Mb.
#257805
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   177
Bog'liq
55c441c91d60c

2. 1. axbOrOt-KutubxOna MuassasaLarida 
OvOzni YOzib OLish va qaYta eshittish 
asOsLari
Ovoz haqida tushuncha. 
Axborot-kutubxona muassasalarida 
ovozni yozib olish va qayta eshittirish muhim ahamiyatga egadir. 
Turli xil ommaviy tadbirlarda – konferensiyalar, uchrashuvlar, 
turli xil kechalar va boshqalarda so‘zga chiqqanlarning nutqla-
rini yozib olib, undan keyingi kelayotgan kitobxonlarning axborot 
so‘roqlariga javob berish mumkin. Masalan, biror-bir fan nomzodi 
bilan uchrashuv o‘tkazib, uning fandagi yangiliklari shu sohaning 
taraqqiyoti haqidagi fikrlarini yozib olish yoki biror-bir shoir bilan 
uchrashuv o‘tkazib, yangi she’rlarini yozib olish va ularni keyingi 


18
19
kelayotgan kitobxonlarga taqdim etish mumkin. Yozib olingan ax-
borotlarning barchasi axborot-kutubxona fondi sifatida foydalani-
ladi. 
Ovoz yozuvi xalq xo‘jaligida, fan va texnikada keng qo‘llaniladi. 
hozirgi kunda yozib olingan ovoz mashinalar, avtomatik potok 
liniyalarining ishini boshqaradi, telefon orqali ma’lumotnomalar 
beradi. Ovoz yozuvi kosmonavtning Yer bilan suhbatlashish imko-
nini beradi va h. k. Turli radioeshittirishlar, tarixiy anjuman, konfe-
rensiya va kengashlardagi chiqishlar ham, odatda, magnit tasmaga 
yozib olinadi. 
Boshlang‘ich, o‘rta va oliy ta’limning o‘quv jarayonida ham 
ovoz yozib olish usulidan foydalaniladi. Bizni o‘rab turgan atrof 
muhitdagi tovushlar rang-barang va go‘zal. Qushlarning sayrashi
hayvonlarning ovozi, daraxtlar, barg va o‘tlarning mayin shitirlashi 
juda yoqimli. Qulog‘imiz eshitadigan hamma narsani yozib olish 
va o‘quv maqsadlarida foydalanish mumkin. 
Turli ovozlar – odamning nutqi, musiqani eshitish organlarimiz 
idrok qiladi. Xo‘sh, ovozning o‘zi nima va u qanday vujudga kela-
di? Ovozni tebranuvchi jismlar hosil qiladi. Dutorning torini tarang 
tortib qo‘yib yuborsak, u tebranishi, tovush chiqarishini eshitamiz. 
Torning tebranishlari havoga o‘tadi va havoda ko‘zga ko‘rinmas 
sferik havo to‘lqinlari – ovoz manbayidan hamma tomonga tarqa-
ladigan ovoz to‘lqinlarini hosil bo‘ladi. 
Odamning qulog‘i ovoz tebranishlarini tutadi, ularni sezadi, to-
vush asabi orqali asab uyg‘onishlari impulslarini miyaga o‘tkazadi 
va odam ovozni eshitadi. Demak, 

Download 17,68 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   177




Download 17,68 Mb.
Pdf ko'rish