tizzaga qo‘yib ishlatiladigan kompyuterlar

138
139
kovod va vin chester ko‘pincha tashqi bo‘ladi). Vinchester o‘rniga 
ba’zi modellar, ayniqsa, Sub Notebook orasidagilari (noutbukning 
kichraytarilgan varianti), 10–20 Mbayt sig‘imli energiyaga bog‘liq 
bo‘lmagan flash-xotiraga egadir. 
Kompyuter-yon daftarchalarning ko‘pchilik modellari aloqa 
kanaliga va mos ravishda hisoblash tarmog‘iga ulanish uchun 
modemlarga egadir. Ularning ba’zilari boshqa kompyuterlar bilan 
masofadan turib simsiz ma’lumot almashish uchun radiomodem-
lar va optoelektron infraqizil portlar bilan jihozlangan. Bu portlar 
bir necha o‘n metr uzoqlikda va bevosita ko‘rinish chegarasida 
kompyuterlararo aloqani ta’minlaydi. Aloqaning imkoni borligi 
kompyu ter ekranida maxsus piktogrammaning paydo bo‘lishi bilan 
qayd qilinadi. 
Kompyuter-yon daftarchalar uncha katta bo‘lmagan suyuq, 
kristalli monoxrom va rangli displeyga ega. 
Klaviaturasi har doim qisqartirilgan, Track Point va Track Pad 
tipidagi manipulatori bor. Resurslarning kuchaytirilishi PCMCIA 
kartalari bilan bajariladi. 
Noutbuk ta’minoti 3–4 soat davomida avtonom ishlashni ta’min-
lovchi ixcham akkumulatorlardan amalga oshiriladi (ionlitiyli ak-
kumulatorlarni ishlatganda esa 12 soatgacha). 
hozirgi vaqtda noutbukning uchta asosiy ko‘rinishi qaror topdi:
– boshlang‘ich darajali kompyuter-yon daftarcha;
– yuqori unumli mobil ishchi stansiyalar;
– ko‘p qatlamli kompyuter-yon daftarchalar. 
Boshlang‘ich darajali kompyuter-yon daftarchalar shu sinfdagi 
ixcham kompyuterlarning eng ko‘p tarqalgan klassik variantidir. 
Bu kategoriyaga 1997- yilda ishlab chiqarilganPentium 133 Mhz 
gacha MP li, 8 Mbayt gacha sig‘imli tezkor xotirali, 1,08–1,3 Gbayt 
sig‘imli
 
vinchesterli, 11,3 displeyli va sozlangan faks-modemli 
kompyu terlar to‘g‘ri keladi. Bu kategoriyadagi kompyuterlarni ho-
zirda deyarli barcha asosiy kompyuter ishlab chiqaruvchi firmalari: 
«IBM», «Toshiba», «hP», «Compaq», «NEC», «Aser» va b. ishlab 
chiqarmoqda. 

140
141
Notebooklar orasida peshqadami ushbu sinfdagi ShKlar orasida 
standartni belgilovchi IBM Think Pad modellaridir. Lekin ko‘pgina 
boshqa firmalarning ham mashhur noutbuk vakillari mavjud. 
Masalan, «Compaq» firmasining noutbugi: LTE 5000 Pentium 
MPiga va modulli, TeEQQsini 72 Mbaytgacha kengaytarish im-
koniyatli yengil modifikatsiyalanadigan tuzilishga, 5,4 Gbayt diskli 
xotiraga, PCI lokal shinaga ega, 16 soatgacha avtonom ishlashini 
ta’minlaydigan ikki akkumulatordan ta’minlanadi. 
Yuqori unumli mobil ishchi stansiyalar ko‘zg‘almas stol usti 
kom pyuterlari bilan unumdorligi bo‘yicha ham, kengaytarish im-
koniyati bo‘yicha ham tenglashib, ularni almashtirishga da’vat 
etilgan. Bu guruhlarning ko‘pchilik zamonaviy modellari 166–200 
Mhz li Pentium MMX protsessorlari asosida yaratilgan va Pentium 
MMX MP pay do bo‘lganidan keyin (mo‘ljaldagi nomi Pentium II) 
birdaniga uning mobil versiyasi – IMMni (Intel Mobil Module) ish-
latish rejalari belgilanmoqda. IMM MPni va 430 TX to‘plamidan 
mikrosxemalarni o‘z ichiga oladi hamda 6 × 10 sm o‘lchamli plata 
ko‘rinishiga ega bo‘ladi. Bu guruhning eng ilgari surilgan model-
lari o‘tkazish qobiliyati 1024 × 768 pikselli, 12,1 va 13,3 dyum 
kattalikdagi juda ulkan ekranli LCD-displeyi bilan jihozlanishi 
kutilmoqda (ta’kidlash kerakki, bunday matritsalarning O‘lchami 
15 dyuymli monitorning ko‘rinish qismining o‘lchamiga tengdir). 
Ekranning kelgusida 14,2 dyumgacha kattalashtirilishi, bu esa ba’zi 
bir firmalar tomonidan taxmin qilinmoqda – noutbuk uchun defakt 
qabul qilingan hozirgi standartda A4 o‘lchamining kattalashishiga 
olib keladi. 
Bu kompyuterlar uchun yuqori tezlikli infraqizil portlar, 33,6 
Kbod tezlikli sozlangan faks-modem va quvvatli interfeys shinala-
rining borligi urf bo‘lib qolmoqda (bugungi kunda CardBus shinali 
modellar paydo bo‘ldi. Ular hozirda ixcham kompyuterlar uchun 
eng ommaviy bo‘lgan PCI shinalariga o‘xshashdir, bu shinalar 
to‘liq ek ranli video uchun yetarli bo‘lgan 13 Mbod/s gacha alma-
shish tezligini ta’minlaydi). 

140
141
Bu guruhning kompyuterlari: Toshiba TecraCDT, NEC Versa 
6050, Aser/TI Trave Mate 6150 va b. 
Ko‘p qatlamli kompyuter-yon daftarchalar (Multilaeser Note-
book – MLN) birinchi ikki tipdagi noutbuknikiga o‘xshash og‘irlik 
va o‘lchamlarga ega bo‘lib, yuqori unumdorlikni va funksio nal 
to‘lalikni ta’minlaydi. Bu esa ularning ko‘p qatlamli texnologiyasi 
hisobiga erishiladi. 
Bu guruhning birinchi vakili – Twinhead firmasining Note-
book 7 bo‘lib, u ThinkPad 560 zamonaviy modelining o‘tgan yil-
lardagi yanada rivojlangan variantidir, u ikki qatlamdan tashkil top-
gan:
– 11,3 dyumli displey, 1,3 Gbayt sig‘imli vinchester, 1 Mbayt 
si gimli TeEQQ, Mobile Pentium 133 MP bazasidagi to‘liq funk-
sionalli noutbukni tashkil etgan asosiy qatlam;
– CD-ROM, PCI shinali interfeys, audio kuchaytirgich va audio-
karnayni o‘z ichiga olgan qo‘shimcha qatlam. 
«Notebook 7»ning muhim xossasi uni foydalanuvchining ista-
gi bo‘yicha moslashuvchan konfiguratsiyalash imkoniyatidir. Bu 
kompyuterning to‘liq og‘irligi 3 kg dan oshiqroq. Bunday tuzilish-
ning istiqbolliligi boshqa firmalarni ham («Compaq», «Ase Tech
-
nologies», «Fujitsu») shunga o‘xshash modellarini: Compaq Ar-
mada 4100, Aser/TI TraveMate 900, Solo Slim, Fujitsu LifeBook 
600 va 6. ishlab chiqarishga undadi. Aslini olganda, qo‘l ostingizda 
noutbukka ega bo‘lib, siz hamma joyda ish joyingizda ham, uyi-
ngizda ham, yo‘lda ham zamonaviy ofis kompyuteriga ega bo‘lasiz, 
bu esa tijoratchi uchun dabdaba emas, balki kerakli buyumdir. 

Download 17,68 Mb.