|
Axborot tex maruza doc
|
| bet | 32/38 | | Sana | 09.10.2024 | | Hajmi | 0,64 Mb. | | #274204 |
Bog'liq III bob. Fayllarni arxivlash.Ombordagi ma’lumotlarni tartiblash. Axborotlarni avtomatik izlash. Axborotlarni ko’rib chiqish va indeksli fayllar mavzusining
Texnologik xaritasi
Jami ajratilgan -2 soat Nazariy -2 soat
.
Bosqich- lar
|
Ta’lim beruvchining Faoliyati
|
Ta’lim oluvchi ning faoliyati
|
Metod
|
Vosita
|
Vaqt
(daqiqa)
|
Tayyor- Lov
|
O’quv mashg’ulotini maqsadi va natijalarini aniqlaydi, baholash mezonini aniqlaydi. Zaruriy o’quv materiallari, ma’ruza matnlari va mavzuga
oid slaydlar tayyorlaydi.
|
|
|
|
|
Kirish
|
O’tilgan mavzu yo’zasidan frontal savollar beradi va berilgan javoblarni baholaydi.
|
Berilgan sa- vollarga ixtiyoriy tinglovchi javob
beradi
|
Aqliy hujum
|
Guruhli
|
15
|
Asosiy qism
|
Tinglovchilarning bergan javoblarini umumlashtiradi Texnika vositalari va tayyor langan slaydlar yordamida
yangi mavzuni bayon etadi.
|
Kerakli ma’lumotlarni o’zlariga qayd
-et5a1di-lar
|
Ma’ruza
|
Guruhli
|
40
|
Mavzu: Jadvalda ma’lumotlarni kodlash.
Jadvalning bosh kaliti
Reja:
Axborotni kodlash.
Bosh kalit haqida tushuncha.
Bosh kalitga qo’yiladigan talablar.
Tayanch iboralar:
Axborot, axborotni kodlash, kalit, bosh kalit.
Axborotni kodlash. Ma’lumotlar ombori bilan ishlashning xususiyatlaridan yana biri shundaki, jadvaldagi ustunlar va satrlar soni qancha ko’p bo’lsa, ularni kompyuterga kiritish shuncha qiyinlashadi. Bu muammoni xal qilish maqsadida jadval elementlarini jumlalar sifatida emas, jumlalarni ifodalovchi kodlar sifatida kiritish mumkin. Masalan, ma’lumotlar omborida Toshkent traktor zavodida ishlab chiqariladigan mahsulotlarga 35 talab bor deylik. Bu talablar ma’lumotlar omboriga turlicha kiritilgan bo’lsin. Talablarni kiritishda zavod nomi turli ko’rinishda ifodalanishi mumkin. Masalan: «Tosh.trakt. zavodi», «Toshkent trakt. Zav.», «Tosh. Trak. z-di» va hokazo. Ma’lumotlar omboridan foydalanishda «Toshkent traktor zavodi» deb yozsangiz, talablardan birortasini ham topa olmasligingiz mumkin (chunki iboralar aynan bir xil emas).
№
|
Ustun nomi
|
To’la nomlanishi
|
Turi
|
O’zunligi
|
1.
|
TAL-NOM
|
Talabnoma nomeri
|
Belgili
|
5
|
2.
|
TAL-KOD
|
Talabnoma kodi
|
Belgili
|
4
|
3.
|
BANK-R
|
Talabgorning bank rekviziti
|
Belgili
|
40
|
4.
|
MAHS-K
|
Talab qilingan mahsulot
kodi
|
Belgili
|
4
|
5.
|
HAJM
|
Talabnoma hajmi (kg)
|
Sonli
|
6
|
6.
|
IJRO-S
|
Talabning ijro sanasi
(kun/oy/yil)
|
Sana
|
8
|
7.
|
BAHO
|
Mahsulot bahosi (sum/kg)
|
Sonli
|
7
|
8.
|
QIYMAT
|
Talab qiymati
|
Sonli
|
8
|
Bunday hollarda ma’lumotlarni kiritish ustunlarida belgi yoki jumlalar o’rniga kodlar kiritiladi va bir vaqtning o’zida kodlarni ko’rsatuvchi (izohli) lug’atlar beriladi (lug’atlarning ro’yxati ma’lumotlarni qog’ozga chiqarishda ilova qilib beriladi). Lug’atlar shaklan boshqa jadvallardan farq qilmaydi. Ularda nomlanishlarni, ba’zi doimiy ob’yektlar-kattaliklarni berish mumkin (direktor ismi, familiyasi, manzil, bank rekvizitlari va boshqalar). Shuningdek, Toshkent traktor zavodini 608 kodi bilan belgilab,talab jadvalida bu zavodga tegishli bo’lgan barcha ustunlarda 608 kodini ishlatishimiz mumkin va talablar lug’ati jadvaliga quyidagi satrni kiritamiz:
608—Toshkent traktor zavodi.
(Agar operator 608 o’rniga 708 yoki 609 sonini kiritsa, u boshqa nomdagi manzilga to’shadi yoki hech narsa topa olmasligi mumkin).
Huddi yuqoridagi singari «xodimlar» ahvoli va hokazolarni ham kodlash mumkin. Kodlangan jadvalni tuzishda «katta hisobchi» ni 08 kodi bilan belgilagan bo’lsangiz, bu kod
yagona b’lishi va kodlardagi raqamlar soni muayyan qilib belgilab olingan bo’lishi asosiy shart hisoblanadi.
Qanday ma’lumotlar kodlanadi va ularni kodlash qanday bo’ladi?
Bu ma’lumotlarning xususiyatlari ma’lumotlar ombori yaratuvchisining oldiga qo’ygan maqsadi va uning imkoniyatlariga bog’liq.
|
| |
