Tashqi ta'sir
Г
1 - 1
п
Boshqaruvchi
subvekt
teskari
aloqa
t o kg ‘ri
aloqa
Boshqaruvchi
obyekt
Tashqi ta’sir
4.4-rasm.
Boshqaruvning kibernetik modeli.
qarorlar misol boMishi mumkin.
Agar aksincha, m a’lumotlar bosh
qariluvchi obyektdan boshqarish subyektiga yo‘naltirilsa, „teskari aloqa"
deyiladi. Bunga ishlab chiqarilgan mahsulotlar miqdori va xokazo misol
boMa oladi. 4.4-rasmda boshqaruvning kibernetik modeli keltirilgan.
Boshqarish jarayoni muayyan maqsadga erishishga yo'naltirilgan.
Shundan kelib chiqib, boshqarish jarayonini boshqariladigan obyektdagi
jarayonga muvofiq keluvchi maqsad va hajm o'rtasidagi
farqni kamaytirishga
intilish sifatida ko'rib chiqish mumkin.
Boshqarish jarayonida to'g'ri va teskari aloqa kanallari bo'yicha tizimning
boshqaruvchi va boshqariluvchi qismlari o'rtasida
axborot almashinuvi
kechadi. Oldiga qo'yilgan maqsadlami bajarish uchun tizimning bosh
qaruvchi qismi boshqariluvchi obyektga axborot uzatishning to'g'ri kanali
bo'yicha boshqaruvchi ta’sirlar jo'natadi. Teskari aloqa kanali bo'yicha
boshqariluvchi obyektdan boshqarish jarayoni holati va boshqaruvchi ta’sir
bajarilishi natijalari haqida axborot kelib tushadi.
Demak, boshqarish mohiyatini boshqariluvchi obyektga boshqaruvchi
ta ’sir ko'rinishida yetkaziluvchi qarorlar qabul qilish uchun barcha kelib
tushuvchi axborotni tizimning boshqariluvchi qismida qayta ishlash, deb
izohlash mumkin.
Iqtisodiy obyektning axborot tizimi.
Axborot
konturi doirasida
boshqarish
maqsadlari haqida, boshqariluvchi
jarayon holati haqida,
boshqaruvchi ta ’sirlar haqida axborotga ega boMinadi va uzatiladi. Axborot
konturi axborotlarni yig'ish, uzatish, qayta ishlash va saqlash vositalari,
shuningdek, axborotlarni ishlovchi xodimlar
bilan birgalikda mazkur
80
