• Fizik (ichki) daraja
  • Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o




    Download 2,13 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet17/97
    Sana25.01.2024
    Hajmi2,13 Mb.
    #145719
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   97
    Bog'liq
    Axborot tizimlari nazariy asoslari (T.Maxarov)

    Konseptual daraja foydalanuvchilar guruhlari uchun ma‟lumotlarni 
    foydalanilayotgan axborotning umumiyligini birlashtiruvchi tashqi 
    sxema ko„rinishida qisman taqdim etish bilan bog„langan. Har bir 
    alohida foydalanuvchi berilganlar bazasining ma‟lum bir qismi bilan 
    ishlaydi va uni tashqi model ko„rinishida taqdim etadi. Bu daraja 
    foydalaniladigan modellarning turli-tumanliligi bilan tavsiflanadi 
    (Chena modeli, ER-model, «mohiyat-aloqa» modeli). 
    Tarmoq modeli «ko„pchilik birga» aloqasi imkonini beruvchi 
    obyektli-bog„langan model hisoblanadi va modellarni tavsiflash uchun 
    qo„llaniladi. Iyerarxik model tarmoq modelining turi hisoblanib, daraxt 
    ko„rinishiga mos keladi. Relyatsion model berilganlarni jadvallar 
    (relyatsiya) ko„rinishida ifodalash uchun qo„llaniladi. 
    Fizik (ichki) daraja ma‟lumotlarni EHM fizik xotirasida saqlash usuli 
    bilan bog„lq. Fizik darajaning asosiy tashkil etuvchilari quyidagilar 
    hisoblanadi: bloklarga birlashtirilib saqlanilayotgan ma‟lumotlar, 
    ma‟lumotlarni qidirish uchun zarur bo„lgan ko„rsatkichlar, bloklar 
    orasidagi masofa, to„ldirish ma‟lumotlari, xizmatchi axborot. 
    Berilganlar bazasini loyihalashtirishda ikki xil yondashuv 
    qo„llaniladi.
    Birinchisi, berilganlarning barqarorligiga asoslangan bo„lib, 
    qo„llanilayotgan lovalarda moslanish va barqarorlikni ta‟minlaydi. 
    Bunday yondoshuvni qo„llash samaradorlikka qat‟iy talablar 
    qo„yilmagan (xotiraning hajmi, qidirish davomiyligi) hollarda maqsadga 
    muvofiqdir. 
    www.ziyouz.com kutubxonasi


    22 
    Ikkinchi yondashuv berilganlar bazasiga so„rovlar jarayonining 
    barqarorligiga asoslangan va bajarilishning samaradorligiga qat‟iy 
    talablar qo„yilgan hollarda samarali hisoblanadi (asosan tezkorlikka 
    taalluqlidir). 
    Berilganlar 
    bazasini 
    loyihalashtirishda 
    muhim 
    masala 
    ma‟lumotlarni jamlash va taqsimlash hisoblanadi. Ishlatilish joyi 
    bo„yicha ma‟lumotlarni taqsimlash turli usullarda amalga oshiriladi: 
    Nusxalanuvchi ma’lumotlar. Ma‟lumotlarning bir xil nusxalari 
    turli foydalanish joylarida saqlanadi, bu ma‟lumotlar uzatishni 
    arzonlashtiradi. Ma‟lumotlarni modifikatsiyalash 
    markazlashtirilgan holda nazorat qilinadi. 
    Ma’lumotlar to‘plamostilari. Boshlang„ich berilganlar bazasi 
    bilan mos keluvchi berilganlar guruhi bo„lib, mahalliy ishlov 
    berish uchun alohida saqlanadi. 
    Qayta tashkillashtirilgan ma’lumotlar. Tizimda ma‟lumotlarni 
    yuqori darajaga uzatish jarayonida shakllanadi. 
    Seksiyalashtirilgan ma’lumotlar. Turli obyektlarda bir xil tarkib 
    ishlatiladi, ammo turli ma‟lumotlar saqlanadi. 
    Alohida sxemaostili ma’lumotlar. Turli obyektlarda 
    integrallashtirilgan tizimga birlashtirilgan turli ma‟lumotlar 
    tarkibi qo„llaniladi. 
    Mos kelmaydigan ma’lumotlar. Birlashtirishni talab qiluvchi, 
    koordinatsiyasiz loyihalashtirilgan, mos kelmaydigan berilganlar 
    bazari. 
    Berilganlar bazasi bilan ishlash uchun BBBT (berilganlar bazasini 
    boshqarish tizimi), BBM (bedrilganlar bazasi modeli) ko„rinishidagi, 
    berilganlar 
    bazasini 
    boshqarish 
    va 
    foydalanuvchi 
    interfeysini 
    ta‟minlashga mo„ljallangan, maxsus anjom qo„llaniladi. 
    Hozirgi kunda berilganlar bazasini loyihalashtirishda chegaralarni 
    tanlash noaniq bo„lib qolmoqda. Bu ko„p sonli qarorlarni aniqlash va 
    tavsiflashning murakkabligi bilan bog„liq. Bunda optimallikning o„lchab 
    bo„lmaydigan ko„p belgilari ma‟lum bo„lib, ularga son bahosini berish 
    yoki maqsad funksiya sifatida ifodalashning murakkabligini nazarda 
    tutish zarur. Shu sababli, baholash chegaralarini son va sifat bo„yicha 
    ajratish qabul qilingan. 

    Download 2,13 Mb.
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   97




    Download 2,13 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

    Download 2,13 Mb.
    Pdf ko'rish