Linux, afzalligi va kamchiliklari

TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
46 
Linux operastion tizimida Windows operastion tizimi oilasiga mansub operastion 
tizimlardagidek «ПУСК»menyusi yoki bo‘lmasa, lokal disk “С:/” ning yo‘qligi yangi 
foydalanuvchiga biroz o‘zgacha tuyulishi mumkin. Bu albatta moxir foydalanuvchi yoki 
dasturlovchi uchun hech qanday to‘siq bo‘la olmaydi. 
Linux bu birgina operastion tizim emas, balki shu nomdagi yadro asosida yaratilgan 
operastion tizimilar oilasidir. Linuxning juda ko‘p distributivlari mavjud: Debian, Fedora, 
Gentoo, Mandriva, openSUSE, Red Hat, Slackware, Ubuntu. Ularning barchasini birgina 
yadro birlashtirib turadi. 
Biz ushbu saxifamizda Linuxning asosiy afzalliklari va kamchiliklarini sanab o‘tamiz. 
Linux operastion tizimi distributivlari mutlaqo bepul tarqatiladi va yangi chiqqan utilitlar 
va dasturlar ham shular jumlasidandir. Linux operastion tizimiga egalik qilish huquqi 
xech kimga berilmagan. U erkin tarqatiladi. Linux distributivlari uchun qo‘shimcha 
yangiliklar, dasturlar, utilitlar dunyodagi ko‘pgina dasturlovchilar birlashgan forum va 
loyixalarda ishlab chiqiladi. 
Windows operastion tizimida biror bir xato yoki kamchilik paydo bo‘lsa uni faqatgina 
Microsoft kompaniyasining o‘zigina to‘g‘rilay oladi va faqatgan rasmiy saytdan uning 
yangilangan paketlarini yuklab olish mumkin. Linux operastion tizimida xato yuzaga 
kelsa, uni dasturchilar forumi yordamida bartaraf etish mumkin. Buning sababi Linux 
ochiq kodli operastion tizim, Windows esa yopiq kodli operastion tizimligidadir. 
Linux ni faqat dasturchilar yoki moxir foydalanuvchilar uchun yaratilgan operatsion 
tizimi deb o‘ylovchilar qattiq yanglishadi. Chunki xozirgi kunga kelib oddiy 
foydalanuvchilar uchun qo‘l keladigan KDE, GNOME, Unitykabi grafik muxitlar 
mavjud. Ular yordamida turli xil darajadagi foydalanuvchilar operastion tizimida 
ishlashlari mumkin. 
Windows muxitida ishlab o‘rgangan foydalanuvchi Linux operastion tizimi grafik 
muxitiga moslashishi qiyin kechishi aniq chunki unda menyular va boshqa yarliklar 
odatiy joyda joylashmagan. Xuddi shunday Linux grafik interfeysida ishlab o‘rgangan 
foydalanuvchi Windows muxitiga moslashishi qiyin kechadi va bir qancha 
noqulayliklarga duch kelishi aniq. 
Linux da viruslar yo‘q! 
Umuman olganda Linux operastion tizimi uchun ham viruslar mavjud ammo ularni 
topish juda qiyin. Operastion tizimning xavfsizlik mexanizmi sodda va ishonchli 
tuzilgan: operatsion tizimning ishlashiga bevosita ta’sir qiluvchi va xavf tug‘diruvchi 
omillar(tizim sozlashlarini o‘zgartirish, dasturlarni o‘rnatish va o‘chirish uchun 
administrator paroli so‘raladi) yuzaga kelmaydi. Administrator ruxsatisiz tizimda hech 
qanday o‘zgartirish kiritib bo‘lmaydi. Linux muxiti faqat siz ruxsat bergan dastur uchun 
zarur jarayonni ishga tushiradi. 
Linux o‘rnatish jarayoni biroz qiyin 
Linux distributivi turiga qarab, uni o‘rnatish jarayoni farq qiladi. Ba’zi distributivlarda 
Windows kabi grafik muxit mavjud bo‘lsa, ba’zilarida konsol muxitida o‘rnatish amalga 
oshiriladi. Ana shu konsol muxiti buyruqlar bilan ishlashni talab qiladi. Bu esa hamma 
foydalanuvchilarni qo‘lidan kelmaydi. 
Linux geymerlar uchun emas. 
Hozirgi kunga kelib Linux operatsion tizimi uchun yaratilgan o‘yinlar Windows uchun 
yaratilgan o‘yinlar bilan tenglasha olmaydi. Linux ni tanlagan foydalanuvchi undan o‘yin 
o‘ynashni niyat qilmasligi aniq. Agar siz kelajakda katta video xajmdagi o‘yinlarni 
o‘rnatish niyatingiz bo‘lsa, u holda Windows ni tavsiya qilamiz. 
Linux, mohir dizaynerlar uchun emas.
Afsuski, bu xaqiqat. Ammo bu sizning qaysi soxa mutaxassisi ekanligingizga ham 
bog‘liqdir. 3D grafikasi bilan ishlovchi dizaynerlar uchun Linux operastion tizimi da 
Blender dasturi qo‘l keladi. Ammo ushbu dastur 3ds Max kabi natija bermasligi mumkin. 

TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
47 
Yoki bo‘lmasa Windows dagi Adobe Photoshop uchun Linux da GIMP dizaynerlik 
dasturi mavjud. 
Linux IT – texnologiya bilan bevosita bog‘liq foydalanuvchilar uchun yaratilgan 
operastion tizimdir. 
Linux ga drayverlar kerak emas. 
Linux sizni kompyuteringiz uchun drayverlar qidirishdan ozod etadi. Shuningdek linux 
birinchi yuklangandayoq unda kolonka, mikrofon, printer, skaner kabi qurilmalar 
ishlashni boshlaydi. Ular uchun qo‘shimcha dasturlarni o‘rnatish shart emas. Ammo 
video adapterlar uchun qo‘shimcha drayverlarni o‘rnatish lozim. Biroq ular Windows 
operastion tizimidagi kabi yuqori ishlab chiqaruvchanlik bilan ishlamaydi. 

Download 4,03 Mb.