RGB modelining nomi Red - qizil, Green – yashil va Blue – ko‘k birlamchi ranglarning
bosh xarflaridan olingan bo‘lib, ushbu ranglarning turli proporsiyalarda aralashtirish
natijasida ko‘rinuvchi spektrning turli xil boshka ranglarini olish mumkin. Birlamchi
ranglarning aralashmasidan ikkilamchi moviy (cyan), pushti (magenta) va sariq (yelow)
ranglar xosil bo‘ladi.
TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
77
10.1-rasm.RGB modeli.
RGB modelining tashkil etuvchilari 0 dan 255 gacha qiymat qabul qilishlari mumkin.
R=255, G=255, B=255 bo‘lganda oq rang, R=0, G=0, B=0 bo‘lganda esa qora rang xosil
qilishimiz mumkin.
CMYK modeli bo‘yoqlarning nurni yutish qobiliyatiga asoslangan. Oq rangning nur
o‘tuvchi bo‘yoqdan o‘tishida spektrning bir qismi yutiladi. YUtilmagan nur qaytadi va
odam ko‘ziga tushadi. 10.2-rasm. CMYK modeli.
Ranglar moviy (Cyan), pushti (Magenta) va sariq (Yellow) ranglar aralashmasidan
paydo bo‘ladi. Ularning to‘liq aralashmasidan qora (blacK) rang xosil bo‘ladi.
Modelining tashkil etuvchilari 0 dan 100 gacha qiymat qabul qilishlari mumkin.
HSB(HSV) modeli. Model nomi unga asos bo‘lgan uch komponentning bosh xarflaridan
olingan: Hue - rang toni; Saturation - to‘yinganlik; Brightness - yorqinlik. Model odam
ko‘zining rangni xis qilish qobiliyatiga asoslangan.
Rang toni 0 dan 360 gradusgacha diapszondagi burchak kattaligi Bilan tavsiflanadi.
To‘yinganlik (yoki xromatiklik) rangning tozalik darajasidir. U kul rangning boshqa
rangga nisbati bilan aniqlanadi (0% – kul rang, 100% – to‘la to‘yingan rang). Rangning yorqinligi 0 dan 100 gacha o‘zgarishi mumkin.
Nazorat uchun savollar. 1. Kompyuter grafikasi nima?
2. Kompyuter animatsiyasi nima?
3. Rastrli grafikaning asosi nima?
4. Vektorli grafikada tasvir yaratish prinsiplarini sanab o‘ting.
5. Qanday dasturlar rasm chizish uchun mo‘ljallangan?
11. Multimediya texnologiyalari
Reja:
1. Multimedia tushunchasi.
2. Multimedia vositalarini turli sohalarda qo‘llanilishi.
3. Multimedia dasturiy vositalari.
