|
Razmetkali tillar: HTML, XML, XHTML, WMLBog'liq TTAT MAJMUA NAMANGANRazmetkali tillar: HTML, XML, XHTML, WML.
Web-texnologiyaning (Internet-texnologiya) Web-dizayn qismini o’rganishni razmetkali
til tasnifi bilan boshlaymiz.
Maxsus til mavjud bo’lib, bu til yordamida matnlar, grafik ma’lumotlar Web-sahifa
xujjatga joylashtiriladi va bu xujjatni barcha kompьyuterda ko’rish imkoniyati mavjuddir.
Bunday maxsus tillar razmetkali tillar deb ataladi. Ularning asosiy vazifasi – Web-
sahifaga “ma’lumotlarni joylashtirish” va ular orasidagi aloqani (giperssilkalar)
ta’minlashdan iborat.
HTML (HyperText Markup Language)
Dastlab World Wide Web tizimi matnli ma’lumotlarni va HTML xujjatlarni ko’rishga
mo’ljallangan, matnni taxrirlovchi tilga o’xshash tizim bo’lgan. Ayni damda HTML tili
WWW daga eng ommabop tillardan biri hisoblanadi. HTML tilida yozilgan ma’lumotlar
o’z ichiga matn fayllar, grafik ma’lumotlar va boshqalvrni oladi.
Xujjatlar orasidagi aloqani ta’minlash va ma’lumotlarni formatlash vositalari teg (tag)
deb ataluvchi vosita orqali amalga oshiriladi.
Web-sahifaning matn va teglari aralash ravishda HTML-xujjat deb ataluvchi faylining
ichiga joylashtiriladi. Qanday tegni qo’llaganingizga qarab braueer oynasida ma’lumotlar
turlicha ko’rinadi. HTML xujjatga ma’lumotlarni joylashtirish va tahrirlash uchun yuzlab
teglar mavjud. Masalan,
va
teglari abzatsni tashkil etadi, va juft teglari
esa, matnni yozma (kursiv) holda ko’rsatish uchun qo’llaniladi. SHu bilan birga
gipermatnli ssilkalar teglari ham mavjud. Ushbu elementlar foydalanuvchiga gipermatn
ustiga sichqoncha kursori bosilganda boshqa xujjatga bog’lanish imkonini beradi.
XML (eXtensible Markup Language).
XML tili ham HTML tiliga o’xshash til xisoblanadi. HTML dan farqli tomoni shundaki,
XML da dasturchi o’zining shaxsiy teglarini yaratadi va ular orasiga ma’lumotlar
joylashtiradi. XML-teglar harflar katta kichikligini farqlaydi.
XHTML.
XHTML tili HTML va XML tillarining birlashmasini tashkil etadi. XHTML tilida
yozilgan xujjatning tashqi ko’rinishi platformaga bog’liq (Windows, Mac yoki Unix)
ravishda o’zgarib ketmaydi. SHunga qaramay XHTML tarkibida HTML diskriptorlardan
foydalaniladi.
Bugungi kunda mobil aloqa vositalaridan foydalanuvchilar uchun yangi til ishlab
chiqilgan bo’lib, u WML (Wireless Markup Language) deb ataladi; CDF (Channel
Definition Format) - Microsoft ishlab chiqqan brauzerlarda push-kanal hosil qilishda
qo’llaniladi.
|
| |
