• Klient tomonidagi stsenariylar.
  • Ssenariyli tillar. "klient-server" texnologiyasi




    Download 4,03 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet84/90
    Sana19.01.2024
    Hajmi4,03 Mb.
    #141375
    1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   90
    Bog'liq
    TTAT MAJMUA NAMANGAN

    Ssenariyli tillar. "klient-server" texnologiyasi.
    Hozirda Web-sahifaning rivojlanishi yanada interaktiv pog’onasiga chiqqan. Web-saytlar 
    asta sekinlik bilan ilovalar interfeysiga o’xshab bormoqda. Bularning barchasi zamonaviy 
    Web-dasturlash texnologiyasi yordamida amalga oshmoqda.
    Web-dasturlash texnologiyalarini, dasturlarini asosan ikkita qismga ajratish mumkin: 
    klient tomonidagi dasturlarlash (client-side) va server tomonidagi (server-side). Ushbu 
    texnologiyalarni tushunish uchun avvalo bevosita "klient-server" texnologiyasini 
    tushunish kerak.
    Web-sahifaning interaktiv dasturi stsenariy deb ataladi.
    Bunday atama dasturning natijasiga bog’liq holda vujudga kelgan. Uning asosiy vazifasi 
    Web-sahifasida foydalanuvchi holatiga, harakatiga «reaktsiya» berishdir.
    SHu tariqa stsenariylar klient tomonida bajariluvchi va server tomonida bajariluvchi 
    stsenariylarga bo’linadi. Klient tomonida bajariluvchi stsenariylar brouzer yordamida 


    TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
    113 
    bajariladi. Server tomonida bajariluvchi stsenariylar esa Web-server yordamida 
    bajariladi. 
    Klient tomonidagi stsenariylar. 
    Klient tomonidagi stsenariylar foydalanuvchi tomonidan kiritilayotgan ma’lumotlarni 
    to’g’riligini serverga murojaat qilmasdan tekshiradi. Ko’p hollarda bu stsenariylar 
    JavaScript va VBScript tillarida yoziladi.
    JavaScript
    JavaScript – bu til Netscape va Sun Microsystems tomonidan yaratilgan bo’lib, Web-
    sahifaning fo’nktsional imkoniyatlarini orttirish maqsadida qo’llaniladi.
    JavaScript yordamida odatda ma’lumotli va muloqot oynalarini chiqarish, animatsiyalarni 
    ko’rsatish kabi vazifalarni bajarish mumkin. Bundan tashqari, JavaScript-stsenariy ba’zan 
    o’zi ishlab turgan brauzer va platforma tipini aniqlash mumkin. JavaScript-stsenariylar 
    foydalanuvchi tomonidan kiritilayotgan ma’lumotlarni to’g’riligini tekshirishda ham 
    qulay hisoblanadi.
    VBScript
    VBScript tili Microsoft korporatsiyasi tomonidan yaratilgan bo’lib, Visual Basic tilining 
    bir qismi hisoblanadi. VBScript tili Internet Explorer va Microsoft Internet Information 
    Server (IIS) lar bilan ishlashga mo’ljallangan tildir.
    VBScript tilining JavaScript tili bilan umumiy qisimlari bir nechta, jumladan u aynan 
    Microsoft Internet Explorer bilan ishlash va uning qo’llanish sohasini cheklay olish 
    imkoniyatiga ega. VBScript interpretatorli til hisoblanib, Microsoft ning Web-
    texnologiyalari bilan hamkorlikda ishlay oladi, masalan ASP (Active Server Page) bilan. 
    SHunga qaramay VBScript klient tomonida ishlovchi stsenariy hisoblanadi, ASP esa 
    server tomonida ishlaydi.

    Download 4,03 Mb.
    1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   90




    Download 4,03 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ssenariyli tillar. "klient-server" texnologiyasi

    Download 4,03 Mb.
    Pdf ko'rish