TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
114
vositalariga ASP ni qo’llab quvvatlash imkoniyatlarini kiritmoqdalar. ASP-vositalarini
ishlab chiqish bo’yicha Chillsoft kompaniyasi ASP-vositalar ishlab chiquvchi
kompaniyalar ichida eng yirigidir.
ASP texnologiyasi bir nechta qulayliklarni o’zida jamlagan: HTML-xujjatni dinamik
generatsilaydi, formalarni qo’llab quvvatlaydi, ma’lumotlar bazasiga ruxsatni tashkil
etadi va u bilan ishlay oladi. ASP – dasturlash tili ham, ilova ham emas, u interaktiv
Web-sahifa hosil qilish texnologiyasi.
PHP
PHP – bu serverda qayta ishlanuvchi stsenariylar tilidir. ASP kabi PHP kodlar ham
bevosita HTML-xujjatni tarkibiga qo’shiladi. Ushbu tilning nomi Personal Home Page
Tools so’zlarining qisqartmasidan olingan. PHP da C va Perl tillarida uchragan bir qator
muammolar hal etilgan, bundan tashqari, PHP ma’lumotlar bazasi bilan ishlash uchun
juda qulay vositadir. Umuman olganda Perl, PHP – ochiq tizimli tillar hisoblanadi va
ularni dasturchilar modernizatsiyalashtira oladi.
JSP
JSP (JavaServerPage) texnologiyasi o’zining funktsional imkoniyatlariga ko’ra ASP ga
o’xshashdir. Asosiy farqi shundaki, bunda VBScript va JavaScript bilan birga Java tili
ham qo’llanila oladi. SHunga qaramay JSP Java dan oldinroq qo’llanilgan va ushbu
texnologiya mukammal Web-ilovalar yaratish uchun yetarli imkoniyatga ega.
SSI
SSI (Server Side Include) vositasi dastlab HTML-faylni dastlab serverda qayta ishlaydi
va undan so’ng uni klientga uzatadi. Dastlabki qayta ishlash vaqtida xujjatga dinamik
generatsiya qilingan ma’lumotlar qo’shiladi, masalan joriy vaqt haqidagi ma’lumot.
Umuman olganda SSI texnologiyasi HTML-faylning tarkibiga qo’shimcha qo’llanmalar
qo’shishga mo’ljallangan, HTMLning qismi hisoblanadi.
