• E. F. KODD
    		•

    Axborot tizmlari va texnologiyalari




    Download 4,03 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet86/90
    Sana19.01.2024
    Hajmi4,03 Mb.
    #141375
    1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   90
    Bog'liq
    TTAT MAJMUA NAMANGAN

    Nazorat savollari 
    1. Internet texnologiya deganda nimani tushunasiz?
    2. Qanday razmetkali tillarni bilasiz?
    3. Klient-server texnologiyani qanday tushunasiz?
    3. SQL tili 
     
    Reja: 
    1. SQL(Structured Query Language) haqida 
    2. select strukturasi va where halit so’zi  
    3. Like va mantiqiy operatorlar(and, or, not)  
    4. Ma’lumotlarni tartiblash, qisqartitrish va jamlash  
    5. SQL tili standart funksiyalari 
     
    Tayanch so‘z va iboralar: SQL, so‘rov, MBBT, sikvel, Oracle, Interaktiv SQL, 
    O‘rnatilgan SQL, DDL, DML, and, or, not, order by, group by, distinct, desc, asc, count, 
    avg, max
     
    SQL(Structured Query Language) haqida 
    SQL(Structured Query Language) – Bu so‘rov tili ko‘p operatorlardan tashkil topgan 
    bo‘lib, bu operatorlar orqali foydalanuvchilar va dasturlar Oracle(MBBT) dagi 
    ma’lumotlar bazasiga murojaatni amalga oshirishi mumkin. Oracle utililari yoki har xil 
    dasturlar SQL operatorlarisiz bazaga murojaatni amalga oshirishi mumkin, lekin 
    so‘rovlarni amalga oshirishda bu so‘rov tilidan foydalanmaslikning iloji yo‘q. 

    TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
    115 
    1970 yil iyun oyida E. F. KODD o‘zining E.F. Codd, “A Relational Model of Data for 
    Large Shared Data Banks” darssini ommaga taqdim etdi. Bu dars “Communications 
    of the ACM” jurnalida chop etildi.Hozirgi kunda Koddning bu modeli “relyastion 
    ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi(RMBBT)” ning yakuniy modeli deb qabul 
    qilindi. Kodd ning modelni yo‘lga qo‘yish maqsadida IBM firmasi SEQUEL(Structured 
    English Query Language) tilini ishlab chiqdi. Keyinchalik bu til SQL tiliga o‘zgartirildi, 
    lekin haligacha “sikvel” deb ham yuritilmoqda. 1979 yil Relational Software(hozirgi 
    vaqtdagi Oracle) korporatsiyasi SQL ning birinchi tijoriy ishlanmasini ommaga taqdim 
    etdi. Hozirgi kunda SQL tili RMBBTning standart tili hisoblanadi. 
    SQL tili so‘rov-natija ko‘rinishida ishlaydi. So‘rovlar har bir element uchun emas, butun 
    bir guruh uchun beriladi va natija olinadi. SQL uchun ma’lumotlar bazasidagi 
    ma’lumotlar qay shaklda, qay tartibda joylashganini umuman ahamiyati yo‘q, 
    foydalanuvchilar ham bu ma’lumotlarni bilishi shart emas. Faqatgina operatorlarni to‘g‘ri 
    yozish orqali istalgan ma’lumotlarni chiqarish mumkin bo‘ladi. 
    SQL tili barcha ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari uchun umumiy standart til 
    hisoblanadi. Bundan kelib chiqadiki, agar siz bu tilni bir marotaba o‘rganib olsangiz, 
    istalgan MBBT lari bilan ishlay olasiz. Bitta MBBT da yaratilgan biror sql operatorlar 
    yig‘indisi(kichik so‘rov dasturi)ni, istalgan MBBT ga ko‘chirish mumkin bo‘ladi. 

    Download 4,03 Mb.
    1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   90




    Download 4,03 Mb.
    Pdf ko'rish