6.3 Tibbiy ko‘rik ma’lumotlari Umumiy kasallanishlarni o‘rganishning asosiy manba’laridan biri,
aholi orasida o‘tkaziladigan profilaktik va maqsadli tibbiy ko‘riklar
hamda dispanser kuzatuvlaridir. Bu usul orqali yashirin kechuvchi,
oldindan ma’lum bo‘lmagan yoki aholini faol ravishda tibbiy yordam
olish uchun murojaat etishga majbur qilmagan surunkali kasalliklar
aniqlanadi.
Tibbiy ko‘riklar oldiga qo‘yilgan maqsad, vazifa va
qo‘llanilayotgan tashkiliy texnologiya turiga qarab oldindan, davriy va
maqsadli bo‘lishi mumkin.
Ko‘rik ma’lumotlari, aholining murojaati natijasida olingan
ma’lumotlar bilan qo‘shilib kasallik haqida materiallarni yanada
to‘ldiradi, ularga birmuncha aniqliklar kiritadi va aholining umumiy
kasallanishlarini yanada to‘laroq yoritishga yordam beradi.
Aholi orasida tibbiy ko‘rik o‘tkazish natijasida aniqlangan
kasalliklar haqida axborotlar olishni “patologik zararlanish” yoki “tibbiy
ko‘rikda aniqlangan ko‘shimcha kasallanishlar” deb nomlanadi.
Patologik zararlanish aholi yoki uning ayrim guruhlari orasida
tibbiy ko‘riklar natijasida aniqlangan kasalliklarni tarqalish darajasini
ko‘rsatib beradi. Bunda tibbiy ko‘riklar natijasida faqatgina kasallikning
o‘zi emas, balki keyinchalik kasalliklarga olib keladigan premorbid,
morfologik va funktsional o‘zgarishlarni ham hisobga oladi. Bu
ko‘rsatkich 1000 ta tekshirilganlarga nisbatan quyidagi formula bo‘yicha
hisoblanadi:
tibbiy ko‘riklar vaqtida aniqlangan kasalliklar soni x 1000 Х = ----------------------------------------------------------------------------; tibbiy ko‘rikdan o‘tgan shaxslar soni 6.4 O‘lim sabablari asosida kasallanishni o‘rganish. Mazkur turdagi kasallanishni o‘rganish manbalari quyidagi
hujjatlardir: markaziy tuman va oilaviy poliklinikalar, QVP, statsionarlar
shifokorlari, sud ekspertiza patologoanatomlari tomonidan beriladigan
106
«O‘lim haqidagi shifokor guvohnomasi» 106/h-shakl, «Perinatal o‘lim
haqidagi shifokor guvohnomasi» 106-4/h –son shakl.
