Babaxanova a. A. Jalilov texnologik jaray onlarni loyihalash asoslari o zbekiston respublikasi oliy va

Download 1.18 Mb.
bet	7/44
Sana	30.01.2023
Hajmi	1.18 Mb.
	#40145

Bog'liq
Texnologik jarayonlarni loyixalash asoslari
kurs testi, 8-mavzu-hemis, 1-kurs, 1353020869 39531, 2 Oraliq nazorat MBHA Kamolov A, son tushunchasini kengaytirish, 4-курс ЯБ kuzgi qayta, 41-50, 9. Mustaqil talim , corel draw, delhpi, delhpi-1, o\'zbek tilini sohada qo\'llanishi, 2 5422749528094687519

Bu sahifa navigatsiya:

• 11 !Ш с — с .•_: ц JZ
• I if й - а>
• 3 , ill!
• Я . *£•
• с С « Hi J. S
• ais с
• Ishlab chiqarish bo‘limlarini rejalashtirish
• LOYIHANING TEXNOLOGIK QISMI Korxona loyihasi texnologik qismining tarkibi
• Korxona loyihasi ustida ishlash ketma-ketligi
• Loyihalashda ishlab chiqarish topshirig‘ini tahlil qilish
• Bo‘limlararo texnologik jarayonni tahlil qilish
• Ishlab chiqarish bolimlarini loyihalash topshirig‘ini tuzish
• Boiim loyihasining tarkibi
• Bo‘limdagi texnologik jarayonni loyihalash
• V. ISHLAB CHIQARISH BO ‘ LIMLARINI LOYIHALASH

3.9-rasm. Tuman bosmaxonasining rejasi. f 1 s I— w £ j* я 56 -w "я linn r^i >л I 1— CJ я -C 5 я ■s T Г" >» .С a — ■— .L.’ ГЗ Е > 2 .£ я j. з ./> w *Т ь* ..ос а Р .- i N - с >*. * Е ■ I ГЧ 5 г ■£ Я я б: W о . и S м я .г^ — :г з v - Е JS 5? ’Я Б Я - с о 2 •?| я Е . _>> о _ w 3JJ •5 а’Т 5 гм .С _* fsj £ — 11 !Ш с — с .•_: ц JZ •С -2 — — я I if й - а> В J8 7 2 в х N с X * г- 9 *с g с в I I -3 If 11 — .:.• з 2 = 2.-2 = Т- Г « 3,ill! ~ £- .5 Г- “ .л _ * — V. "Гг ft £ £ — Ч: ‘Я ^ — — Я . *£• Я X V5 .* = — С Е г > с 2 5 .8 г! £ £ 2 .Ц - 'н* 15 -= ft ft я я с С « Hi J. S -'? я Г4 ■с £££ Л г? S 'я V - о * _2 Е Е с я -2 я _ х я > *- 1 -I -И * с 2 = С ais с = 11 ь ■= ^ * 5.2-­2 "э - •■ 5 5 Е : i ■“ 5 F Я £ я I? 8 3 - -г I Е -2- J - S * X V £ 1= •" ^ 2 > Ъ он £ я • «■ •Г 7. С 'w я Г Я 5 O' = С ■/ « — i3 я ■zr Гч| J Я CL I I *S 54 Ishlab chiqarish bo‘limlarini rejalashtirish Ishlab chiqarish bo‘limlarini rejalash texnologik bo‘lim va bo'lin- malarni oqilona joylashtirish, ishjoylarini oqilona tashkil qilish va bo'lim maydonida qulay joylashtirish maqsadida amalga oshiriladi. Bo‘limda uskunalarni rejalash asosiy ishchilarning ishlashi uchun va yordamchi ishchilarning ish joylariga xizmat ko'rsatishi uchun qulay bo‘lishi, uskuna va ish joylariga yaqinlashish, xomashyo, material va yarimmahsulotlami yuklash uchun erkin o'tish yo‘llariga ega bo‘lishi, zaruriy hollarda esa ish joylari atrofida yarimmahsulotlami joylashtirish uchun maydonchalarga ega boTishi kerak. Bo‘limni rejalash uchun boshlang'ich hujjatlar quyidagilar: bo'limda ishlab chiqarish jarayonining alohida ishlovlar xaritalari, bo‘lim xonalari- ning tarkibi hamda hisoblashlar orqali aniqlangan xonalarning taxminiy maydonlari. Ishlab chiqarish jarayonining alohida ishlovlar xaritalari yarimmahsu- lotlaming to‘planish joylari, texnologik ishlov uchun materialni uzatish joylari, nashrlarning tarkibiy qismlarini birlashtirish joylari kabi rejalashda aks ettirilishi kerak bo'lgan ma’lumotlarga ega bo'lishi lozim. Ishlab chiqarish jarayonining yaxshi ishlab chiqilgan xaritalari bo'limni to‘g‘ri va qulay rejalashga olib keladi. Rejalash ma’lum darajada transport vositalari, yuklarni saqlash uchun joylashtirish tizimi bo'yicha aniqlanadi, chunki rejalash jarayonida bo’limdagi transport vositalari aniqlanadi. Kerakli uskunalar. mebel, qurilma va moslamalar bilan jihozlangan, ishlab chiqarish jarayonining ma’lum ishlovini bajarishga mo’ljallangan ish joyi bo'limdagi birlamchi ishlab chiqarish birligi hisoblanadi. Ishlab chiqarish ko'lami har xil bo'lgan bo'limlarda ishjoylarini tashkil qilish turlicha bo'lishi mumkin. Barcha korxonalarda u ishlab chiqarish ishlov- larini bajarish uchun, texnik jihozlarda to' liq foydalanish uchun hamda maksimal mehnat unumdorligiga erishish uchun maqsadga muvofiq bo'lishi kerak. Ish joylarida mehnatni tashkil qilish mehnatni ilmiy tashkil qilishning muhim elementi hisoblanadi. Loyihalashda ish joylari va texnologik bo'limlarini rejalashning namunaviy shakllari keng qo'llani lishi mumkin. Ular amaliyotni o'rganish asosida ishlab chiqilishi va amaldagi korxona­larda tekshirib ko'rilishi kerak. Ish joylarida uskunalarni rejalashning turli variantlari alohida ishlab chiqarish bo'limlarini loyihalash qismidako'rsatilgan. Bu rejalashlar kor- 55 1. Ishlab chiqarish binolaring asosiy elementlari 2. Matbaa korxonalari uchun qo'llaniladigan binolarning tavsifi 3. Ishlab chiqarish binolariga qo‘yiladigan asosiy talablar 4. Ishlab chiqarish binolarini loyihalash uchun boshlangich ma’lu- motlar 5. Matbaa korxonalarini loyihalashga shovqin va titrashlarni pasay- tirish bo'yicha chora tadbirlar 6. Ishlab chiqarish binolarining pollari 7. Ishlab chiqarish boiimlarini pardozlash 8. Ishlab chiqarish korxonalarini rejalashtirish 9. Ishlab chiqarish bo'limlarini rejalashtirish 56 LOYIHANING TEXNOLOGIK QISMI Korxona loyihasi texnologik qismining tarkibi Matbaa korxonasini qurish texnologik loyihasi hisob-tushuntirish qismi va grafik materialdan tashkil topadi. Korxona loyihasining hisob-tushuntirish qismi alohida ishlab chiqa­rish. yordamchi ishlab chiqarish bo'limlari, turli xizmat va xo'jaliklar loyihalaridan tuziladi va umumlashtiruvchi tushuntiruv yozuviga ega bo'ladi. Tushuntirish yozuvi loyihalanayotgan korxonaning qisqa tavsif- nomasiga ega bo'lishi kerak: Korxona mahsulotlari nomenklaturasi, texnik tavsifnomalari va ish­lab chiqarish dasturi; Korxonaning tarkibi: korxonaning ishlab chiqarish yordamchi bo‘- lim va xizmatlarining ro'yxati; Ishlab chiqarishdagi boiimlararo texnologik jarayonning tavsifno- masi; Qabul qilingan texnik yechimlarva yangi texnologikjarayonlarning tavsifnomasi va asoslanishi; Qabul qilingan echimlarni zamonaviy texnikalar bilan taqqoslash va kelajakdagi texnik taraqqiyotning yo‘nalishlarini belgilash; Korxonaning kooperatsion aloqalari; Korxona bo'yicha shtatlar, zaruriy maydonlar va elektr energiyasi sarfining qaydnomasi; Korxonaning xomashyo va asosiy materiallarga bo'lgan ehtiyoji: Loyihalanayotgan bino va unda ishlab chiqarishni joylashtirish tav­sifi; Odam va yuk oqimlarining tavsifi; Loyihaning maxsus qism va bo'limlarini loyihalash uchun topshi­riqlar. Grafik materiallar tarkibiga quyidagilar kiradi: Qavatlaming asosiy texnologik uskunalar joylashgan texnologik rejalari (odatda 1:200 masshtabda): Katta o'lchamli uskunalarni o’rnatish hamda murakkab transport va muhandislik kommunikatsiyalari trassalari bo'yicha zahiralar 1:200; 1:100: 1:50 va boshqa masshtablarda); Qurilish maydonining bosh rejasi (odatda 1:500 masshtabda). 57 Ikki bosqichli loyihalashda texnik loyiha tasdiqlanganidan keyin ish­chi chizmalar ishlab chiqiladi va ularda texnik loyihani ko‘rib chiqishda kiritilgan o‘zgartirishlar ko'rsatiladi. Ishchi texnologik chizmalar asosiy hujjatlar hisoblanib, ular bo'yicha loyihaning mahsus bo'limlari va qurilish-montaj ishlari uchun ishchi chizmalar ishlab chiqiladi. Odatda ular loyiha topshirig'i chizmalariga nisbatan kattaroq masshtabda tayyor­lanadi (1:100, 1:50, ba’zi hollarda 1:200). Ishchi loyihalash bosqichi uchun loyihaning barcha bo'limlarining chizmalari o'zaro muvofiqlashgan bo'lishi kerak. Ularda kanal va trubalar bo'yicha aniq joylar, to'siq va devorlardagi teshiklar, bino elementlari va uskunalar orasidagi bog'liqliklar aniq ko'rsatilishi kerak. Loyihaning texnologik qismi ishchi chizmalarida montaj qilinadi- gan barcha texnologik uskunalarning joylashuvi belgilanadi, elektr sim- lari, suv, bug', gaz ulanadigan joylar ko'rsatiladi. Uskunalarning aniq joylashish o'rni bog'lashlar, ya’ni chizmalarda uskunalarning ma’lum nuqtasidan binoning asosiy konstruktiv elementlarigacha (ustunlar, devorlar) bo'lgan masofalar bo'yicha aniqlanadi. Bundan tashqari, bu ishchi chizmalarda uskunalar ostidagi fundamentlar o‘mi, turli ishchi maydonlar, elektr energiyasi, gaz, bug', suv, siqilgan havoning kirish joy­lari ko'rsatiladi. Ishchi chizmalarni ishlab chiqish loyihalashning juda ma’suliyatli elementi hisoblanadi, chunki har qanday xatolar salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Bu narsa loyiha materiallarini qayta ko'rib chiqishga va hattoki bajarilgan qurilish-montaj ishlarini qaytadan o'zgartirishga olib kelishi mumkin. Ba’zi yo'l qo'yilgan kamchiliklar amaldagi korxonaning faoliyatiga salbiy ta’siro'tkazishi va foydalanishi jarayonida noqulayliklar tug'dirishi mumkin. Korxona loyihasi ustida ishlash ketma-ketligi Korxonaning loyihasi loyihaning alohida qismlari rejalari majmuyidan to'planadi. Texnologik rejalash loyihalashning murakkab va ma’suliyatli jarayoni bo'lib, unda korxonaning barcha muhatidislik inshootlari va tarmoqlari masalalari hal qilinadi. Korxona loyihasi ustida ishlash ketma-ketligi. Loyihalash topshirig'ini tahlil qilish va bajarish murakkabligi va adadlar bo'yicha nashrlarni guruhlash. 58 Bosma usuli va bosma uskunalari turini tanlash. Bo‘limlararo tex­nologik jarayonni loyihalash. Korxona tuzilmasini, asosiy va yordamchi ishlab chiqarish bo'- limlari, korxonaning turli xizmat va xo‘jaliklari tarkibini loyihalash. Nashr guruhlari bo‘yicha kerakli bosma uskunalari sonini aniqlash, bunda uskunalarni bir tekis yuklash maqsadida nashrlarni qisman qayta guruhlash mumkin. Ishlab chiqarish bo'limlarini loyihalash uchun topshiriq tuzish. Alohida ishlab chiqarish, yordamchi ishlab chiqarish bo‘limlari, korxonaning turli xizmat va xo'jaliklarini loyihalash. Korxonaning ma'lumot qaydnomalarini tuzish: a) ishlovchi xo- dimlar; b) maydonlar; d) bo'limdagi elektr energiyasi quvvatlari; e) sarf- lanadigan xomashyo. material va boshqalar. Loyihaning arxitektura-qurilish qismini loyihalash uchun topshi­riqlar tuzish. Ishlab chiqarish binosi turini tanlash. Texnologlar va arxitektura- qurilish loyihasi mutaxassislari hamkorligida bajariladi. Binoda asosiy va yordamchi ishlab chiqarish bo‘limlari, korxo­naning turli xizmat va xo'jaliklarini rejalash. Binoda yuk va odam oqim- lari yo'nalishini loyihalash. Bo'limlar orasida harakatlanish uchun trans­port vositalarini tanlash. Bo'limdagi texnologik bo'linma va xonalarni loyihalash. Bo'lim- ning yuk oqimlarini loyihalash va transport vositalarini tanlash. Bo'limning texnologik bo'linmalarida uskunalar va ishjoylarini loyihalash. Korxonani rejalash bo'yicha boiim va xizmatlarda band maydon- lami hisoblash, korxona maydonlari qaydnomasiga to'g'rilashlar kiritish. Korxonaning muhandislik inshootlarini loyihalash topshirig'ini tuzish. Loyihalashda ishlab chiqarish topshirig‘ini tahlil qilish Loyihalash topshiriqni tahlil qilishdan boshlanadi. Tahlil qilish har bir hisoblash holatini o'rganish va ularni bosish usuli va bosma uskuna­lari bo'yicha guruhlashdan iborat. Agar bunday guruhlash buyurtmachi tomonidan bajarilgan boisa, uning to'g'riligi tekshiriladi. Nashrlar quyi­dagi eng tavsifli miqdor va sifat ko'rsatkichlari bo'yicha o'rganiladi va guruhlanadi: 59 Nashrlarning o‘lchami, adadi va bezalishi; Nashrdagi matn va rasmning miqdori hamda tavsifi; Bosma bo‘yoqlari soni; Nashrlarning vazifasi va foydalanish muddati; Bosma qog‘ozining tavsifi; Matbaa ijrosi sifatiga qo'yiladigan talablar; Ishlab chiqarishning tejamkorligi. Tahlil natijasida nashrlar guruhlangan hisob jadvallari tuziladi. Ishlab chiqarish hajmi kichik boiib, alohida nashr guruhlari bosish dasturini bajarish kam sonli uskunalarni talab qilsa, uskunalar turini kamaytirishni hisobga olib, nashrlar qayta guruhlanadi. Bosma uskuna­lari parki bir turda bo‘lsa, ishlab chiqarish tezkor va xizmat ko‘rsatish osonroq boTadi. Bir turdagi uskunalar soni kam boTganda, o‘rta va katta hajmli kitoblami bosish uzoq vaqt talab qiladi, yarimmahsulotlami saqlash uchun katta maydon zarur bo‘ladi, nashrlarni tayyorlashning uzoq davomiyligi ishlab chiqarish chiqindilari miqdorini ko‘paytiradi. Agar loyihalash topshirig‘ining tahlili ishlab chiqarishdagi u yoki bu ishlarni tashkil qilinishidagi kamchiliklarni aniqlasa, buyurtmachi bilan kelishilgan holda topshiriqni qayta ko‘rib chiqish va ishlab chiqarish hajmini ko‘paytirish tomonga to‘g‘rilash mumkin. Nashrlarni boshqa bosma usullarida bosish ham nazarda tutilishi mumkin. Bo‘limlararo texnologik jarayonni tahlil qilish Bosma nashrlarini tayyorlash texnologik jarayoni alohida ishlab chiqarish boTimlarida bajariladigan texnologik jarayon qismlaridan tash­kil topadi. Bo‘limlardagi texnologik jarayonlar o‘zaro bogiiq, ular loy i­halashning boshlang'ich bosqichida aniqlanadi. Tayyorlanadigan nashrning hajmi va vazifasiga bog‘liq holda bosilgan varaqlar turlicha yig'ilgan risola va kitoblar, yumshoq yoki qattiq jild bi­lan o‘ralgan nashrlar ko‘rinishida boiishi mumkin. Nashrlarning bezalish tavsifi sahifalarning bosma qolipidagi joylashish o‘rnini o^zgartirishi mumkin: rulonli uskunalarda 16 va 32 sahifali daftarlarni buklashda va­raqli bosmada uch va to'rt marta buklashda turlicha bo^ lishi mumkin. Bosma silindrlarining bir marta aylanishda bir yoki bir necha qismlari bosilishi mumkin. Shunga bogiiq holda progon adadlar va kerakli bosma 60 qoliplari soni o‘zgaradi. Bularning barchasi alohida ishlab chiqarish boiimlarining o'zaro texnologik aloqasini tasdiqlaydi, ular alohida bo'limlarni loyihalash topshiriqlarida muvofiqlashtirilgan bo'lishi kerak. Bo‘limlararo texnologik jarayonda loyihalanadigan bosma usuli va bosma uskunalari turi bilan quyidagilarni muvofiqlashtirish kerak: Bosma qolipining tavsifi: terilgan qolip, gartli stereotiplar, ofset bosmaning mono va bimetall qoliplari, chuqur bosmaning misli yoki xromlangan qolipi. Buklash turi va bosma uskunasida sahifalarning joylashish tavsifi; Nashrning tuzilishi, bezalishi, uning tarkibiy qismlarining biriktiri- lishi bilan bog'liq bo‘limlardagi texnologik jarayonlar. Ishlab chiqarish bo'limlarini loyihalash topshirig‘ini tuzish Ishlab chiqarish bo'limlarini loyihalash topshirig‘i boiimlararo texnologik jarayon va bosma boiimlarining texnologik hisobi hal qilin- ganidan keyin tuziladi. Bosma boiimlarini loyihalash jarayonida bosma uskunalarining miqdori} tarkibi va bosma qoliplarining zaruriy soni aniq­lanadi. Loyihalash topshiriqlarida bo'limlar bo'yicha ishlab chiqarishning o'zaro muvofiqlashgan hajmi ko'rsatiladi. Topshiriqlar jadvallarda tuzi­ladi (11-rasm) va kerakli tushuntirishlar ko'rsatib o'tiladi. Jadvallarda bo' limning yillik dasturi hamda bo' lim mahsulotini tavsif- lovchi texnik koisatkichlar ko'rsatiladi. Ishlab chiqarish bo'limlarining loyihasida shunday topshiriqlar asosida texnologik ishlovlar bo'yicha yuklamalar hisoblanadi. Chiqish davriyligi haftada bir marta yoki ikki haftada bir marta bo'lgan gazeta va jurnallarni ishlab chiqarishda bo'limlarni loyihalash topshiriqlariga nashrlarni ishlab chiqishdan o'tishi grafigini ilova qilish yoki boiimda mahsulotni tayyorlash davomiyligini ko'rsatish kerak. Texnologik jarayoni nashriyotlar bilan bog'liq bo'lgan bosma qoJiplarini tayyorlash boiimlari uchun nashrlarni nashriyotdan va ishlab chiqarish- dan o'tishi grafigi tuziladi. Korxonalarda davriy nashrlar, odatda, chiqish- lar soni, o'lchami, hajmi va adadi bo'yicha turlicha tavsifga ega bo'ladi. 61 1 Bujlu 'оврв ецэвр.о ш|вх ецэВ4-1,0 lujvbej .■цвеи СЧ еч сч оо CN СЧ СЧ СЧ см СЧ со сч сч сч 00 сч сч сч 62 4.1-rasm. Nashrni ishlab chiqarishdan o‘tishining boiimlararo grafigi Haftaning maksimal yuklangan kunlari bo'yicha gazeta nashrla- rini ishlab chiqarishdagi kerakli uskuna va ishchilar soni ham grafik- lar bo'yicha aniqlanadi. Shuni nazarda tutish kerakki qolip tayyorlash va bosish bo'limlarining haftadagi maksimal yuklangan kunlari mos kelmaydi, chunki bu boiimlardagi ishlarning hajmi turli ko'rsatkichlar bilan aniqlanadi: qolip tayyorlash bo'limlarida - bosma qoliplari soni bilan, bosish bo'limlarida esa -bosmaning umumiy adadi. Nashrlarning ishlab chiqarishdan o'tish grafiklari bo'lim ichida yoki bo'limlararo tavsifga ega bo'ladi. Boiimlarai'o grafiklar (4.1 -rasm) buyurtmachining ishtirokida tuziladi; unda nashrlarni ishlab chiqarish navbati, ishlab chiqarish jarayonining umumiy davomiyligi aniqlanadi. Asl nusxalami ishlab chiqarishga berish muddati va nashrlarning ishlab chiqarishdan o'tish tartiblari (ketma- ket, ketma-ket-parallel, parallel) belgilanadi; qolip tayyorlash, bosish va broshyuralash-muqovalash jarayonlarining boshlanishi va tugash vaqti aniqlanadi. Boiimlararo grafiklar bo'yicha ishlab chiqarish bo'limlarini loyiha­lashda bo'limlarning ichki grafiklari tuziladi va unda jarayonning belgilangan davomiyligi sharoitida nashrlarning boiimda harakatlanishi tartibida loyihalanadi va alohida texnik ishlovlarning davomiyligi belgilanadi. Boiim grafiklari ma’lum texnologik uskunalari bo'yicha tuziladi. Buning uchun texnologik ishlovlardagi ish hajmini, uskunalardagi real soatbay unumdorligini, tayyorgarlik-yakuniy ishlarning vaqtini, profi- laktika xizmati ko'rsatish va boshqa kerakli ma’lumotlami aniqlash kerak. Masalan, bosish grafigini tuzish uchun quyidagi boshlang'ich ma’­lumotlar kerak: belgilangan vaqt oralig'ida ishlab chiqarilgan nomlar va chiqishlar soni; nashr o'lchami va bosish o'lchami; nashrning fizik bosma taboqlardagi hajmi; nashrning adadi, ming nusxada; bosma bo'yoqlar soni; bosma qoliplarning adadga chidamligi; har bir nashmi bosishdagi qolip o'matirishlar va moslashtirishlar soni; 63 bosishning belgilangan davomiyligi, soatda va smenada; qolip o‘rnatish va moslashtirish uchun vaqt me’yorlari, soni; uskunalarning soatbay unumdorligi, varaq-progon (o’tishi); uskunalardan foydalanish koeffitsienti va boshqa kerakli ma’lumot­lar. Shunga o‘xshash boshlang'ich ma’lumotlar ish hajmi va texnologik uskunalarning unumdorligi ko‘ rsatkichlari bo‘yicha farq qiladigan boshqa ishlab chiqarish boiimlari uchun ham tayyorlanadi. Boiim grafigi 4.1- rasm bo'yicha tuzilishi mumkin. iMashrlaming butun hajmi bir vaqtda bir necha uskuna yoki uskuna-agregatlarda bosilgandagi grafiklarni tuzishda vaqt oraliqlari yuzaga kelishi mumkin. Boiim loyihasining tarkibi Asosiy va yordamchi ishlab chiqarishning boiimlari, turli xizmat va xo'jaliklarning loyihalarini loyihalash topshiriqlar bo'yicha ishlab chiqiladi va uning asosida boiimning texnologik yuklamalari hisob­lanadi. Matbaa korxonasining har bir ishlab chiqarish bo'limi ixtisoslashgan uskunalarga va texnologiyalarga ega. Biroq loyiha ishlarini bajarishda va loyiha materiallarining tarkibida ko'pgina umumiylik mavjud. Ishlab chiqarish boiimining loyihasi, korxonaning umumiy loyihasi singari hisob-tushuntirish va grafik qismlardan tashkil topgan. Ishlab chiqarish bo'limi loyihasining hisob tushuntirish qismi quyi- dagilarga ega bo'lishi kerak: bo'lim mahsulotining miqdoriy va texnik tavsifnomalari; texnologik jarayonning shakli va loyihalanadigan usku­nalar; ishlab chiqarish boiimini tashkil qilish loyihasi; davriy nashr- larni ishlab chiqarishda nashrlarning boiimda ishlab chiqarishdan o'tish grafigi; boiimning texnologik ishlovlar bo'yicha yuklamasi hisobi; ke­rakli uskunalar va ishchi xodimlar hisobi; shtatlar, uskunalar va sarfla- nadigan elektr energiyasi qaydnomasi; kerakli xomashyo va materiallar hisobi; ishlab chiqarish maydonlari hisobi: texnologik suv ta’minoti va kanalizatsiya, isitish va ventilyatsiya, havoni konditsionerlash, elektr ta’minoti. bo'lim ichidagi transport, shuningdek turli mahsus qurilma va avtomatika jihozlarini loyihalash uchun topshiriqlar. Ishlab chiqarishni ko'p qavatli binolarda joyiashtirishda texnologik chizmalar qavatlar bo'yicha alohida rejalar ko'rinishida tayyorlanadi. 64 Ishlab chiqarish hajmi katta bo'lganda ular alohida binolar bo'yicha tuziladi. Ishlab chiqarish bir qavatli binoda joylashganda chizmalar bir yoki bir necha varaqlardan tashkil topishi mumkin. Bir qavatda, shunga muvofiq. qavatning bitta rejasida bir yoki bir necha bo'limlar joylashishi mumkin. Ishlab chiqarish binosining turi tanlangandan va har bir bo‘limning joylashish o'rni aniqlangandan keyin bo'limlarni rejalash amalga oshiriladi. Boiimlarni loyihalash asosan loyihaning hisob-tushuntirish qismi tarkibigi muvofiq ketma-ketlikda bajariladi. Loyihalash topshiriqni tahlil qilishdan boshlanadi, bunda mahsulotni tayyorlash usuli tanlanadi. ma­salan: fotoqolip tayyorlash usuli - fotoapparatlarda yoki fotonabor avto- matida; qolip tayyorlash usuli-nusxa ko'chirish ramasi yoki rekorderda. Bo‘limdagi texnologik jarayonni loyihalash Texnologik jarayonni loyihalash ishlov berish obyektini o'zgartirib, mahsulotning yakuniy ko‘rinishi va sifatiga erishish uchun ketma-ket bajariladigan ishlovlarni ishlab chiqishdan iborat. Texnologik jarayonni ishlab chiqish jarayonning tarkibiy qismi hisoblanadi. Ishlab chiqarishning texnologik jarayoni sxemalar (shakllar) ko'rini- shida tuziladi va unda barcha ishlovlar ko'rsatiladi. Ularni bajarish uchun boTimda texnologik uskunalar, ishlab chiqarishga kerakli mebel va yor­damchi vositalar loyihalangan boiishi kerak. Loyihalanadigan texnologik jarayon va o'rnatiladigan uskunalar ishlab chiqarish yuklamasi va chiqariladigan mahsulot tavsifi bilan asoslangan bo'lishi kerak. Bo'limda turli ishlab chiqarish texnologiyasi bo'yicha bir necha xil mahsulot tayyorlanadigan bo'Isa, har bir mahsulot turi uchun alohida texnologik jarayon shakli tuziladi. Texnologik jarayonni loyihalashda texnologik ishlovlar amalga oshiriladigan uskunalarni tanlash amalga oshiriladi. Texnologik jarayon shakllari bo'yicha ishlab chiqarish jarayoni xaritasi loyihalanadi hamda uning asosida ishlab chiqarish bo'limi rejalanadi. Ishlab chiqarish jarayoni, texnologik jarayondan tashqari yarimmahsu- lotni bo'limlarorasida va ishlovlar orasida saqlash, ishlab chiqarish jarayo­nida xomashyo, material va yarimmahsulotlami harakatlantirish bo'yicha transport tizimlari, tayyor mahsulotlarni harakatlantirish va uskunalarga xizmat ko'rsatish masalalarini ham qamrab oladi. 65 Nazorat savollari: 1. Korxona loyihasi texnologik qismining tarkibi. 2. Korxona loyihasi ustida ishlash ketma-ketligi. 3. Loyihalashda ishlab chiqarish topshirig‘ini tahlil qilish. 4. Bo'limlararo texnologik jarayonlarni tahlil qilish. 5. Ishlab chiqarish bo'limlarini loyihalash topshirig'ini tuzish 6. Bo‘lim loyihasining tarkibi. 7. Boiimdagi texnologik jarayonlarni loyihalash. 66 V. ISHLAB CHIQARISH BO ‘ LIMLARINI LOYIHALASH Download 1.18 Mb.

Download 1.18 Mb.