2-§. Mehnat shartnomasini o‘zgartirish va bekor qilish
19. Mehnat shartlarini o‘zgartirish O‘zbekiston Respublikasining Mehnat
kodeksi talablari asosida amalga oshiriladi.
20. Xodim bir necha kasb va lavozimdagi ishlarni mehnat shartnomasida
ko‘rsatilgan o‘zining asosiy ishi bilan bir qatorda belgilangan ish vaqti davomida
bajaradi.
21. Bir necha kasb va lavozimda ishlash muayyan yoki nomuayyan
muddatga belgilanishi mumkin. Kelishilgan muddat tugaganidan so‘ng bir necha
kasb va lavozimda ishlash haqida mazkur xodim bilan belgilangan shartlar bekor
qilinadi. Bir necha kasb va lavozimda ishlash va uni bekor qilish mehnat
shartnomasida aks ettiriladi va oliy ta’lim muassasasi rektorining buyrug‘i bilan
rasmiylashtiriladi.
7
22. Mehnat shartnomasi faqat O‘zbekiston Respublikasining Mehnat
kodeksida nazarda tutilgan asoslar bo‘yicha va unda belgilangan tartibda bekor
qilinishi mumkin.
23. Xodim mehnat shartnomasini bekor qilish niyatida ekanligi haqida ikki
hafta oldin ariza bilan ish beruvchini yozma ravishda ogohlantirishi shart.
Ogohlantirish muddati ariza ro‘yxatga olingan sanadan qat’i nazar, ariza berilgan
kunning ertasidan boshlanadi.
Xodim tomonidan berilgan ariza u berilgan kun va keyingi kundan
kechiktirmay oliy ta’lim muassasasi rektoriga taqdim etiladi.
Xodimning arizasi uzrli sabablarga ko‘ra ishni davom ettirishning imkoni
yo‘qligi bilan bog‘liq bo‘lsa, u berilgan kunda oliy ta’lim muassasasi rektori
(rektor bo‘lmaganda uning o‘rnini bosuvchi shaxs)ga taqdim etiladi.
Quyidagilar uzrli sabablar jumlasiga kiradi:
harbiy xizmatni o‘tash;
o‘quv yurtlariga o‘qishga qabul qilinganlik;
pensiyaga chiqqanlik;
saylab qo‘yiladigan lavozimga saylanish yoki yuqori turuvchi idoralar
nomenklaturasi (lavozimlar ro‘yxati)ga kiruvchi lavozimlarga tayinlanish;
xodim yoki uning parvarishiga muhtoj bo‘lgan yaqin qarindoshlari
sog‘ligining TMEK yoki TMK tomonidan berilgan tibbiy xulosaga muvofiq holati;
ushbu lavozimda ishlashni davom ettirishning imkoni yo‘qligi to‘g‘risidagi
boshqa uzrli sabablar.
24. Xodim mehnat shartnomasini bekor qilish to‘g‘risida istalgan vaqtda,
jumladan, vaqtinchalik mehnatga qobiliyatsizlik davri, ta’til, xizmat safari davrida
ariza berishga haqli. Sanab o‘tilgan ana shu davrlarning barchasi mehnat
shartnomasini bekor qilish to‘g‘risidagi ogohlantirish muddati davriga kiritiladi.
Ogohlantirish muddati davrida mehnat shartnomasining shartlari taraflar
tomonidan odatdagi tartibda bajarilishi davom ettiriladi.
25. Nomuayyan muddatga tuzilgan mehnat shartnomasi, shuningdek,
muddatli mehnat shartnomasini ish beruvchining tashabbusiga ko‘ra uning muddati
tugashidan oldin bekor qilishga quyidagi hollarda yo‘l qo‘yiladi:
oliy ta’lim muassasasi faoliyatida mehnatni tashkil etishdagi o‘zgarishlar,
xodimlar soni (shtati) yoki ish xususiyatining o‘zgarishiga olib kelgan ishlar hajmi
qisqarganda yoxud tegishli tarkibiy bo‘linmalar tugatilganda;
xodimning malakasi etarli bo‘lmaganligi yoki sog‘lig‘i holatiga ko‘ra
bajarayotgan ishiga noloyiq bo‘lib qolganda;
xodim o‘z mehnat vazifalarini muntazam ravishda buzganda (avval mehnat
majburiyatlarini buzganligi uchun xodim intizomiy yoki moddiy javobgarlikka
8
tortilgan yoxud unga nisbatan mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ
hujjatlarda nazarda tutilgan ta’sir choralari qo‘llanilgan kundan e’tiboran bir yil
mobaynida xodim tomonidan takroran intizomga xilof nojo‘ya harakat sodir
qilinishi mehnat vazifalarini muntazam ravishda buzish hisoblanadi);
xodim o‘z mehnat vazifalarini bir marta qo‘pol ravishda buzganda;
o‘rindoshlik asosida ishlamaydigan boshqa xodimning ishga qabul qilinishi
munosabati bilan, shuningdek, mehnat shartlariga ko‘ra o‘rindoshlik ishi
cheklanishi sababli o‘rindoshlar bilan mehnat shartnomasi bekor qilinganda;
xodim pensiya yoshiga to‘lganda;
qonun hujjatlariga muvofiq yoshga doir davlat pensiyasini olish huquqi
mavjud bo‘lganda.
26. Xodim vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik davrida va mehnat
to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda nazarda tutilgan ta’tillarda
bo‘lgan davrida mehnat shartnomasini ish beruvchining tashabbusi bilan bekor
qilishga yo‘l qo‘yilmaydi, muassasa butunlay tugatilgan hollar bundan mustasno.
27. Mehnat shartnomasini bekor qilishga olib kelishi mumkin bo‘lgan bir
marta qo‘pol buzishga quyidagilar kiradi:
xotin-qizlarga nisbatan tazyiq va zo`ravonlik sodir etish;
ijro intizomini buzish (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlari,
farmonlari, farmoyishlari va topshiriqlarida, Hukumat qarorlari va farmoyishlari,
Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hay’atining qarorlari, buyruqlari va
ko‘rsatmalarida belgilangan vazifalarni amalga oshirishni o‘z vaqtida va to‘liq
hajmda ta’minlamaganlik);
ishga uzrli sabablarsiz kelmaslik (ishda uzrli sabablarsiz ish kuni mobaynida
uzluksiz yoki ishda bo‘lmagan vaqtni jamlab hisoblaganda 3 (uch) soatdan ko‘proq
vaqt bo‘lmaganlik), professor-o‘qituvchilar uchun dars jadvaliga ko‘ra bir ish kuni
mobaynida dars jadvalida belgilangan dars mashg‘ulotlarini o‘z vaqtida
boshlamaslik yoki ishtirok etmaslik;
ishga alkogolli ichimlik, giyohvandlik (psixotrop) moddasi ta’sirida yoki
o‘zgacha tarzda mastlik holatida kelish;
oliy ta’lim muassasasining mol-mulkiga zarar etkazish yoki uni turli xil
usullar bilan talon-taroj qilish (shu jumladan, o‘g‘irlash);
xodim tomonidan mansab (xizmat) vazifasi (vakolati)ni suiiste’mol qilishi
(lavozimi bo‘yicha berilgan vakolatlardan xizmat manfaatlariga zid ravishda
foydalanish) va g‘ayriaxloqiy ko‘rinishdagi, oliy ta’lim muassasasi xodimi degan
nomga dog‘ tushiruvchi xatti-harakatlarni sodir etish;
9
o‘zining xatti-harakatlari, OAV va ijtimoiy tarmoqlardagi chiqishlari bilan
oliy ta’lim muassasasining obro‘si va manfaatlariga putur etkazish hamda zarar
etkazishi mumkin bo‘lgan xatti-harakatlarni sodir etish;
muassasa xodimlarining, jumladan, o‘zining hayoti yoki sog‘lig‘iga xavf
tug‘diradigan tarzda texnika xavfsizligi, sanitariya qoidaini qo‘pol ravishda buzish;
xodimlar
tomonidan
vazifalarini
bajarishda
korrupsiyaga
oid
huquqbuzarliklar sodir etilishining oldini olish tartibi to‘g‘risidagi nizom
talablarini qo‘pol ravishda buzish, ya’ni xodim:
uni korrupsiyaga oid huquqbuzarliklar sodir etishga ko‘ndirish maqsadida
biror-bir shaxs o‘ziga murojaat etganligiga doir barcha hollar to‘g‘risida,
shuningdek, davlat organlarining boshqa xodimlari tomonidan sodir etilgan shunga
o‘xshash huquqbuzarliklarning o‘zlariga ma’lum bo‘lib qolgan har qanday faktlari
haqida o‘z rahbarlari, vazirlik tizimida korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘limi
yoxud huquqni muhofaza qiluvchi organlarni xabardor etmasligi;
o‘z xizmat mavqeidan foydalangan holda yoki jismoniy va yuridik
shaxslardan ularning manfaatlarini ko‘zlagan holda muayyan harakatni bajarishi
yoki bajarmasligi evaziga bevosita o‘zi yoki vositachi orqali pul, qimmatli
qog‘ozlar, moddiy boyliklar, sovg‘alar, ssudalar, mulkiy mohiyatga molik bo‘lgan
xizmatlar olishi;
bo‘ysunuvidagi xodimning noqonuniy qarorlar qabul qilish yoki
korrupsiyaviy xatti-harakatlar sodir etishga majbur etishi;
xizmat ko‘rsatilishi uchun fuqarolarga belgilangan to‘lovlardan mansabidan
foydalangan holda ozod bo‘lish orqali mulkiy foyda olishi yoki boshqacha tarzda
imtiyozlarga ega bo‘lishga qaratilgan harakatga yo‘l qo‘yishi;
boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar, jumladan, mansab yoki xizmat
mavqeini suiiste’mol qilish bilan bog‘liq hamda korrupsiyaning kelib chiqishiga
sabab bo‘lishi mumkin bo‘lgan holatlar to‘g‘risida tegishli tarkibiy bo‘linma
rahbariga xabar bermasligi;
muassasa tomonidan o‘tkazilayotgan o‘rganish (tekshirish) guruhi rahbari
o‘rganish (tekshirish)da qatnashayotgan xodimlar tomonidan mansab vakolatini
suiiste’mol qilish bilan bog‘liq xabar kelib tushgan taqdirda bu haqida yuqori
turuvchi mansabdor shaxsga etkazmasa hamda salbiy oqibatlar kelib chiqishining
oldini olish choralarini ko‘rmasa;
xodimning ongli ravishda vazirlik tizimida manfaatlar to‘qnashuvini
boshqarish to‘g‘risidagi nizomda belgilangan tartibda manfaatlar to‘qnashuvi
to‘g‘risidagi ma’lumotlarni qasddan yashirishi yoki o‘z vaqtida to‘liq oshkor
qilmasligi natijasida xizmat majburiyatlarini lozim darajada bajarmasligiga olib
kelsa yoki oliy ta’lim muassasasining qonuniy manfaatlari buzilsa.
10
28. Ish beruvchi tomonidan mazkur Qoidaning 27-bandida ko‘rsatilgan
asoslarga ko‘ra xodim bilan tuzilgan mehnat shartnomasining oliy ta’lim
muassasasi Kasaba uyushmasi qo‘mitasi roziligini olmasdan bekor qilinishiga yo‘l
qo‘yilmaydi, qonunchilikda ko‘rsatilgan holatlar bundan mustasno.
Kasaba uyushmasi qo‘mitasining xodim bilan mehnat shartnomasini bekor
qilishga rozilik berish masalasi bo‘yicha qabul qilgan qarori haqida ish beruvchiga
yozma ravishda xabar berishi kerak, bunday xabar ish beruvchining yozma
taqdimnomasi olingan kundan boshlab o‘n kunlik muddat ichida ma’lum qilinadi.
Ish beruvchi kasaba uyushmasi qo‘mitasining xodim bilan mehnat
shartnomasini bekor qilishga rozilik berish to‘g‘risidagi qarori qabul qilingan
kundan boshlab bir oydan kechiktirmay mehnat shartnomasini bekor qilishga
haqlidir.
29. Mehnat shartnomasini bekor qilish ish beruvchining buyrug‘i bilan
rasmiylashtiriladi.
Oxirgi ish kuni mehnat shartnomasi bekor qilingan kun deb hisoblanadi.
SHu kuni oliy ta’lim muassasasi xodimga uning mehnat daftarchasi va mehnat
shartnomasi bekor qilinganligi haqida buyruq nusxasini beradi hamda u bilan
hisob-kitob qilinadi.
| 