2
bilan birga ish va o‘qishdagi yutuqlar uchun rag‘batlantirish, mehnat va o‘quv
intizomini buzganlik uchun javobgarlik, oliy ta’lim muassasasi hududi va binolar
ichidagi tartib hamda ish beruvchi bilan xodim, doktorant, mustaqil izlanuvchi va
talabalar o‘rtasida yuzaga keladigan boshqa huquqiy munosabatlarga oid
masalalarni tartibga soladigan asosiy ichki normativ hujjat hisoblanadi.
2-bob. Mehnat shartnomasini tuzish, o‘zgartirish va bekor qilish
1-§. Mehnat shartnomasini tuzish
3. Xodim bilan oliy ta’lim muassasasi o‘rtasidagi mehnat munosabatlari va
ular o‘rtasida tuzilgan mehnat shartnomasi asosida vujudga keladi.
4. Ishga qabul qilish vaqtida ishga kirayotgan shaxs quyidagi hujjatlar:
doimiy yashash yoki vaqtincha ro‘yxatdan o‘tgan manzili ko‘rsatilgan
pasport yoki uning o‘rnini bosadigan boshqa hujjat;
mehnat daftarchasi (birinchi marotaba ishga kirayotgan shaxslar bundan
mustasno);
harbiy xizmatga majburlar yoki chaqiriluvchilarga tegishli harbiy bilet yoki
harbiy hisobda turganlik haqidagi guvohnoma;
qonun hujjatlariga muvofiq bajarilishiga faqat maxsus tayyorgarlikka ega
bo‘lgan shaxslargina qo‘yilishi mumkin bo‘lgan ishga kirish vaqtida ishga
kiruvchining oliy yoki o‘rta maxsus, kasb-hunar o‘quv yurtini bitirganlik
to‘g‘risidagi diplomi, mazkur ishni bajarish huquqini beruvchi guvohnoma (chet
davlatlar hududida olingan diplom O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari bilan
belgilangan tegishli tartibda nostrifikatsiyalangan (ekvivalentligi qayd etilgan)ligi
haqida tegishli guvohnomasi);
o‘rindoshlik asosida ishga kirayotgan shaxslar mehnat daftarchasi o‘rniga
asosiy ish joyidan olgan ma’lumotnomani taqdim etadi.
Ishga qabul qilish vaqtida ishga kirayotgan shaxsdan qonun hujjatlarida
ko‘rsatilmagan hujjatlarni talab qilish taqiqlanadi.
Ishga kirayotgan shaxsning pasporti yoki shaxsini tasdiqlovchi boshqa
hujjati haqiqiy bo‘lmasa, uni ishga qabul qilish rad etilishi mumkin.
Kadrlar hisobini yuritish va ular haqida ma’lumotlar bazasini shakllantirish
maqsadida ishga qabul qilingan xodim tomonidan Kadrlar bo‘limiga quyidagi
hujjatlar topshiriladi:
so‘rovnoma;
tarjimai hol;
xodimning oxirgi ish joyidan tavsifnoma;
ma’lumotnoma (ob’ektivka);
6 ta fotosurat (elektron varianti ham).
3
5. Taqdim
etilgan
mazkur
Qoidaning
4-bandi
ikkinchi-oltinchi
xatboshilarida ko‘rsatilgan hujjatlarning to‘liqligi tekshirib ko‘rilgach, ishga
kirayotgan shaxs tomonidan ariza yoziladi va oliy ta’lim muassasasi
kanselyariyasida ro‘yxatdan o‘tkaziladi. Arizada ishga kiruvchining ismi,
familiyasi, otasining ismi to‘liq, qisqartirishsiz, ishga kirayotgan lavozimi esa shtat
jadvalida belgilangan lavozimga mos holda yozilishi shart.
6. Ishga qabul qilinayotgan xodim bilan ish beruvchi o‘rtasida quyidagilar
haqida mehnat shartnomasi tuziladi:
xodim ishga qabul qilinayotgan lavozim va ish joyi;
mehnat shartnomasi muddati;
ishning boshlanish kuni;
taraflarning mehnat huquqlari va majburiyatlari;
ish vaqti hamda mehnat ta’tili berish tartibi;
mehnatga haq to‘lash tartibi;
mehnat qonunchiligida nazarda tutilgan boshqa holatlar.
Mehnat shartnomasida uning amal qilish muddati ko‘rsatilmagan hollarda
ushbu shartnoma nomuayyan muddatga tuzilgan hisoblanadi.
Muddatli mehnat shartnomasini tuzish mehnat qonunchiligiga muvofiq
amalga oshiriladi.
7. Ishga qabul qilinayotgan har bir xodim (shu jumladan, o‘rindoshlik
asosida kiruvchilar) bilan mehnat shartnomasi bir xil yuridik kuchga ega bo‘lgan
kamida ikki nusxada yozma shaklda tuziladi va ular tomonlarning har biriga
saqlash uchun topshiriladi.
Xodimning talabiga ko‘ra mehnat shartnomasi (kontrakt) u biladigan tilda
tuziladi va davlat tilida tuzilgan shartnoma (kontrakt) bilan bir xil yuridik kuchga
ega bo‘ladi.
Mehnat shartnomasida taraflarning manzillari ko‘rsatiladi.
Mehnat shartnomasi xodim va oliy ta’lim muassasasi rektorining imzosi
bilan tasdiqlanadi. Oliy ta’lim muassasasi rektorining imzosi oliy ta’lim
muassasasi gerbli muhri bilan tasdiqlanadi.
8. Oliy ta’lim muassasasining Kadrlar bo‘limi tomonidan O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 5 dekabrdagi 971-son qarori bilan
tasdiqlangan “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat
kompleksida mehnat shartnomalarini ro‘yxatdan o‘tkazish, elektron mehnat
daftarchalarini shakllantirish va yuritish tartibi to‘g‘risidagi nizomiga muvofiq
xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi mehnat munosabatlari (mehnat shartnomalarini
tuzish, o‘zgartirish va bekor qilish, mehnat daftarchasini shakllantirish hamda
4
yuritish va boshqalar) “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat
kompleksida ro‘yxatga olinadi.
9. Qonun hujjatlariga muvofiq tuzilgan mehnat shartnomasi tomonlar
imzolagan kundan boshlab qonuniy kuchga kiradi. Xodim mehnat shartnomasida
ko‘rsatilgan kundan boshlab mehnat vazifalarini bajarishga kirishadi. Agar mehnat
shartnomasida ishning boshlanish kuni haqida shartlashilmagan bo‘lsa, xodim
mehnat shartnomasi imzolangan ish kuni (smena)ning ertasidan kechikmay ishga
tushishi lozim.
10. Ish beruvchining ruxsati bilan ishga qabul qilishni tegishlicha
rasmiylashtirmasdan turib ishga qo‘yilgan shaxs ishga tushgan birinchi kunidan
boshlab mehnat shartnomasi tuzilgan deb hisoblanadi.
11. Mehnat shartnomasi tuzilganidan keyin ish beruvchi mehnat
shartnomasining mazmuniga muvofiq ravishda ishga qabul qilish to‘g‘risida
buyruq chiqaradi va buyruq bilan imzo qo‘ydirgan holda xodimni tanishtiradi.
12. Oliy ta’lim muassasasi quyidagi hollarda ishga qabul qilishdan bosh
tortishga haqli emas:
a) ish beruvchining o‘zi tomonidan ishga taklif qilingan shaxslar;
b) nogironlar, o‘quv muassasalarning bitiruvchilari, uch va undan ortiq
farzandlari bor yolg‘iz ota (ona), pensiya yoshiga yaqinlashgan shaxslar agar ular
joylardagi davlat hokimiyati organi tomonidan muassasaga belgilangan eng kam
miqdordagi ish o‘rinlari hisobidan ishga yo‘llanma bo‘yicha mahalliy mehnat
organlari tomonidan yuborilgan bo‘lsa;
v) homilador ayollar va uch yoshgacha bolalari bo‘lgan shaxslar;
g) belgilangan minimal ish joylari hisobidan ishga yuborilgan shaxslar;
13. Xodim ish beruvchidan ishga qabul qilishni rad etish sabablarini yozma
ravishda asoslashni talab qilishga haqlidir. Ish beruvchi uch kun ichida unga
yozma asos ko‘rsatishi shart. Homilador ayollarga va uch yoshgacha bolasi
bo‘lgan ayollarga ish beruvchining agar ular shunday talab bilan murojaat etmagan
taqdirda ham ishga qabul qilishni rad etish sababi yozma ravishda tushuntiriladi.
Ishga qabul qilish g‘ayriqonuniy ravishda rad etilganda xodim belgilangan tartibda
nazorat qiluvchi organ yoki sudga shikoyat qilishga haqlidir.
14. Ishga qabul qilish paytida mehnat shartnomasida dastlabki sinov
to‘g‘risida shartlashilgan bo‘lishi mumkin. Bunday shartlashuv bo‘lmagan taqdirda
xodim dastlabki sinovsiz ishga qabul qilingan deb hisoblanadi. Sinov to‘g‘risidagi
shart ishga qabul qilish to‘g‘risidagi buyruqda aks ettiriladi. Dastlabki sinov bilan
ishga qabul qilingan xodimning mehnat daftarchasiga ishga qabul qilish haqidagi
yozuv dastlabki sinov haqidagi shartlar ko‘rsatilmagan holda kiritiladi.
5
Dastlabki sinov muddati uch oydan oshib ketishi mumkin emas. Dastlabki
sinovning aniq muddati (uch oy doirasida) mehnat shartnomasi taraflarining
kelishuvi asosida belgilanadi. Taraflar tomonidan belgilangan sinov muddati
tugagunga qadar ish beruvchi (sinov natijasi qoniqarsiz bo‘lgan taqdirda),
shuningdek, xodim (mehnatga oid munosabatlarni davom ettirish istagi bo‘lmagan
taqdirda) ikkinchi tarafni uch kun oldin yozma ravishda ogohlantirib, mehnat
shartnomasini bekor qilishga haqli.
Agar taraflar tomonidan belgilangan sinov muddati tugagunga qadar
taraflardan birortasi mehnat shartnomasini bekor qilishni talab qilmasa, mehnat
shartnomasining amal qilishi davom etadi va uni bundan keyin bekor qilishga
umumiy asoslarda yo‘l qo‘yiladi.
Xodimning vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik davri va uzrli sabablarga
ko‘ra xodim ishda bo‘lmagan boshqa davrlar dastlabki sinov muddatiga
kiritilmaydi.
Dastlabki sinov davrida xodimga mehnat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari va
oliy ta’lim muassasasi xodimlari uchun belgilangan mehnat shartlari to‘liq tatbiq
etiladi.
Xodimni boshqa ishga o‘tkazishda sinov muddati belgilanishiga yo‘l
qo‘yilmaydi.
Quyidagilar bilan mehnat shartnomasi tuzish davrida dastlabki sinov
muddati qo‘llanilmaydi:
homilador ayollar, shuningdek, 3 yoshga to‘lmagan bolasi bor ayollar;
o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari hamda oliy o‘quv yurtlarining
tegishli ta’lim muassasasini tamomlagan kundan e’tiboran uch yil ichida birinchi
bor ishga kirayotgan bitiruvchilar;
olti oygacha muddatga ishga qabul qilinayotganlar;
oliy ta’lim muassasasi uchun belgilangan minimal ish joylari hisobidan ishga
yuborilgan shaxslar.
15. Oliy ta’lim muassasasiga ishga qabul qilish belgilangan tartibda
tasdiqlangan nizom talablari asosida amalga oshiriladi.
16. Ishga qabul qilish jarayonida yoki xodim uning roziligi bilan boshqa
ishga o‘tkazilayotganda oliy ta’lim muassasasi:
unga yuklatilgan mehnat vazifalari doirasi, huquq va majburiyatlari, mehnat
va mehnatga haq to‘lash shartlari;
mazkur Qoida, jamoa shartnomasi, lavozim yo‘riqnomasi va xodimning
mehnat faoliyatiga oid boshqa hujjatlar;
oliy ta’lim muassasasining Odob-axloq kodeksi;
6
oliy ta’lim muassasasining korrupsiyaga qarshi kurashish dasturi (siyosati)
bilan;
oliy ta’lim muassasasi xodim, talaba, o‘quvchi va doktorantlari tomonidan
korrupsiyaviy huquqbuzarliklar sodir etishga og‘dirish maqsadida murojaat qilish
holatlari haqida xabardor qilish to‘g‘risidagi nizom;
mehnatni muhofaza qilish, texnika xavfsizligi va ishlab chiqarish
sanitariyasiga doir qoida bilan xodimni tanishtirishi lozim.
17. Oliy ta’lim muassasasida besh kundan ortiq ishlagan barcha xodimlarga
Kadrlar bo‘limi tomonidan Mehnat daftarchalarini yuritish tartibi to‘g‘risidagi
yo‘riqnoma (ro‘yxat raqami 402, 1998 yil 29 yanvar) qoidaiga muvofiq mehnat
daftarchasi yuritiladi, o‘rindoshlik asosida ishlovchilar bundan mustasno.
SHuningdek,
O‘zbekiston
Respublikasi
Vazirlar
Mahkamasining
2019 yil 5 dekabrdagi 971-son qarori bilan tasdiqlangan “Yagona milliy mehnat
tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksida mehnat shartnomalarini
ro‘yxatdan o‘tkazish, elektron mehnat daftarchalarini shakllantirish va yuritish
tartibi to‘g‘risidagi nizom talablariga asosan “Yagona milliy mehnat tizimi”
idoralararo dasturiy-apparat kompleksida elektron mehnat daftarchalarini
shakllantirish va yuritish ta’minlanadi.
18. Ish beruvchi va oliy ta’lim muassasasining mansabdor shaxslari
xodimdan uning mehnat majburiyatlariga kirmaydigan ishlarni bajarish, qonunga
zid harakatlarni sodir etish, shuningdek, xodimning yoki boshqa shaxslarning
hayoti va sog‘lig‘ini xavf ostiga qo‘yadigan, or-nomusi va sha’nini kamsitadigan
harakatlar sodir etishni talab qilishga haqli emas.
| 