• 23-jadval Hazmlanish jarayoni boshqaruvchilari va ularning xususiyatlari
    		•

    Hazmlanish jarayonlarini boshqarilishi




    Download 4,12 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet155/273
    Sana21.05.2024
    Hajmi4,12 Mb.
    #249242
    1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   273
    Bog'liq
    Sobirova-R.A-biokimyo

    Hazmlanish jarayonlarini boshqarilishi
    Oziq mahsulotlarni hazmlanishi me’da-ichak yollarida
    sintezlanuvchi gormonxos moddalar tizimi bilan boshqariladi (jadval).
    Shulardan gista’min gistidinni dekarboksillanishidan hosil bo‘ladi,
    gastrin, sekretin va xolesistokinin peptidlardir. Qolganlarining kimyoviy
    tuzilishi aniqlanmagan (23-jadval).
    Ularning hosil bo‘lishi ovqatga va uning tarkibiga bog‘liq. Me’daga
    ovqat tushganda gista’min va gastrin sintezlanib, o‘z navbatida HCl va
    pepsinni ajralishiga olib keladi. Ximusni o‘n ikki barmoqli ichakka
    o‘tishi me’da suyuqligi ajralishini tormozlovchi enterogastronni qonga
    ajralishiga turtki bo‘ladi. Ximusni ichakka o‘tishi sekretin,
    xolesistokinin-pankreozimin, ximodenin, enterokrinin ishlab
    chiqilishiga sabab bo‘ladi. Bu jarayon esa hazmlanish uchun kerak
    bo‘ladigan pankreatik va ichak shirasini ajralishiga olib keladi.
    23-jadval
    Hazmlanish jarayoni boshqaruvchilari va ularning xususiyatlari
    Boshqaruvchi Hosil bo‘lish joyi Ta’sir etish joyi Ta’siri
    Gista’min Me’da shilliq qavati Me’da shilliq Me’dada HS1 va
    qavatining asosiy va qisman pepsinogenni
    qoplovchi hujayralari ajralishini kuchaytiradi
    Gastrin
    Me’da shilliq qavati Me’da shilliq Me’dada HS1 va
    qavatining pepsinogenni ajralishini
    asosiy va qoplovchi
    hujayralari kuchaytiradi.
    Enterogastron
    O’n ikki barmoqli Me’da shilliq qavati Me’dada HS1
    ichak shilliq qavati
    hujayralari
    va pepsinogenni
    ajralishini tormozlaydi
    Sekretin Ingichka ichak shilliq Me’da osti bezi iva jigar Pankreasda suv va
    qavati
    gidrokarbonatlarga boy
    suyuq pankreatik shirani
    ajralishini kuchaytiradi
    Jigarda ot hosil
    bo‘lishini
    jadallashtiradi
    Xolesistokinin- Ichak shilliq qavati Me’da osti bezi va otpufagi Pankreasda fermentlarga
    pankreozimin boy pankreatik shirani
    ajralishini jadallashtiradi
    va otpufagini
    qisqarishiga olib keladi.

    266
    Ximodenin
    Ichak shilliq qavati Me’da osti bezi Me’da osti bezida
    oqsillarni va ayniqsa
    ximotripsinogenni
    sekretsiyasini
    medakuchaytiradi
    Pankreozimindan farqli
    olaroq, boshqa
    fermentlarga ta’sir
    etmaydi
    Enterokrinin
    Ichak shilliq qavati Ichak shilliq qavati Ichak bezlari faoliyatini
    oshiradi.
    Villikinin
    Ichak shilliq qavati Ichak shilliq qavati Ichak vorsinkalari
    vorsinkalari. harakatini kuchaytiradi
    va shu bilan ximusni
    ichakda harakatini
    ta’minlaydi.

    Download 4,12 Mb.
    1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   273




    Download 4,12 Mb.
    Pdf ko'rish