|
O
ga o‘xshaydigan, agar tizzalar to‘g‘ri
kelib, tovonlar to‘g‘ri kelmasa,
XBog'liq MAJMUA BOLALAR JISMONIY TARBIYASI Н.ХусеновO
ga o‘xshaydigan, agar tizzalar to‘g‘ri
kelib, tovonlar to‘g‘ri kelmasa,
X
ga o‘xshagan bo‘ladi. Maktabgacha tarbiya yoshida
qomatning, oyoq shaklining buzilishi, odatda, funksional xarakterga ega bo‘ladi va
asosan, muskul tonusi va bog‘lovchi apparatning zaifligi bilan belgilanadi. Jismoniy
mashqlar bilan tizimli va maqsadga muvofiq shug‘ullanish bolaning tayanch-
harakatlantiruvchi apparatini mustahkamlaydi va mashg‘ulotlar jarayonida 5—7
yoshli bolalardagi qomat buzilishi ikki marta kamayadi. Organizmning ish qobiliyati
va uning mashq qilganlik darajasi organizmni asosiy energiya bilan ta‘minlab
turadigan yurak-tomir va nafas olish tizimining funksional imkoniyatlari bilan
belgilanadi.
Tekshirishda
jismoniy
mashqlar
bilan
bo‘ladigan
ayrim
mashg‘ulotlarning bola organizmiga ta‘siri hisobga olinadi va pulsga javob
reaksiyalari hamda nafas olishning tashqi ko‘rsatkichlarining xususiyatlari,
shuningdek, mashg‘ulotgacha, mashg‘ulot paytida va mashg‘ulotdan so‘nggi
emotsional tonus va umumiy ahvoldagi o‘zgarishlar ham qayd qilinadi. Bolaning
tomir urishi va nafas olishi mashg‘ulot oldidan va tamom bo‘lishi bilan sanaladi.
Tomir urish soniya 10 sekundli interval bo‘yicha, nafas olishning soni 30 s. davomida
hisoblanadi. Mashg‘ulotdan keyin tomir urishi va nafas olish tezligini hisoblash
dastlabki holatga qaytguncha olib boriladi. Ilk yoshdagi bolalarda mashg‘ulotdan
keyinoq tomir urishi dastlabki miqdorga nisbatan 15—20 % ga, nafas olishning
normal xarakteri buzilmagan holda 1 minutiga 10—15 ga tezlashsa, ularning
reaksiyasi eng yaxshi, ma‘qul deb baholanadi. Tomir urishi va nafas olish tezligi
ko‘rsatkichlarining dastlabki miqdoriga qaytish vaqti 2—3 minutdan oshmasligi
lozim. Bola sog‘lig‘ini baholash anamnez (kasaldan so‘rab to‘planadigan) ma‘lumotlar,
jismoniy va nerv-psixik rivojlanish darajasi, klinika ko‘rigi ma‘lumotlari, shifokor-
mutaxassislar, laboratoriya tadqiqotlarining ma‘lumotlari, bola kasallanishini tahlili
asosida olib boriladi.
|
| |
