|
Buxoro davlat universiteti fizika-matematika fakulteti “fizika” ta’lim yo’nalishi
|
| bet | 8/9 | | Sana | 01.03.2023 | | Hajmi | 120.77 Kb. | | #43853 |
Bog'liq Barotova M kurs ishi (1) Amir Temurning o’z davlat chegaralarini kengaytirish uchun olib 3, img20221020 10154348, test juda kich — копия, 16-dars, Davlat-ramzlari, HUSNIDDIN, 2 5287436244131775076, Abdiyxamidova Soniya, Adolat kurs ishi, Davlatova kurs ishi, GULMIRA kurs ishi, Gʻaybullayeva Kamola kurs ishi, DILFUZA, 17.04 R
T2 R 1
1 2 4 1 4
T 3 2 2 3 V
Gaz qonunlari bo’yicha masalalar yеchishda gaz aralashmalariga doir masalalarni tanlashning ham ilmiy-nazariy, ham amaliy jihatdan ahamiyati katta ekanligi ilg’or fizika o’qituvchilari ish tajribasida o’z tasdig’ini topgan. Ular gaz aralashmasiga doir masalalarni fizikaga qiziqishi yuqori bo’lgan o’quvchilarga qo’shimcha mashg’ulotlarda o’rganadilar.
Grafik masalalar echish:O‘rganish ob’ekti fizikaviy kattaliklarning bog‘lanishlarning grafiklaridan iborat masalalar grafik masalalar deyiladi. Ba’zi hollarda bu grafiklar masala shartida beriladi , ba’zan esa ularni yasash kerak bo‘ladi.
Sifat masalalari.Fizik qonunlarga, fizik formulalarga tayangan holda, mantiqiy fikrlash orqali xal qilinadigan masalalar sifat masalalar deyiladi.
Bunday tipdagi masalalarda arifmetik xisoblashlar bajarilmaydi.
Sifat masalalarning uslubiy afzalliklari:
-fizik hodisalar va ularning qonuniyatlarini aniq tushuntirib beradi,
-Bilimlarni amaliy qo‘llashga o‘quvchilarni o‘rgatadi.
-O‘quvchilarda hisoblash masalalariga nisbatan to‘g‘ri munosabatni tarbiyalaydi, ularda har qanday masalani echishni uning fizik mazmunini tahlil qilishdan boshlashga o‘rgatadi.
-Darsda o‘tilgan materialni mustaxkamlash maӄsadida sifatga oid masalalar beriladi.
masalalarning qiyinlik darajasiga ko‘ra, sodda masalalar, qiyinroq masalalar, murakkab va o‘ta murakkab masalalarga;
masalalar mazmunigaqarab, fizika fanlari tegishli bo‘limlari:
mexanika, molekulyar fizika, elektr va elektromagnetizm, optika,
atom va yadro fizikasiga oid masalalarga;
ko‘p echimli va variativ xarakterdagi politexnikmasalalarga;
amaliy - muhandislik masalalariga;
muammoviy masalalarga ajratishga imkon beradi
Ammo, fizika fanlarini zamonaviy o‘qitish metodologiyasi va uslubiyoti yuqorida keltirilgan guruhlanishga qo‘shimcha ravishda nazariy – amaliy, ijodiy - texnikaviy va integrativ masalalar guruhlarini ham kiritishni taqozo qilmoqda.
SHu o‘rinda, texnologik tarzda o‘tkazish rejalashtirilgan amaliy mashg‘ulotlar uchun didaktik va sinov materiallari tayyorlash jarayoni o‘ziga xos bir qator xususiyatlarga egaligini qayd etib o‘tish lozim.
Sifat masalalarning uslubiy afzalliklari:
-fizik hodisalar va ularning qonuniyatlarini aniq tushuntirib beradi,
-Bilimlarni amaliy qo‘llashga o‘quvchilarni o‘rgatadi.
-O‘quvchilarda xisoblash masalalariga nisbatan to‘g‘ri munosabatni tarbiyalaydi, ularda xar qanday masalani echishni uning fizik mazmunini taxlil qilishdan boshlashga o‘rgatadi.
-Darsda o‘tilgan materialni mustaxkamlash maӄsadida sifatga oid masalalar beriladi.
har bir mavzu bo‘yicha masalalar to‘plami bo‘lishi;
variativlik - xar bir masala shartining o‘zgaruvchanligi;
didaktik ekvivalentlik – masalalarning bir xil qiyinlik va murakkablik darajalariga ega bo‘lishi;
komp. dasturi vositasida ishchi variantlarni shakllantirish;
masalalar echimi imkon qadar algoritmik ko‘rinishda bo‘lishi;
Elektr yurituvchi kuchi 1,5 V bo‘lgan elementga 2 Om qarshilik ulan-ganda zanjirdagi tok kuchi 0,5 A teng bo‘ladi. Qisqa tutashuv toki ( I0 ) qiy-matini hisoblang.
Rasmda keltirilgan sxema bÿyicha elektr zanjirini yig‘ing va kalit ochilganda A1 va A2 ampermetrlarning ko‘rsatishi o‘zgarishini izohlang
(Izoh: ampermetrlar real deb qaralsin!)
Namuna № 3. Nazariy – amaliy masalalar.
Nima sababdan cho‘g‘lanma lampa spirali qiziydi, ammo tok keltiruvchi simlar qizimaydi ?
Namuna № 4. Grafik ko‘rinishli masalalar echish.
Quyidagi rasmda zanjirdagi foydali quvvatning
tok kuchiga bog‘lik-likgrafigi keltirilgan.
Ushbu grafikdan foydalanib, elementning ichki qarshiligi
va EYUK qiymati topilsin.
Namuna № 6. Ijodiy – texnikaviy masala.
Tarozi va shtangensirkul yordamida mis simning qarshiligini toping. Misning zichligi 8,9 g/sm3, solishtirma qarshiligi 1,7*10-8 Om*m.
Namuna № 7. Integrativ masala.
Rasmda keltirilgan laboratoriya jihozlaridan foydalanib,
elektr zanjir sxemasini tuzing. Idishdagi
suv miqdorini (hajmini), suvni qaynatish
uchun sarflangan issiqlik miqdorini, suvni
qaynatish uchun sarflangan vaqtni,
hamda qizdirgich qarshiligini aniqlang.
Xulosa
Umuman olganda fizik masalalarni yechish o’quvchilar bilim saviyasini oshirishda katta hissa qo’shadi. Fizika fani rivojlanishda turli xil tamoyil, qonunlar, masalalar yechish uslubi haqida yuqorida keltirilgan fikrlardan quyidagi xulosalarni aytish mumkin.
1.O’rta maxsus ta’lim maktablarida o’quvchilarga masalalar klassifikatsiyasi haqida tushunchalar berish.
2. O’quvchi yoshlarga masala yechish usullarini o’rgatish.
3. Fizika darslarida mavzularga qarab, masalalar yechishning har bir usulda tahlilini ko’rib chiqish.
4. O’quvchilarning bilim darajasiga qarab, sodda masalalar , qiyinroq masalalar, murakkab masalalar va o’ta murakkab masalalarni yechishga o’rgatish.
|
| |
